Bản án về tranh chấp giữa Công ty và thành viên Công ty; tranh chấp giữa thành viên Công ty và thành viên Hội đồng quản trị số 30/2022/KDTM-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI ĐÀ NẴNG

BẢN ÁN 30/2022/KDTM-PT NGÀY 25/11/2022 VỀ TRANH CHẤP GIỮA CÔNG TY VÀ THÀNH VIÊN CÔNG TY; TRANH CHẤP GIỮA THÀNH VIÊN CÔNG TY VÀ THÀNH VIÊN HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ

Ngày 25 tháng 11 năm 2022, tại điểm cầu trung tâm trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng và tại điểm cầu thành phần trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai, Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng, xét xử trực tuyến phúc thẩm công khai vụ án kinh doanh thương mại thụ lý số 12/2022/TLPT-KDTM ngày 27 tháng 7 năm 2022 về việc “Tranh chấp cổ đông với giám đốc công ty”. Do bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm số 01/2022/KDTM-ST ngày 08 tháng 6 năm 2022 của Toà án nhân dân tỉnh Gia Lai bị kháng cáo. Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 55/2022/QĐ-PT ngày 26 tháng 10 năm 2022, giữa các đương sự:

- Nguyên đơn: Bà Nguyễn Hồ Việt L; địa chỉ: tỉnh Thừa Thiên Huế, vắng mặt Người đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn:

+ Bà Nguyễn Thị Diệu M; địa chỉ: tỉnh Thừa Thiên Huế. có mặt + Ông Nguyễn Văn Q, địa chỉ: tỉnh Thừa Thiên Huế, có mặt

- Bị đơn: Ông Lê Đình T, Chủ tịch Hội đồng quản trị - Giám đốc, đại diện theo pháp luật của Công ty Cổ phần Bệnh viện mắt Quốc tế X; địa chỉ: tỉnh Gia Lai, vắng mặt Người đại diện theo ủy quyền của bị đơn: Ông Lê Văn T; địa chỉ: tỉnh Gia Lai, có mặt

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

+ Ông Tôn Thất Cẩm T; địa chỉ: TP Hồ Chí Minh, vắng mặt + Bà Bùi Thị Hải H; địa chỉ: tỉnh Gia Lai, vắng mặt + Công ty Cổ phần Bệnh Viện mắt Quốc tế X; địa chỉ: tỉnh Gia Lai, vắng mặt Người đại diện theo ủy quyền của Công ty cổ phần Bệnh viện mắt Quốc tế X:

Ông Lê Văn T; địa chỉ: tỉnh Gia Lai, có mặt Người kháng cáo: Bà Nguyễn Hồ Việt L.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Nguyên đơn và người đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn trình bày:

Công ty Cổ phần Bệnh viện mắt Quốc tế X đăng ký hoạt động vào ngày 03-3- 2017, mã số doanh nghiệp 5901055483. Đến nay, đã qua 3 lần đăng ký thay đổi vốn điều lệ: 12.534.000.000 đồng; có 4 thành viên với các tỷ lệ cổ phần gồm: ông Lê Đình T (20%), ông Tôn Thất Cẩm T (45%), bà Bùi Thị Hải H (30%), bà Nguyễn Hồ Việt L (5%). Ông Lê Đình T là người đại diện theo pháp luật, Giám đốc kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty. Trong quá trình điều hành hoạt động của Công ty, ông T với tư cách là Chủ tịch HĐTV, Giám đốc, Người đại diện theo pháp luật đã thực hiện quyền và nhiệm vụ được giao trái với quy định của pháp luật, Điều lệ Công ty gây thiệt hại cho Công ty cổ phần Bệnh viện mắt Quốc tế Sài Gòn – Gia Lai, cụ thể:

Thứ nhất: Ông T vi phạm pháp luật, vi phạm điều lệ của Công ty cổ phần Bệnh viện mắt Quốc tế Sài Gòn – Gia Lai khi không cho bà Nguyễn Hồ Việt L, cổ đông của công ty thực hiện quyền kiểm tra, xem xét, tra cứu sổ ghi chép và theo dõi các giao dịch, sổ kế toán, báo cáo tài chính hằng năm và kiểm tra, xem xét, tra cứu và sao chụp sổ đăng ký cổ đông, biên bản họp, nghị quyết, quyết định của Đại hội đồng cổ đông và các tài liệu khác của công ty.

Căn cứ vào Khoản 2 Điều 115 Luật doanh nghiệp 2020 quy định: Cổ đông phổ thông có quyền: “Xem xét, tra cứu, trích lục sổ biên bản và nghị quyết, quyết định của Hội đồng quản trị, báo cáo tài chính giữa năm và hằng năm, báo cáo Ban kiểm soát, hợp đồng giao dịch phải thông qua Hội đồng quản trị và các tài liệu khác, trừ tài liệu liên quan đến bí mật thương mại, bí mật kinh doanh của công ty” Việc ông T không cho bà L tiếp cận, tra cứu, xem xét, nghiên cứu, đánh giá, sao chụp các tài liệu hồ sơ liên quan đến công ty là vi phạm pháp luật doanh nghiệp, vi phạm điều lệ công ty gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích của cổ đông Công ty.

