Bản án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản số 59/2023/HS-ST

TÒA ÁN NHÂN DÂN QUẬN BÌNH TÂN, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 59/2023/HS-ST NGÀY 22/03/2023 VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 22 tháng 3 năm 2023, tại Tòa án nhân dân quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số: 22/2023/TLST-HS, ngày 13 tháng 01 năm 2023; theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 76/2023/QĐXXST-HS, ngày 09 tháng 3 năm 2023 đối với bị cáo:

Lại Phước M, sinh năm 1984, tại tỉnh Đồng Nai. Nơi đăng ký hộ khẩu thường trú: Ấp Q B, xã Q T, huyện T B, tỉnh Đồng Nai; nơi ở: Không ổn định; nghề nghiệp: Không có; trình độ văn hóa: 7/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: Không có; quốc tịch: Việt Nam; con ông Lại Phước L và bà Đào Thị D; có vợ (đã ly hôn) và 03 con, lớn nhất sinh năm 2005, nhỏ nhất sinh năm 2020; tiền án, tiền sự: Không có; nhân thân: Ngày 13/11/2015, bị Tòa án nhân dân huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh xử phạt 06 tháng tù về “Tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có” (đã chấp hành xong hình phạt chính ngày 28/02/2016 và quyết định khác ngày 20/01/2016, án tích đã được xóa); bị bắt tạm giam ngày 22-10- 2022 “có mặt”.

*Bị hại: Chị Thái Trần Ngọc Q, sinh năm 1993; Nơi đăng ký hộ khẩu thường trú: Nhà số 230/28/3, đường M L, phường B T Đ A, quận B T, Thành phố Hồ Chí Minh; nơi ở: Nhà số 213/8/4/1A, đường L Đ C, phường T T, quận B T, Thành phố Hồ Chí Minh “xin vắng mặt”.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Vào khoảng tháng 7/2020, vợ chồng chị Thái Trần Ngọc Q và anh Lư Diệu Tr có quen biết với Lại Phước M qua bạn bè giới thiệu. Đến ngày 17/3/2022, anh Tr bị Công an Quận 12 bắt tạm giữ về hành vi “Trộm cắp tài sản” thì chị Q nhớ lại lúc trước M có giới thiệu đang làm việc tại Công an Thành phố Hồ Chí Minh nên muốn liên hệ M nhờ giúp đỡ chạy lo cho anh Tr được tại ngoại và không bị xử phạt tù giam. Khi đó, tại nhà số 93/51, Đường Số 14, phường B H H A, quận B T, chị Q gọi điện thoại cho M nhờ giúp đỡ; lúc này, tuy M không có khả năng giúp gì được cho chị Q nhưng do đang cần tiền nên nảy sinh ý định chiếm đoạt tài sản của chị Q và nhận lời. Để chị Q tin tưởng, M giả vờ nói có quen biết nhiều người làm ở Công an Quận 12 nên giúp cho anh Tr được tại ngoại và không bị xử phạt tù với số tiền là 80.000.000 đồng. Sau đó, do tin lời M nên chị Q đã 05 lần chuyển khoản cho M với tổng số tiền 80.000.000 đồng (trong đó, lần 1 từ Chi nhánh giao dịch Viettel, số 338, đường L V Qu, phường B H H A, quận B T chuyển tiền vào tài khoản số 0121002747199 của M mở tại Ngân hàng Vietcombak, lần 2 cũng từ Chi nhánh giao dịch Viettel chuyển tiền vào tài khoản số 8880123456889 của M mở tại Ngân hàng Quân Đội; lần 3, 4 và 5, chị Q chuyển tiền tại nơi ở qua ví điện tử Momo của M theo số điện thoại 0383139279). Đến đầu tháng 6/2022, do không thấy anh Tr được cho về nên chị Q biết đã bị lừa và liên hệ với M để đòi lại tiền, nhưng M mới chỉ trả được 17.000.000 đồng, còn 63.000.000 đồng thì M cứ hứa hẹn mà không chịu trả nên đến ngày 30/8/2022, chị Q đến Công an phường B H H A trình báo. Sau khi tiếp nhận tin báo và lập hồ sơ ban đầu, Công an phường B H H A đã chuyển vụ việc này cho Cơ quan điều tra giải quyết theo thẩm quyền và tại đây, M đã khai nhận toàn bộ hành vi như vừa mới nêu.

