Rút kinh nghiệm vụ án tranh chấp quyến sử dụng đất có dấu hiệu tội phạm - Minh họa

Đây là vụ án được rút kinh nghiệm tại Thông báo 36/TB-VC3-V2 của VKSND cấp cao tại TP. HCM. Vụ án này xảy ra tại Cần Thơ, nguyên đơn là bà Nguyễn Minh Thư, bị đơn là ông Lê Ngọc Chấp. Điểm đáng chú ý của vụ án này là tòa cấp sơ thẩm đã không thực hiện việc xem xét dấu hiệu tội phạm của một bên liên quan!

Nội dung vụ án như sau:

Bà Nguyễn Minh Thu trình bày: ngày 20/5/2016, bà nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của bà Nguyễn Thị Tuyết Trinh và ông Lê Tùng Huy (Hợp đồng được công chứng hợp pháp). Nội dung Hợp đồng chuyển nhượng thừa 278, tờ bản đồ số 20, diện tích 75,15m2 tọa lạc tại hẻm 148, Đường 3/2, phường Hưng Lợi, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ (Thửa 278). Ngày 27/6/2016, bà Thư được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Khi thực hiện thủ tục chuyển nhượng các bên không xem xét hiện trạng tài sản do các bên đã chuyển nhượng với nhau nhiều lần.

Tháng 9/2017, bà Thư đến thực địa để xin phép xây dựng nhà ở thì thấy trên Thửa 278 đã có nhà trên đất của bà. Theo đơn thay đổi yêu cầu khởi kiện, bà Thư xác định tại nhà đất tranh chấp, hiện tại có ông Lê Ngọc Chấp, bà Lê Thị Thanh Vy, bà Lê Thị Ngọc Trầm, bà Lê Thị Tường Vy đang sinh sống và có đăng ký tạm trú (gia đình ông Chấp).

Bà yêu cầu gia đình ông Chấp trả lại quyền sử dụng đất, bà đồng ý nhận nhà và hoàn lại giá trị nhà theo định giá. Gia đình ông Lê Ngọc Chấp trình bày: năm 2007, ông Chấp mua đất đào ao nuôi cá tại ấp Phú Bình, xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre. Tháng 11/2007, ông Lê Tùng Huy đến mua cá và toàn bộ đất của ông, ông Huy đã thanh toán cho ông được khoảng 2/3 tổng số tiền ông đã bán cả và đất.

Ngày20/12/2007, ông Huy bán lại cho ông 01 xe ô tô 250.000.000 đồng và Thửa 278 giá 200.000.000 đồng (hợp đồng chỉ ghi 150.000.000 đồng), tổng cộng 450.000.000 đồng. Giữa hai bên đối chiếu công nợ, quy giá trị xe và đất có chữ ký của các bên. Tại thời điểm ông Chấp gặp ông Huy để nhận xe và thực hiện thủ tục chuyển nhượng Thửa 278 thì ông Huy nói giấy tờ xe ô tô đã thế chấp tại Ngân hàng TMCP Phương Đông - Chi nhánh Tây Đô, đất đang thế chấp tại Ngân hàng TMCP Á Châu - Chi nhánh Cần Thơ.

Năm 2008, ông Huy giao giấy tờ xe cho ông, còn GCNQSDĐ ông Huy hứa giao nhưng không thực hiện do chưa đến thời gian đáo hạn. Tháng 11/2008, ông Chấp xây dựng nhà sử dụng ổn định cho đến nay. Do khởi công xây dựng nhà chưa có giấy phép vì không có GCNQSDĐ, ông có kêu ông Huy xuống chứng kiến và nếu có khó khăn gì về thủ tục xây dựng ông Huy sẽ can thiệp dùm.

Đến dự lễ khởi công ông Huy còn hứa sẽ chịu trách nhiệm về thủ tục xây dựng, nếu bị phạt ông Huy đứng ra đóng phạt. Sau khi xây dựng, ông có xin đăng ký tạm trú. Ông gặp ông Huy nhiều lần yêu cầu làm thủ tục chuyển nhượng nhưng không được. Ông Chấp không đồng ý yêu cầu khởi kiện của bà Thư và yêu cầu Tòa án hủy GCNQSDĐ đã cấp cho bà Nguyễn Minh Thư, công nhận quyền sử dụng đất cho gia đình ông Chấp.

Ông Lê Tùng Huy và bà Nguyễn Thị Tuyết Trinh trình bày: vợ chồng ông Huy có thỏa thuận chuyển nhượng Thửa 278 cho ông Lê Ngọc Chấp. Tuy nhiên, đây chỉ là thỏa thuận với nhau chứ không thực hiện, vợ chồng ông Huy không có nhận tiền từ ông Chấp. Hợp đồng không thể hiện thời gian xác lập, không được thực hiện tại Văn phòng công chứng do thời điểm này ông đang thể chấp quyền sử dụng đất tại Ngân hàng. Ông Huy thừa nhận có ký vào hợp đồng chuyển nhượng đất cho ông Chấp, có ký vào Hợp đồng chuyển nhượng đất cho bà Thư. Do thời gian đã lâu nên ông không nhớ đã ký vào hợp đồng chuyển nhượng nào trước.

Tòa sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, buộc bà thư trả ông Chấp số tiền 417,339 triệu đồng nhưng ông Chấp kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm và bà Thư kháng cáo theo hướng nhà xây dựng không phép từ năm 2007, giá trị không còn như Bản án sơ thẩm đã quyết định.

Tòa phúc thẩm đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với kháng cáo của nguyên đơn, không chấp nhận kháng cáo của ông Chấp và chỉ sửa phần án phí của bản án sơ thẩm.

Kết luận tại Quyết định giám đốc thẩm cho thấy Tòa cấp sơ thẩm cần tạm đình chỉ vụ án dân sự, chuyển hồ sơ cho Cơ quan điều tra vì có dấu hiệu tội phạm của vợ chồng ông Huy.

Xem chi tiết nội dung rút kinh nghiệm tại file đính kèm.