Thứ hai: Ông Lê Đình T với tư cách là Chủ tịch Hội đồng quản trị đã ban hành Nghị quyết về việc thông qua dự thảo Điều lệ tổ chức và Báo cáo tài chính năm 2020 của Công ty nhưng không thông qua Đại Hội đồng cổ đông Công ty (không có bà L tham dự) theo quy định tại Điều lệ và Luật Doanh nghiệp 2020. Báo cáo tài chính ông T nộp nhưng chưa được kiểm toán theo yêu cầu của thành viên cổ đông Công ty (cổ đông Công ty cho rằng Báo cáo tài chính sai sự thật). Ngày 14/04/2021 ông Lê Đình T thay mặt Hội đồng quản trị gửi giấy mời, mời tôi họp Đại hội đồng cổ đông Công ty vào ngày 24/04/2021 để tăng vốn điều lệ công ty và thay đổi một số điều trong Điều lệ Công ty. Thực hiện theo thông báo nêu trên, đến ngày 24/04/2021 tôi bay từ Hồ Chí Minh lên Gia Lai để tham dự cuộc họp tuy nhiên khi đến nơi thì Công ty không tổ chức cuộc họp nào cả, tôi phải bay về lại Hồ Chí Minh. Ngày 03/5/2021, tôi nhận được thông báo hỏa tốc đề ngày 28/4/2021 về việc hoãn tổ chức Đại hội đồng cổ đông và thông báo ngày 6/5/2021 tham gia họp Đại hội đồng cổ đông. Sau khi nhận thông báo thì tôi đã có văn bản gửi lại Công ty về việc tôi không thể tham gia buổi họp Đại hội đồng cổ đông công ty nói trên. Lý do:

Theo như thông báo số 04 nêu trên thì nội dung Đại hội gồm: Tăng vốn điều lệ Công ty cổ phần Bệnh viện mắt quốc tế X thông qua phương án chào bán cổ phần cho cổ đông hiện hữu của Công ty; Thay đổi một số điều trong Điều lệ Công ty. Tuy nhiên, cho đến ngày nhận được thông báo họp tôi vẫn chưa nhận được Chương trình họp, các tài liệu sử dụng trong cuộc họp và dự thảo Nghị quyết đối với từng vấn đề trong chương trình họp; Phiếu biểu quyết; Mẫu chỉ định đại diện theo ủy quyền dự họp;

Đến ngày 03/5/2021 tôi mới nhận được T báo mời họp số 04/TB-BVM của Hội đồng quản trị, thông báo thể hiện thời gian họp Đại hội là 14 giờ 00 phút ngày 06/5/2021. Như vậy, kể từ thời điểm tôi nhận được T báo mời họp đến ngày khai mạc cuộc họp chỉ là 03 ngày với khoảng thời gian báo trước ngắn như trên, tôi không thể sắp xếp được lịch làm việc để dự họp. Vào tháng 7/2021, Công ty đã gửi cho tôi Văn bản lấy ý kiến về việc mua cổ phần do công ty phát hành thêm tôi đã có văn bản gửi lại Công ty về việc đồng ý mua thêm cổ phần do công ty phát hành. Cùng ngày, Công ty có gửi văn bản lấy ý kiến của tôi về việc thay đổi điều lệ công ty, do nhận thấy Điều lệ Công ty không cho phép lấy kiến bằng văn bản khi sửa đổi điều lệ Công ty mà phải có mặt trực tiếp nên tôi đã không trả lời đồng ý hay không bằng văn bản mà sẽ trả lời khi trực tiếp có mặt tại buổi họp Đại hội đồng cổ đông.

Ngày 20/7/2021, do T phố Hồ Chí Minh thực hiện giãn cách xã hội cứng, không thể ra khỏi nhà nên tôi có nhờ ông Nguyễn Văn T, đại diện uỷ quyền của tôi gửi Đơn đề nghị hoãn tổ chức họp Đại hội đồng cổ đông ngày 26/7/2021 với lý do cả tôi và ông T đều đang ở 02 địa phương có tình hình dịch bệnh phức tạp nhất cả nước, cả 02 địa phương đều đang thực hiện biện pháp giãn cách xã hội, cấm người dân ra khỏi nhà nên không thể dự họp được, đề nghị hoãn, ấn định thời gian khác. Tuy nhiên, đến ngày 26/7/2021 Công ty vẫn cố tình tổ chức họp Đại hội đồng cổ đông trong lúc Gia Lai và các tỉnh khác đang có dịch diễn biến phức tạp. Cuộc họp diễn ra khi vắng mặt bà L có lý do bất khả kháng, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền của cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần.

Sau khi Công ty ban hành nghị quyết nêu trên, Công ty cũng không hề gửi Nghị quyết cho tôi, tôi hoàn toàn không biết Công ty đã ban hành nghị quyết này, đến ngày 29/10/2021 khi người đại diện theo ủy quyền của tôi xin sao chụp hồ sơ vụ án tại Tòa án thì mới sao chụp và biết được Công ty đã ban hành Nghị quyết ngày 26/7/2021.

Thứ ba: Trong quá trình quản lý Công ty năm 2020, ông T đã vi phạm tài chính công ty khi tự ý chi tiền của Công ty cho ông Tôn Thất Cẩm T ngoài sổ sách kế toán số tiền 1.000.000.000 đồng.