Tại phiên tòa hôm nay, bị cáo Lại Phước M đã khai nhận: Do quen biết với vợ chồng chị Thái Trần Ngọc Q và anh Lư Diệu Tr từ trước nên khi chị Q gọi điện thoại cho bị cáo nói chồng chị là anh Tr đang bị Công an Quận 12 bắt tạm giữ về hành vi “Trộm cắp tài sản” và muốn nhờ bị cáo chạy lo cho anh Tr được thả về và không bị xử phạt tù giam thì: Tuy bị cáo không có khả năng làm việc này, nhưng do muốn chiếm đoạt tiền của chị Q nên bị cáo nhận lời giúp với giá 80.000.000 đồng rồi giả vờ nói có quen biết nhiều người làm ở Công an Quận 12 (thực tế không quen biết ai) nhằm để cho chị Q tin và đồng ý. Khi đó, chị Q đã 05 lần chuyển khoản cho bị cáo với tổng số tiền 80.000.000 đồng; có tiền, bị cáo sử dụng tiêu xài hết mà không làm gì giúp cho chị Q theo như lời đã hứa và tuy chị Q đã nhiều lần yêu cầu bị cáo trả lại số tiền này, nhưng bị cáo mới chỉ trả được 17.000.000 đồng nên nay bị cáo thừa nhận đã thực hiện hành vi phạm tội đúng như nội dung Cáo trạng đã truy tố. Đồng thời chấp nhận bồi thường phần thiệt hại còn lại mà chị Q đưa ra là 63.000.000 đồng.

Tại Cáo trạng số: 37/CT-VKS, ngày 10 tháng 01 năm 2023 của Viện kiểm sát nhân dân quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh đã truy tố bị cáo Lại Phước M ra trước Tòa án nhân dân quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh để xét xử về “Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, theo điểm c khoản 2 Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Tại phiên tòa hôm nay, đại diện Viện kiểm sát giữ quyền công tố luận tội và tranh luận có ý kiến: Bị cáo Lại Phước M đã có ý định chiếm đoạt tài sản của chị Thái Trần Ngọc Q từ trước rồi sau đó dùng thủ đoạn gian dối lấy được số tiền 80.000.000 đồng của chị Q. Hành vi này của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội nên cần phải xử bị cáo với mức án thật nghiêm và tương xứng. Tuy nhiên, bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, nghĩ nên xem xét giảm nhẹ cho bị cáo một phần hình phạt mà lẽ ra bị cáo phải chịu. Do đó, giữ nguyên quyết định đã truy tố và đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng điểm c khoản 2 Điều 174; điểm s khoản 1 Điều 51; Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015, xử phạt bị cáo với mức án từ 03 năm 06 tháng đến 04 năm 06 tháng tù về “Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Về trách nhiệm dân sự, buộc bị cáo bồi thường thiệt hại cho chị Q số tiền 63.000.000 đồng.

