Định hướng công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trong thời gian tới theo Quyết định 420

Định hướng công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trong thời gian tới theo Quyết định 420 (Hình từ internet)

Ngày 28/02/2025, Tổng cục Thuế ban hành Quyết định 420/QĐ-TCT về việc ban hành Đề án “Đổi mới, nâng cao chất lượng quản lý thuế đối với hộ kinh doanh” (Sau đây gọi là Đề án).

Định hướng công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trong thời gian tới theo Quyết định 420

Theo đó, định hướng công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trong thời gian tới được quy định tại Đề án ban hành kèm theo Quyết định 420/QĐ-TCT như sau: 

Định hướng chung của công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh: “Người nộp thuế tự khai, tự nộp thuế. Cơ quan thuế chỉ kiểm tra, giám sát” nhằm hướng đến một hệ thống thuế minh bạch, hiệu quả và phù hợp với xu hướng quản lý hiện đại. 

Theo đó, hộ kinh doanh có trách nhiệm tự kê khai doanh thu, xác định số thuế phải nộp và thực hiện nghĩa vụ thuế đúng thời hạn. Cơ quan thuế sẽ không thực hiện ấn định thuế mà tập trung vào công tác giám sát, kiểm tra dựa trên dữ liệu và công nghệ thông tin.

(1) Định hướng quản lý thuế đối với từng loại hộ kinh doanh

- Đối với hộ kê khai: Tập trung vào việc kiểm soát chặt chẽ hóa đơn đầu vào, đầu ra và yêu cầu thực hiện đầy đủ chế độ kế toán nhằm nâng cao tính minh bạch và chính xác trong kê khai thuế. Cơ quan thuế triển khai các biện pháp bắt buộc hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử, đảm bảo tất cả giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ đều được ghi nhận đầy đủ, hạn chế tình trạng gian lận thuế thông qua việc không xuất hóa đơn hoặc khai báo không trung thực doanh thu. 

Đồng thời, nghiên cứu biện pháp để hộ kinh doanh khoán phải thực hiện chế độ kế toán theo quy định, ghi chép rõ ràng doanh thu, chi phí và lưu trữ chứng từ hợp lệ để phục vụ công tác kiểm tra, đối chiếu khi cần thiết.

- Đối với hộ khoán: Tập trung vào việc yêu cầu người nộp thuế tự khai doanh thu sát với thực tế phát sinh, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong thực hiện nghĩa vụ thuế. Hiện nay, một số hộ kinh doanh có xu hướng kê khai doanh thu thấp hơn thực tế để giảm số thuế phải nộp, gây thất thu ngân sách nhà nước. 

Để khắc phục tình trạng này, cơ quan thuế cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đối chiếu dữ liệu từ nhiều nguồn như giao dịch ngân hàng, hóa đơn điện tử, và báo cáo của các đơn vị liên quan để kiểm tra tính chính xác của doanh thu kê khai. 

Bên cạnh đó, cần tiến tới bỏ hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn do cơ chế này không còn phát huy hiệu quả trong thực tế, thiếu tính chuyên môn và không đảm bảo khả năng giám sát thuế công bằng.

- Đối với hộ kinh doanh TMĐT: Đối với các hộ kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, cơ quan thuế yêu cầu các sàn khai và nộp thuế thay cho người bán, đảm bảo việc thu thuế diễn ra minh bạch, chính xác và tránh thất thu ngân sách. 

Các sàn thương mại điện tử có trách nhiệm tổng hợp dữ liệu giao dịch, doanh thu của từng hộ kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ nộp thuế theo quy định, giúp hạn chế tình trạng trốn thuế, kê khai không trung thực. 

Đối với các hộ kinh doanh không hoạt động trên sàn thương mại điện tử, cơ quan thuế thực hiện phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan như ngân hàng, cơ quan quản lý thị trường, đơn vị cung cấp dịch vụ viễn thông, điện lực để thu thập dữ liệu về giao dịch, dòng tiền và doanh thu thực tế. 

Việc xây dựng hệ thống dữ liệu tập trung sẽ giúp cơ quan thuế kiểm soát chặt chẽ đối tượng nộp thuế, phát hiện kịp thời các trường hợp kê khai không đúng thực tế, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý thuế và đảm bảo tính công bằng trong thực hiện nghĩa vụ thuế.

(2) Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát dựa trên cơ sở dữ liệu thu thập được từ các bên liên quan (cơ quan đăng ký kinh doanh, Sàn TMĐT, Ngân hàng, đơn vị kinh doanh dịch vụ vận chuyển...)

Để nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cơ quan thuế cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát dựa trên cơ sở dữ liệu thu thập từ các bên liên quan, bao gồm cơ quan đăng ký kinh doanh, sàn thương mại điện tử, ngân hàng, đơn vị kinh doanh dịch vụ vận chuyển và các tổ chức có liên quan khác. 

Việc khai thác và đối chiếu dữ liệu từ nhiều nguồn giúp cơ quan thuế có cái nhìn toàn diện về hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh, từ đó phát hiện các trường hợp kê khai không trung thực hoặc trốn thuế. Đối với hộ kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, dữ liệu từ các sàn có thể cung cấp thông tin chi tiết về doanh thu và giao dịch, hỗ trợ việc xác định chính xác số thuế phải nộp. 

Trong khi đó, thông tin từ ngân hàng giúp kiểm soát dòng tiền, phát hiện sự chênh lệch giữa doanh thu thực tế và doanh thu kê khai. Các đơn vị vận chuyển cũng đóng vai trò quan trọng khi cung cấp dữ liệu về số lượng đơn hàng, doanh thu ước tính của hộ kinh doanh. 

Trên cơ sở các dữ liệu này, cơ quan thuế có thể áp dụng công nghệ phân tích rủi ro, tập trung kiểm tra các hộ kinh doanh có dấu hiệu kê khai sai lệch thay vì kiểm tra tràn lan, gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh hợp pháp. Việc tăng cường kiểm tra, giám sát dựa trên dữ liệu không chỉ nâng cao tính minh bạch, công bằng trong thực hiện nghĩa vụ thuế mà còn giúp giảm thất thu ngân sách nhà nước và thúc đẩy môi trường kinh doanh lành mạnh.

Xem chi tiết nội dung tại Quyết định 420/QĐ-TCT có hiệu lực từ ngày 28/02/2025.