Ông T cùng ông Hanh lạm dụng chức vụ quyền hạn để tự ý sử dụng tiền của Công ty cho ông T vay 2 lần ngày 17-1-2020 với số tiền là 500.000.000 đồng và ngày 27-6-2020 với số tiền là 500.000.000 đồng không rõ mục đích, không thông qua cổ đông công ty, vi phạm điều lệ, vi phạm pháp luật doanh nghiệp làm ảnh hưởng đến tình hình tài chính chung của Công ty (sử dụng tiền của Công ty cho vay trong khi cổ đông của Công ty chưa năm nào được chia cổ tức). Do đó, ông T có nghĩa vụ hoàn trả, bồi thường cho công ty số tiền nêu trên và lãi suất (nếu có).

Do đó bà L khởi kiện đến Tòa án yêu cầu Tòa án xem xét và giải quyết những vấn đề sau:

Buộc ông Lê Đình T cung cấp các văn bản tài liệu để cổ đông công ty kiểm tra, xem xét, tra cứu và sao chụp.

Hủy Nghị quyết số 04/2021/NQ-ĐHĐCĐ ngày 29/7/2021 và Biên bản họp Đại hội đồng cổ đông ngày 26/7/2021 của Đại hội hội đồng cổ đông Công ty cổ phần Bệnh viện mắt quốc tế X về việc thông qua dự thảo Điều lệ tổ chức và hoạt động sửa đổi bổ sung lần thứ 7 và Báo cáo tài chính năm 2020 của Công ty. Buộc ông Lê Đình T phải tiến hành triệu tập lại Đại hội đồng cổ đông để Đại hội đồng cổ đông theo đúng trình tự, thủ tục tại Điều lệ và Luật Doanh nghiệp.

Lý do: Ngày 26/7/2021 (thời điểm Công ty cổ phần Bệnh việ mắt quốc tế X tổ chức họp Đại hội đồng cổ đông) là thời điểm dịch bệnh Covid 19 bùng phát và lây lan nghiêm trọng trên phạm vi cả nước nói chung và tỉnh Gia Lai, T phố Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng nói riêng, việc đi lại giữa các địa phương không thể thực hiện được. Thời điểm này, T phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng đều áp dụng biện pháp cấm người dân ra khỏi nhà, cả tôi và người đại diện của tôi đều không thể ra khỏi nhà nên không thể dự họp và cố gắng scan Đơn đề nghị hoãn họp sau đó gửi nhờ người tại Gia Lai đến gửi cho Bảo vệ Bệnh viện (không thể ra ngoài để gửi bưu điện). Mặt khác, vào ngày 26/7/2021 là thời điểm thành phố Pleiku (nơi Công ty đóng trụ sở) đang áp dụng Chỉ thị 15 của Chính phủ với nguyên tắc khuyến cáo người dân hạn chế đi lại, nhất là từ các tỉnh, thành phố có dịch (vùng dịch) đến các địa phương khác do đó việc tham dự họp Đại hội đồng cổ đông ngày 26/7/2021 là không thể. Ông Lê Đình T và toàn thể các cổ đông khác của Công ty đều ở Gia Lai, biết rất rõ thông tin tình hình dịch bệnh tại T phố Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng, thành phố Pleiku nhưng vẫn cố tình triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông và họp thông qua Nghị quyết về dự thảo Điều lệ và Báo cáo tài chính năm 2020 của Công ty trong lúc dịch bệnh, tôi đã có Đơn xin hoãn họp là đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của tôi - cổ đông thiểu số trong công ty. Việc ông Lê Đình T lập và nộp Báo cáo tài chính Công ty năm 2020 tại Cơ quan thuế sau đó mới triệu tập Đại hội để trình Đại hội đồng cổ đông thông qua là vi phạm Điều lệ Công ty và Luật Doanh nghiệp. Ngoài ra, Báo cáo tài chính ông Lê Đình T nộp cho nhà nước nhưng chưa được kiểm toán theo yêu cầu của cổ đông Công ty (cổ đông Công ty cho rằng Báo cáo tài chính không thể hiện đúng tình hình hoạt động của Công ty);

Buộc ông Lê Đình T phải bồi thường cho Công ty số tiền 1.000.000.000 đồng do ông Lê Đình T lạm dụng chức vụ quyền hạn để tự ý chi tiền của Công ty cho ông Tôn Thất Cẩm T vay 2 lần ngày 17-1-2020 với số tiền là 500.000.000 đồng và ngày 27-6-2020 với số tiền là 500.000.000 đồng không rõ mục đích, không thông qua cổ đông công ty, vi phạm điều lệ, vi phạm pháp luật doanh nghiệp làm ảnh hưởng đến tình hình tài chính chung của Công ty (sử dụng tiền của Công ty cho vay trong khi cổ đông của Công ty chưa năm nào được chia cổ tức).

Người đại diện theo ủy quyền của bị đơn là ông Lê Văn T trình bày:

Đối với yêu cầu buộc ông T cung cấp các văn bản tài liệu để cổ đông công ty kiểm tra, xem xét, tra cứu và sao chụp: Vấn đề này là không đúng sự thật, từ những người quản lý công ty trước đây cho đến ông T đều tạo điều kiện cho các cổ đông công ty sao chụp, tra cứu, kiểm tra các văn bản, hồ sơ của công ty. Việc này Công ty giao cho Phòng tổ chức hành chính công ty (nơi lưu trữ hồ sơ công ty) như một thông lệ từ trước đến nay thực hiện khi có yêu cầu của các cổ đông. Bà L trước đây làm việc và tham gia quản lý công ty đến tháng 10-2020 nên bà rất rõ, có đầy đủ các văn bản, hồ sơ… nhưng nay bà cho rằng ông T không cung cấp là không đúng vì mục đích không tốt cho công ty.

