Syria bỏ vũ khí hóa học "vì Nga chứ không phải sợ Mỹ"

“Syria trao vũ khí hóa học cho cộng đồng quốc tế kiểm soát vì đề nghị của Nga. Mối đe dọa quân sự của Mỹ không ảnh hưởng đến quyết định này” - hãng tin Nga Interfax dẫn lời ông al-Assad tuyên bố.

Tổng thống Syria cho biết nước này sẽ trình lên Liên Hiệp Quốc (LHQ) các tài liệu về thỏa thuận chuyển giao vũ khí hóa học.

Hôm nay Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Mỹ John Kerry gặp gỡ và đối thoại tại Geneva (Thụy Sĩ) về kế hoạch tiêu hủy vũ khí hóa học của Syria. Các quan chức Nhà Trắng cho biết Washington muốn biết liệu ông al-Assad có thực sự muốn từ bỏ vũ khí hóa học hay không.

Phía Mỹ kêu gọi chính quyền Syria sớm công khai các kho chứa vũ khí hóa học. Ngoại trưởng Nga Lavrov cho biết Matxcơva sẽ đảm bảo Syria tuân thủ công ước cấm vũ khí hóa học.

Trước đó nhật báo Nga Kommersant dẫn nguồn tin Bộ Ngoại giao Nga cho biết theo kế hoạch bốn bước do Nga đề xuất, đầu tiên Syria sẽ trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW). Thứ hai, chính quyền Damascus sẽ công bố địa điểm các kho vũ khí hóa học và các nhà máy sản xuất.

Thứ ba, các thanh sát viên OPCW sẽ tới Syria để khảo sát số vũ khí này. Bước cuối cùng sẽ là xác định cách tiêu hủy số vũ khí hóa học này và bên nào sẽ thực hiện nhiệm vụ đó. Nga đề xuất cả Matxcơva và Washington cùng tham gia vào tiến trình này.

Theo Reuters, trong lúc cộng đồng quốc tế bàn luận về kho vũ khí hóa học của chính quyền Syria thì một thực tế là bạo lực vẫn đang tiếp diễn tại chiến trường nóng bỏng này. Và ở Syria "hiện không có sự phân chia giữa người tốt và kẻ xấu". Ủy ban điều tra nhân quyền của Liên Hiệp Quốc (LHQ) vừa công bố báo cáo khẳng định cả quân đội của tổng thống Bashar al-Assad và lực lượng nổi dậy đều vi phạm nhiều tội ác chiến tranh như giết người, tra tấn, cưỡng hiếp, tấn công thường dân…

“Các vụ bắn phá sát hại hàng nghìn thường dân… Những vụ thảm sát xảy ra liên tục. Vô số đàn ông, phụ nữ, trẻ em đã mất tích. Những kẻ thủ ác ở cả hai bên đều hành động bất chấp luật pháp quốc tế và không sợ phải đối mặt với công lý”, báo cáo viết.

Theo Ủy ban điều tra LHQ, chính quyền Syria đã đánh bom các trường học, bệnh viện, phá hủy hai thị trấn Baida và Ras al-Nabaa hồi tháng 5-2013 làm hàng trăm thường dân thiệt mạng chỉ để "dằn mặt" phe nổi dậy.

Trong khi đó, quân nổi dậy đã thảm sát người dân Shiite ở quận Hatla tại thành phố Deir al-Zour hồi tháng 6, hành quyết các binh sĩ Syria bị bắt giữ, tra tấn, cưỡng hiếp nhiều tù binh và thường dân. Quân nổi dậy còn ép buộc vô số trẻ em tham chiến.

“Danh sách những tội ác chiến tranh mà cả hai phe phạm phải rất dài” - bà Carla De Ponte, thành viên Ủy ban Điều tra của LHQ, thốt lên.

Ủy ban điều tra sẽ đệ trình báo cáo lên Hội đồng Nhân quyền LHQ ở Geneva. Các thành viên ủy ban cũng kêu gọi Hội đồng Bảo an LHQ đưa những kẻ vi phạm tội ác chiến tranh ra đối mặt với công lý.

Nguyệt Phương