Nghị định 21/2024/NĐ-CP được ban hành bởi Chính phủ nhằm sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 51/2016/NĐ-CP và Nghị định 52/2016/NĐ-CP. Trong đó, yêu cầu các doanh nghiệp nhà nước xây dựng và ban hành thang, bảng lương, phụ cấp làm cơ sở để xếp, trả lương và thực hiện các chế độ đối với NLĐ để áp dụng từ tháng 04/2024.

Xem và Tải về Nghị định 21/2024/NĐ-CP tại đây: https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/02/28/nghi-dinh-21.pdf

(1) Cập nhật về thang lương, bảng lương và phụ cấp lương

Cụ thể, Nghị định 21/2024/NĐ-CP sửa đổi Điều 4 Nghị định 51/2016/NĐ-CP quy định về thang lương, bảng lương và phụ cấp lương cho người lao động làm việc tại doanh nghiệp nhà nước như sau:

- Nghị định quy định chi tiết về việc các công ty xây dựng và áp dụng thang lương, bảng lương, phụ cấp lương phù hợp với đặc thù hoạt động của từng công ty. Các mức lương trong thang lương, bảng lương, phụ cấp lương do công ty quyết định, nhưng phải đảm bảo quỹ tiền lương không vượt quá kế hoạch đã được phê duyệt.

- Điểm nổi bật của Nghị định 21/2024/NĐ-CP là yêu cầu công ty phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động, tổ chức đối thoại tại nơi làm việc và báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu trước khi xây dựng hoặc sửa đổi, bổ sung thang lương, bảng lương, phụ cấp lương.

(2) Loại trừ yếu tố khách quan khi xác định quỹ tiền lương kế hoạch

Nghị định 21/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Điểm a và Điểm b Khoản 3 Điều 5 Nghị định số 51/2016/NĐ-CP về việc xác định quỹ tiền lương kế hoạch cho doanh nghiệp. Cụ thể:

Khi xác định quỹ tiền lương kế hoạch, doanh nghiệp cần loại trừ các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến năng suất lao động và lợi nhuận kế hoạch so với thực hiện của năm trước liền kề. Các yếu tố này bao gồm:

- Nhà nước điều chỉnh giá, hạn mức sản xuất, kinh doanh (đối với sản phẩm, dịch vụ do Nhà nước định giá hoặc quy định hạn mức sản xuất, kinh doanh).

- Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. 

- Tăng hoặc giảm vốn nhà nước. 

- Yêu cầu công ty di dời, thu hẹp địa điểm sản xuất, kinh doanh. 

- Điều chỉnh cơ chế, chính sách ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ tiêu năng suất lao động và lợi nhuận của công ty.

Ngoài ra, Nghị định cũng quy định các trường hợp sau đây cũng được loại trừ khi xác định quỹ tiền lương kế hoạch:

- Doanh nghiệp tham gia thực hiện nhiệm vụ chính trị, an ninh quốc phòng, đảm bảo an sinh xã hội, cân đối cung cầu cho nền kinh tế theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. 

- Doanh nghiệp thực hiện việc đầu tư, tiếp nhận hoặc chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước theo chỉ đạo của Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ. 

- Doanh nghiệp thực hiện các hoạt động như tiếp nhận, mua, bán, khoanh, giãn và xử lý nợ, tài sản, mua, bán sản phẩm, dịch vụ theo quy định của pháp luật hoặc yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 

- Doanh nghiệp thực hiện điều khoản về hồi tố theo quy định của Chính phủ. 

- Doanh nghiệp tăng khấu hao để thu hồi vốn nhanh theo quy định của pháp luật về thuế. 

- Doanh nghiệp điều chỉnh chính sách hoạt động theo các yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, các Hiệp định, Hiệp ước hoặc quy định của tổ chức quốc tế mà Việt Nam là thành viên. 

- Doanh nghiệp thực hiện đề án cơ cấu lại, bổ sung hoặc thoái vốn đầu tư tại các doanh nghiệp khác. 

- Doanh nghiệp đầu tư mới, mở rộng sản xuất, kinh doanh. 

- Doanh nghiệp điều chỉnh hoặc phát sinh mới trích dự phòng rủi ro tài chính, tín dụng theo quy định của pháp luật. 

- Doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ do nhà nước định giá và cơ chế điều chỉnh giá nhưng chưa được điều chỉnh giá đủ bù đắp chi phí sản xuất, kinh doanh thực tế hợp lý khi yếu tố hình thành giá thay đổi theo quy định của Luật Giá. 

- Doanh nghiệp thực hiện phân bổ chi phí các dự án tìm kiếm, thăm dò khai thác dầu khí không thành công theo quy định của Chính phủ. 

- Doanh nghiệp xác định thuế thu nhập doanh nghiệp theo hợp đồng dầu khí đối với công ty tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí theo quy định của pháp luật về thuế. 

- Doanh nghiệp mua bán nợ, xử lý nợ chưa được ghi nhận vào doanh thu, lợi nhuận. 

- Biến động doanh thu từ hoạt động tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán và các hoạt động nghiệp vụ lưu ký chứng khoán. 

- Chênh lệch trả thưởng so với thực hiện năm trước đối với công ty kinh doanh xổ số. 

- Thay đổi môi trường, điều kiện khai thác khoáng sản đối với công ty khai thác khoáng sản.

(3) Sửa đổi quy định về lương cho người quản lý và Kiểm soát viên chuyên trách

Nghị định 21/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 52/2016/NĐ-CP về tiền lương, thù lao, tiền thưởng cho người quản lý công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Trong đó có những điểm đáng chú ý như sau:

- Thay đổi về thuật ngữ: Thay thế "người quản lý" bằng "người quản lý, Kiểm soát viên" trong tên gọi và nội dung của Nghị định 52/2016/NĐ-CP.

- Quy định về bảng lương của người quản lý, Kiểm soát viên:

+ Căn cứ vào cơ cấu tổ chức quản lý, Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty xây dựng bảng lương cho người quản lý, Kiểm soát viên chuyên trách. 

+ Bảng lương làm cơ sở cho các chế độ bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp và các chế độ khác theo quy định của pháp luật.

+ Mức lương trong bảng lương do Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty quyết định, đảm bảo quỹ tiền lương không vượt quá quỹ tiền lương kế hoạch của người quản lý, Kiểm soát viên chuyên trách theo quy định.

- Quy trình xây dựng, sửa đổi bảng lương của người quản lý, Kiểm soát viên:

+ Phải tham khảo ý kiến tổ chức đại diện người lao động, tổ chức đối thoại tại nơi làm việc. 

+ Báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu chấp thuận. 

+ Công khai tại công ty trước khi thực hiện.

- Quy định mới về Kiểm soát viên:

+ Đối với trường hợp Ban kiểm soát chỉ có 01 Kiểm soát viên theo quy định tại Điều 103 Luật Doanh nghiệp 2020 thì Kiểm soát viên được hưởng tiền lương, thù lao, tiền thưởng của chức danh Trưởng Ban kiểm soát.