Ông T cũng cung cấp cho Tòa án 1 bộ hồ sơ đầy đủ về quá trình hoạt động của Công ty mà Phòng tổ chức hành chính Công ty đang lưu trữ (các hồ sơ tài liệu này bà L đã có và đã sao chụp hoặc công ty gửi cho bà L).

Về Hủy Nghị quyết số 04/2021/NQ-ĐHĐCĐ ngày 29/7/2021 và Biên bản họp Đại hội đồng cổ đông ngày 26/7/2021 của Đại hội hội đồng cổ đông Công ty cổ phần Bệnh viện mắt quốc tế X .

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 139 Luật doanh nghiệp năm 2020 và Điều lệ hiện hành của Công ty thì Đại hội cổ đông thường niên của Công ty sẽ được họp trong thời hạn 4 tháng kể từ ngày kết thúc năm tài chính. Tuy nhiên, quý 1, 2 của năm 2021 tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp chưa phù hợp cho việc triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông công ty.

Khi sắp hết hạn, ngày 23-4-2021, Công ty có thông báo mời họp số 04/2021 về việc mời họp Đại hội đồng cổ đông vào này 6-5-2021. Nhưng ngày 4-5-2021, bà L có thông báo không tham gia họp Đại hội đồng cổ đông.

Để đảm bảo hoạt động của Công ty không bị ảnh hưởng, vì lợi ích của Công ty và các cổ đông trong điều kiện dịch bệnh phức tạp, đồng thời để chuẩn bị nội dung cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2021, nên ngày 14-6-2021 Công ty đã tiến hành lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản về việc tăng vốn điều lệ bằng phát hành cổ phần cho cổ đông hiện hữu và đăng ký mua cổ phần của các cổ đông hiện hữu.

Sau khi hoàn tất việc lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản về tăng vốn điều lệ. Ngày 05-7-2021 Công ty có T báo số 05/2021 về việc mời họp Đại hội đồng cổ đông tiến hành cuộc họp đại hội đồng cổ đông ngày 26-7-2021 để thông qua một số nội dung (trong đó có thông qua báo cáo tài chính năm 2020). Việc họp đại hội đồng cổ đông công ty ngày 26-7-2021, Công ty có lường trước trường hợp ảnh hưởng của dịch bệnh nên khả năng các cổ đông không về dự họp trực tiếp nên Công ty đã có mục lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản về nội dung cuộc họp đại hội đồng cổ đông năm 2021. Tuy nhiên, ngày 20-7-2021, người đại diện theo ủy quyền của bà L có đơn đề nghị hoãn cuộc họp Đại hội đồng cổ đông ngày 26-7-2021 và cũng không thực hiện việc cho ý kiến bằng văn bản (công ty nhận được đơn đề nghị vào sáng ngày 26-7-2021).

Đề đảm bảo quyền lợi của các cổ đông, qua lấy ý kiến các cổ đông dự họp về nội dung xin hoãn cuộc họp Đại hội đồng cổ đông ngày 26-7-2021 của người đại diện theo ủy quyền của bà L thì 100% cổ đông công ty dự họp (chiếm 95/96,76% phiếu có quyền biểu quyết tại công ty) không đồng ý tiếp tục hoãn cuộc họp đại hội đồng cổ đông năm 2021. Do vậy, cuộc họp đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2021 vẫn tiến hành họp và biểu quyết thông qua các nội dung (trong đó có thông qua báo cáo tài chính năm 2020) theo quy định và đạt tỷ lệ biểu quyết thông qua đúng quy định của Luật Doanh nghiệp và điều lệ công ty (có biên bản họp đại hội đồng cổ đông ngày 26-7-2021 kèm theo).

Về ý kiến của bà L cho rằng Báo cáo tài chính năm 2020 của Công ty chưa được kiểm toán: Theo Điều lệ Công ty, Luật Doanh nghiệp và các Luật liên quan thì trường hợp của Công ty không bắt buộc phải kiểm toán báo cáo tài chính năm vì điều lệ công ty không quy định. Hơn nữa, Công ty đang rất khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh không đủ kinh phí để tiến hành thuê đơn vị kiểm toán.

Buộc ông T là người quản lý công ty bồi thường cho Công ty số tiền 1.000.000.000 đồng vì dùng tiền của Công ty cho ông Tôn Thất Cẩm T vay.

Việc ông T thay mặt Hội đồng quản trị quyết định dùng vốn của Công ty cho cổ đông là ông T vay để nhận chuyển nhượng cổ phần từ cổ đông Nguyễn Nam Trung là thực hiện ý kiến đã được các cổ đông thông qua tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông bất thường ngày 4-8-2020 và ngày 17-1-2020. Hơn nữa, việc nhận chuyển nhượng cổ phần từ các cổ đông của công ty có yêu cầu công ty mua lại cổ phần của họ theo quy định tại Điều 129 Luật doanh nghiệp năm 2014 (Điều 132 Luật Doanh nghiệp 2020), Công ty vẫn áp dụng quy định tại Điều 130 Luật Doanh nghiệp năm 2014 (Điều 133 Luật Doanh nghiệp 2020) để dùng ngân sách Công ty mua lại cổ phần của các cổ đông có yêu cầu. Tuy nhiên, thực hiện theo quy định tại Điều 131 Luật Doanh nghiệp năm 2014 (Điều 133 Luật Doanh nghiệp 2020) thì trình tự thủ tục dài hơn, phải đăng ký giảm vốn điều lệ, không hiệu quả trong việc điều hành doanh nghiệp. Do đó, ông T thay mặt HĐQT, Đại hội đồng cổ đông công ty quyết định như vậy là phù hợp, không xâm phạm đến quyền lợi của các cổ đông và không làm ảnh hưởng đến hoạt động của Công ty. Đến nay, ông T đã nộp lại cho Công ty đủ số tiền mà Công ty đã ứng (cho mượn) để nhận chuyển nhượng cổ phần. Từ đó cho thấy yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là không phù hợp. Đề nghị Tòa án xem xét không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà L. Nếu bà L thấy quyền lợi, nghĩa vụ của mình bị ảnh hưởng thì có thể áp dụng quy định tại Điều 132 Luật doanh nghiệp để yêu cầu Công ty mua lại cổ phần theo quy định. Công ty hoặc các cổ đông của công ty sẽ mua lại số cổ phần này theo đúng quy định của pháp luật và điều lệ công ty.

Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là bà Bùi Thị Hải H trình bày:

Đối với yêu cầu buộc ông Lê Đình T cung cấp các văn bản tài liệu để cổ đông công ty kiểm tra, xem xét, tra cứu và sao chụp: Ông T hay những người quản lý trước đây đều tạo điều kiện cho các cổ đông công ty sao chụp, tra cứu kiểm tra các văn bản, hồ sơ của Công ty. Bản thân tôi, khi cần xem hồ sơ, tài liệu nào liên hệ với Phòng tổ chức hành chính công ty để xem, sao chụp đầy đủ. Việc bà L cho rằng người quản lý mới của Công ty là ông Lê Đình T không cung cấp là không đúng và có ý đồ không thiện trí trong xây dựng và phát triển công ty. Về hủy Báo cáo tài chính năm 2020, phải tiến hành triệu tập Đại hội đồng cổ đông để thông qua Báo cáo tài chính năm 2020…Báo cáo tài chính chưa được kiểm toán…Tôi không đồng ý với bà L, bởi lẽ: mặc dù bị ảnh hưởng của dịch bệnh nhưng Công ty vẫn tiến hành thông báo họp Đại hội đồng cổ đông nhiều lần và lấy văn bản ý kiến cổ đông bằng văn bản nhưng bà L và người đại diện theo ủy quyền của bà L vắng mặt tại cuộc họp, có đơn hoặc thông báo từ chối họp, không cho ý kiến vào phiếu lấy ý kiến bằng văn bản. Do vậy, ngày 26-7-2021 Đại hội đồng cổ đông công ty vẫn tiến hành họp (bà L vắng mặt) và tiến hành biểu quyết thông qua một số nội dung theo chương trình họp, trong đó có thông qua Báo cáo tài chính năm 2020 theo đúng tỷ lệ biểu quyết của các cổ đông có quyền biểu quyết tại Công ty và đã thông qua Báo cáo tài chính năm đúng quy định.

Từ khi Công ty thành lập, đi vào hoạt động đến nay chưa tiến hành kiểm toán báo cáo tài chính lần nào, vì: Điều lệ công ty không đúng quy định phải kiểm toán báo cáo tài chính, Pháp luật cũng không quy định Công ty có 3, 4 cổ đông phải kiểm toán báo cáo tài chính hằng năm, hơn nữa Công ty hiện kinh doanh thua lỗ do ảnh hưởng của dịch bệnh nên cũng không đủ kinh phí để tiến hành thuê Công ty kiểm toán báo cáo tài chính. Yêu cầu của bà L về kiểm toán báo cáo tài chính năm 2020 nếu có thì phải lấy ý kiến biểu quyết của các cổ đông có đồng ý tiến hành kiểm toán hay không và theo tỷ lệ biểu quyết của cổ đông có quyền biểu quyết tại công ty theo quy định. Bản thân tôi không đồng ý tiến hành kiểm toán báo cáo tài chính vì đã biểu quyết thông qua báo cáo tài chính năm 2020 tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông năm 2021 ngày 26-7-2021. Buộc người quản lý công ty (ông Lê Đình T) bồi thường cho Công ty số tiền 1.000.000.000 đồng vì dùng tiền của Công ty cho ông Tôn Thất Cẩm T vay.

Bản chất của việc ông T quyết định dùng ngân sách Công ty cho ông T mượn để mua lại cổ phần của các cổ đông khác có nhu cầu chuyển nhượng lại cổ phần trong công ty là việc Công ty dùng ngân sách mua lại cổ phần của cổ đồng khi họ có nhu cầu bán lại. Nhưng việc, Công ty dùng ngân sách của công ty mua sẽ thực hiện rất nhiều thủ tục để giảm vốn điều lệ, để chuyển số cổ phần này thành cổ phần quỹ của công ty và sau lại chào bán lại cho các cổ đông nên không hiệu quả bằng cách cho ông T mượn tiền để nhận chuyển nhượng cổ phần và sau đó một thời gian ông T đã nộp lại đủ tiền cho công ty, nên không gây thiệt hại cho công ty và các cổ đông. Hơn nữa, ông T quyết định vấn đề này là thực hiện ý kiến biểu quyết của các cổ đông dự họp đã thống nhất qua nội dung này (bà L vắng họp hoặc dự họp nhưng từ chối ký biên bản họp)..

Từ những trình bày trên, tôi cho rằng các yêu cầu khởi kiện của bà L không đúng, không thể hiện tính xây dựng công ty, không chia sẽ với những khó khăn của công ty hiện tại, không đóng góp gì vào sự phát triển của Công ty (có nhiều cổ đông trong công ty phải dùng tiền túi cho Công ty mượn để có vốn duy trì hoạt động) mà còn gây khó khăn, tổn thất uy tín của Công ty, do vậy tôi đề nghị: Tòa án xem xét không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà L.

Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là ông Thôn Thất Cẩm T trình bày:

Đối với yêu cầu buộc ông Lê Đình T cung cấp các văn bản tài liệu để cổ đông công ty kiểm tra, xem xét, tra cứu và sao chụp: Tôi cho rằng vấn đề này không đúng, vì công ty luôn tạo điều kiện cung cấp, sao chụp toàn bộ hồ sơ theo yêu cầu của các cổ đông. Từ khi tôi trở thành cổ đông của Công ty, đây là lần đầu tiên tôi nghe thông tin này. Như đối với cá nhân tôi, khi cần xem xét hồ sơ, tài liệu nào liên hệ với Phòng Tổ chức hành chính công ty (nơi lữu trữ các văn bản của Công ty) để xem, sao chụp đầy đủ, nên bà L cho rằng người quản lý Công ty không cung cấp là sai, có ý đồ khác. Hơn nữa bà L trước đây làm việc và tham gia quản lý công ty đến tháng 10-2020 mới nghỉ. Do vậy tôi đề nghị quý tòa không chấp nhận yêu cầu này, vì yêu cầu này có khả năng gây xáo trộn, ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động của công ty và các cổ đông khác của công ty.

Về hủy Báo cáo tài chính năm 2020, phải tiến hành triệu tập Đại hội đồng cổ đông để thông qua Báo cáo tài chính năm 2020…Báo cáo tài chính chưa được kiểm toán…: Tôi không đồng ý với bà L, bởi lẽ: Bà L liên tục từ chối các cuộc họp của công ty. Tất cả nội dung, quyết định, biểu quyết của các cổ đông Công ty phải thực hiện theo tỷ lệ biểu quyết của công ty có quyền biểu quyết dự họp mà Luật Doanh nghiệp và điều lệ công ty đã quy định nếu đa số cổ đông thống nhất biểu quyết thông qua. Thực tế, tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2021 ngày 26-7-2021 các cổ đông dự họp đã biểu quyết thông qua Báo cáo tài chính năm 2021 với tỷ lệ rất cao (95/96,76%). Do vậy, báo cáo này đã được thông qua đúng quy định.

Việc bà L cho rằng báo cáo tài chính năm 2020 của Công ty chưa được kiểm toán nên bà yêu cầu tiến hành kiểm toán báo cáo tài chính là không đúng quy định của Điều lệ công ty và Luật doanh nghiệp. Vì Điều lệ công ty và Luật doanh nghiệp không quy định công ty phải kiểm toán báo cáo tài chính. Hơn nữa, công ty đang gặp khó khăn về tài chính, không đủ điều kiện để thuê kiểm toán. Buộc người quản lý công ty (ông Lê Đình T) bồi thường cho Công ty số tiền 1.000.000.000 đồng vì dùng tiền của Công ty cho ông Tôn Thất Cẩm T vay. Tôi thừa nhận là Công ty có cho tôi mượn tiền để nhận chuyển nhượng cổ phần từ các cổ đông có nhu cầu bán lại cổ phần cho công ty. Lúc đó, tôi cũng đang khó khăn về tài chính nên có nhận khoản tiền này. Nhưng đến nay tôi đã hoàn trả khoản tiền này cho công ty. Hơn nữa, sự thật của việc ông T quyết định dùng ngân sách Công ty cho tôi mượn để mua lại cổ phần đã được các cổ đông khác của công ty biểu quyết nhất trí thông qua (bà L không dự hợp). Nhưng việc này thực tế cũng là cách công ty mua lại cổ phần của các cổ đông mà không phải thực hiện nhiều thủ tục không hiệu quả đối với việc điều hành công ty. Hay nói cách khác, bản chất là công ty mua lại cổ phần của các cổ đông có nhu cầu bán cổ phần và sau đó tôi đăng ký mua lại số cổ phần này từ công ty mà thôi. Việc này không gây thiệt hại cho công ty và các cổ đông khác.

Tại Bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm số 01/2022/KDTM-ST ngày 08 tháng 6 năm 2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai đã quyết định:

Căn cứ vào khoản 5 Điều 30 Bộ luật tố tụng dân sự;

Áp dụng các Điều 115, 138, 139, 140, 141, 145, 147, 148, 151 và 166 Luật doanh nghiệp năm 2020.

Căn cứ khoản 1 Điều 147 Bộ luật tố tụng dân sự về án phí;

Căn cứ Điều 26 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội ngày 30/12/2016 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án;

Tuyên xử:

Không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Hồ Việt L đối với giám đốc Công ty là ông Lê Đình T và Công ty cổ phần Bệnh viện mắt X về sao chụp hồ sơ, hủy Biên bản họp đại hội đồng cổ đông công ty ngày 26-7-2021, hủy Nghị quyết số 04/2021/NQ-ĐHĐCĐ ngày 29-7-2021 và buộc ông Lê Đình T bồi thường thiệt hại cho Công ty.

Ngoài ra, Bản án sơ thẩm còn quyết định về án phí, thi hành án dân sự và thông báo về quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 20 tháng 6 năm 2022, bà Nguyễn Hồ Việt L có đơn kháng cáo với nội dung: Yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm xem xét lại toàn bộ bản án sơ thẩm theo quy định của pháp luật về thủ tục tố tụng và nội dung để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn.

Tại phiên tòa phúc thẩm.

Người đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Diệu M và ông Nguyễn Văn Q vẫn giữ nguyên nội dung kháng cáo và đề nghị HĐXX chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, sửa bản án sơ thẩm.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng phát biểu: Việc tuân theo pháp luật tố tụng của Thẩm phán, Hội đồng xét xử, Thư ký phiên tòa và của người tham gia tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án ở giai đoạn phúc thẩm là đảm bảo các quy định của pháp luật. Về nội dung kháng cáo thì thấy bà Nguyễn Hồ Việt L kháng cáo nhưng không có gì mới nên đề nghị Hội đồng xét xử không chấp nhận kháng cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1] Về thủ tục tố tụng: Nguyên đơn bà Nguyễn Hồ Việt L khởi kiện đề nghị Tòa án xem xét giải quyết “Buộc ông Lê Đình T cung cấp các văn bản tài liệu để cổ đông công ty kiểm tra, xem xét, tra cứu và sao chụp. Hủy Nghị quyết số 04/2021/NQ-ĐHĐCĐ ngày 29/7/2021 và Biên bản họp Đại hội đồng cổ đông ngày 26/7/2021 của Đại hội hội đồng cổ đông Công ty cổ phần Bệnh viện mắt quốc tế X. Buộc ông Lê Đình T phải tiến hành triệu tập lại Đại hội đồng cổ đông để Đại hội đồng cổ đông theo đúng trình tự, thủ tục tại Điều lệ và Luật Doanh nghiệp. Buộc ông Lê Đình T phải bồi thường cho Công ty số tiền 1.000.000.000 đồng”. Tòa án cấp sơ thẩm căn cứ vào Điều 115, 151 và 166 Luật doanh nghiệp và khoản 5 Điều 30 Bộ luật Tố tụng dân sự để xác định quan hệ tranh chấp trong vụ án là “Tranh chấp cổ đông với giám đốc công ty” là không đúng theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp này cần căn cứ theo từng yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn để xác định quan hệ tranh chấp mới đảm bảo phù hợp theo quy định tại Điều 30 Bộ luật tố tụng dân sự. Cụ thể: Nguyên đơn có yêu cầu khởi kiện “Buộc ông Lê Đình T cung cấp các văn bản tài liệu để cổ đông công ty kiểm tra, xem xét, tra cứu và sao chụp” đây là quyền của cổ đông phổ thông theo quy định điểm a khoản 2 Điều 115 Luật doanh nghiệp và trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ này là của Công ty chứ không phải của cá nhân ông Lê Đình T. Đồng thời nguyên đơn có yêu cầu “Hủy Nghị quyết số 04/2021/NQ-ĐHĐCĐ ngày 29/7/2021 và Biên bản họp Đại hội đồng cổ đông ngày 26/7/2021 của Đại hội hội đồng cổ đông Công ty cổ phần Bệnh viện mắt quốc tế X”. Do đó đây phải là tranh chấp giữa thành viên Công ty với Công ty theo quy định tại khoản 4 Điều 30 Bộ luật Tố tụng dân sự. Đối với yêu cầu khởi kiện “Buộc ông Lê Đình T phải bồi thường cho Công ty số tiền 1.000.000.000 đồng” thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 166 Luật Doanh nghiệp là tranh chấp giữa thành viên Công ty và thành viên Hội đồng quản trị công ty theo quy định tại khoản 4 Điều 30 Bộ luật tố tụng dân sự. Việc xác định quan hệ tranh chấp trong vụ án của Tòa án cấp sơ thẩm là có sai sót nên HĐXX phúc thẩm căn cứ khoản 4 Điều 30 Bộ luật Tố tụng dân sự điều chỉnh lại quan hệ tranh chấp trong vụ án này là “Tranh chấp giữa Công ty và thành viên Công ty; tranh chấp giữa thành viên Công ty và thành viên Hội đồng quản trị”.

[2] Về nội dung vụ án: Xét yêu cầu kháng cáo của nguyên đơn là bà Nguyễn Hồ Việt L thì thấy:

[2.1] Bà L là cổ đông sở hữu 05% cổ phần phổ thông trong Công ty nên có các quyền của cổ đông quy định tại khoản 2 Điều 115 luật doanh nghiệp. Bà L cho rằng Công ty không thực hiện các nghĩa vụ theo yêu cầu của bà. Tuy nhiên, quá trình giải quyết tại Toà án cấp sơ thẩm và tại phiên tòa phúc thẩm, bà L không cung cấp được tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho lời khai của mình là có căn cứ. Do đó, HĐXX phúc thẩm không chấp nhận yêu cầu kháng cáo này của nguyên đơn.

[2.2] Bà L là cổ đông sáng lập công ty, bà L đều tham gia họp các lần Công ty tổ chức họp ĐHĐCĐ thể hiện gần nhất là bà L tham gia họp và tán thành việc Công ty ban hành Nghị quyết số 03/2021/NQ- ĐHĐCĐ ngày 26-6-2021 (bút lục số 307-303). Ngày 5-7-2021, Hội đồng quản trị công ty T báo số 05/2021/TB- BVM mời họp ĐHĐCĐ thời gian được tổ chức vào ngày 26-7-2021, trong đó có nêu rõ nội dung đại hội, xin ý kiến cổ đông bằng văn bản để thông qua Nghị quyết nếu cổ đông ở vùng dịch Covid 19 không thể dự đại hội trực tiếp, kèm theo phiếu xin ý kiến cổ đông, phiếu biểu quyết, dự thảo Nghị quyết ĐHĐCĐ… (bút lục số 323-310), bà L đã nhận được các tài liệu trên, Công ty tổ chức cuộc họp đúng thời gian, có 3/4 cổ đông có mặt đã thực hiện hình thức thông qua biểu quyết tại cuộc họp ĐHĐCĐ và sửa đổi Điều lệ Công ty lần 7 thông qua báo cáo tài chính năm 2020, thực hiện các nội dung đã thông qua tại Nghị quyết 03/2021/NQ- ĐHĐCĐ ngày 26-6-2021 và tán thành ban hành Nghị quyết 04/2021/NQ- ĐHĐCĐ ngày 29- 7-2021 là đúng Điều lệ Công ty sửa đổi lần 6, Các Điều 138, 139, 140, 141, 145, 147 và 148 Luật doanh nghiệp năm 2020. Tuy cuộc họp ĐHĐCĐ Công ty ngày 26-7-2021 vắng mặt cổ đông là bà L, bà có đơn xin hoãn cuộc họp, nhưng các vấn đề của Công ty cần phải thông qua cuộc họp ĐHĐCĐ, cuộc họp ĐHĐCĐ đã tán thành, thông qua các chỉ tiêu, phương hướng kinh doanh của Công ty vẫn đảm bảo cho bà L thực hiện các quyền của cổ đông theo quy định. Mặt khác, báo cáo tài chính của Công ty không quy định phải kiểm toán. Vì vậy, yêu cầu của bà L về hủy Biên bản cuộc họp ĐHĐCĐ ngày 26-7-2021, hủy Nghị quyết số 04/2021/NQ- ĐHĐCĐ ngày 29-7-2021 của Công ty, hủy báo cáo tài chính năm 2020 của Công ty là không có căn cứ.

[2.3] Về yêu cầu buộc ông Lê Đình T phải bồi thường cho Công ty số tiền 1.000.000.000 đồng, HĐXX thấy rằng: Công ty dùng số tiền 1.000.000.000 đồng cho ông Tôn Thất Cẩm T vay vào các ngày 15-1-2021 và ngày 1-3-2021. Đây là việc làm không đúng quy định của pháp luật và Điều lệ Công ty ảnh hưởng đến sổ sách kế toán và các vấn đề khác liên quan đến tài chính của Công ty bị pháp luật nghiêm cấm. Tuy nhiên, ông T đã nộp cho Công ty số tiền trên và không có thiệt hại xảy ra, bà L cũng không chứng minh được thiệt hại tại thời điểm Công ty cho ông T mượn tiền cho đến nay. Do đó, yêu cầu khởi kiện của bà L về việc buộc ông T bồi thường thiệt hại cho Công ty là không có căn cứ. Từ phân tích nhận định như trên thì thấy; nội dung kháng cáo bà L là không có cơ sở nên bác yêu cầu.

[4] Do không chấp nhận kháng cáo nên bà L phải chịu án phí kinh doanh thương mại phúc thẩm.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào khoản 1 Điều 308 Bộ luật Tố tụng dân sự; Căn cứ vào khoản 5 Điều 30 Bộ luật Tố tụng dân sự;

Áp dụng các Điều 115, 138, 139, 140, 141, 145, 147, 148, 151 và 166 Luật doanh nghiệp năm 2020.

Căn cứ khoản 1 Điều 147 Bộ luật tố tụng dân sự về án phí.

Căn cứ Điều 26 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội ngày 30/12/2016 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án;

Tuyên xử:

1. Không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Hồ Việt L đối với giám đốc Công ty là ông Lê Đình T và Công ty Cổ phần Bệnh viện mắt X về sao chụp hồ sơ; hủy Biên bản họp đại hội đồng cổ đông công ty ngày 26-7-2021; hủy Nghị quyết 04/2021/NQ-ĐHĐCĐ ngày 29-7-2021 và buộc ông Lê Đình T bồi thường thiệt hại cho Công ty.

2. Về án phí kinh doanh thương mại phúc thẩm: Bà Nguyễn Hồ Việt L phải chịu là 2.000.000 đồng và được khấu trừ vào số tiền tạm ứng án phí mà bà L đã nộp theo Biên lai thu số 0000140 ngày 12/7/2022 của Cục Thi hành án dân sự tỉnh Gia Lai.

Các vấn đề khác không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu pháp luật.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.