Bị cáo không tranh luận và bào chữa gì về hành vi đã bị truy tố, còn lời nói sau cùng thì xin giảm nhẹ mức hình phạt.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hành vi, quyết định của Cơ quan điều tra-Công an quận Bình Tân, Điều tra viên, Viện kiểm sát nhân dân quận Bình Tân, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự. Trong quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo và bị hại không có người nào có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó, các hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

[[ [2] Xét theo các tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ và lời khai của bị cáo Lại Phước M tại phiên tòa hôm nay cho thấy: Vào ngày 17/3/2022, bị hại là chị Thái Trần Ngọc Q nhờ bị cáo giúp lo cho anh anh Lư Diệu Tr đang bị Công an Quận 12 bắt tạm giữ về hành vi “Trộm cắp tài sản” được cho tại ngoại và không bị xử phạt tù giam thì: Tuy bị cáo hoàn toàn không có khả năng làm được việc này, nhưng lại giả vờ nói “có quen biết nhiều người làm ở Công an Quận 12 nên giúp cho anh Tr được tại ngoại và không bị xử phạt tù giam với số tiền là 80.000.000 đồng” là có ý định chiếm đoạt tài sản từ trước và dùng thủ gian dối đối với chị Quỳnh. Còn chị Q, do tin tưởng nên trong khoảng thời gian từ ngày 19/4/2022 đến ngày 01/5/2022, tại Chi nhánh giao dịch Viettel, số 338, đường L V Qu và nhà số 93/51, Đường Số 14 cùng phường B H H A, quận B T. Chị Q đã 05 lần chuyển khoản cho bị cáo với tổng số tiền 80.000.000 đồng và bị cáo đã rút toàn bộ số tiền này tiêu xài hết mà không làm gì cho chị Q như đã giao kết. Do đó, bị cáo đã phạm “Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, tội phạm và hình phạt được quy định tại điểm c khoản 2 Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015.

[3] Xét lời khai nhận tội của bị cáo tại phiên tòa hôm nay phù hợp với lời khai trước đây tại Cơ quan điều tra, lời khai của bị hại, người biết việc; một phần tài sản đã thu hồi được cùng với các tài liệu, chứng từ chuyển khoản tiền qua lại giữa bị hại và bị cáo đã được ngân hàng sao kê cung cấp…nên đã đủ chứng cứ buộc tội bị cáo và mức án đề nghị của Kiểm sát viên vừa nêu trên là có cơ sở chấp nhận.

[4] Xét hành vi phạm tội của bị cáo là nghiêm trọng, đã có hành vi trực tiếp dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt trái phép tài sản của người khác là không những xâm phạm đến quyền sở hữu hợp pháp về tài sản của công dân được pháp luật bảo vệ mà còn gây mất trật tự trị an tại địa phương, bị cáo nhận thức được việc làm của mình là sai, vi phạm pháp luật nhưng cố ý thực hiện nhằm mục đích có tiền để thỏa mãn nhu cầu tiêu xài cá nhân và đồng thời có nhân thân xấu nên cần phải xử bị cáo với mức án thật nghiêm và tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo đã gây ra thì mới có đủ sức giáo dục, răn đe và phòng ngừa chung cho xã hội. Tuy nhiên tại Cơ quan điều tra cũng như tại phiên tòa hôm nay, bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải nên cần được xem xét giảm nhẹ cho bị cáo một phần hình phạt theo quy định tại điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự năm 2015.

[5] Về hình phạt bổ sung: Theo quy định tại khoản 5 Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015 thì “Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng”; do đó, bị cáo có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền. Tuy nhiên, theo các tài liệu, chứng cứ và lời khai của bị cáo tại phiên tòa cho thấy, bị cáo không có nghề nghiệp và không có điều kiện kinh tế nên Hội đồng xét xử quyết định không áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền đối với bị cáo.

[6] Về trách nhiệm dân sự: Xét tại phiên tòa hôm nay, tuy bị hại là chị Thái Trần Ngọc Q có đơn xin vắng mặt, nhưng theo các tài liệu có trong hồ sơ và nội dung đơn thì: Chị Q yêu cầu bị cáo phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho chị với số tiền 63.000.000 đồng và được bị cáo đồng ý là có cơ sở và phù hợp với quy định của pháp luật nên chấp nhận.

[7] Bị cáo Lại Phước M phải chịu án phí hình sự sơ thẩm và dân sự sơ thẩm theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

- Về tội danh: Tuyên bố bị cáo Lại Phước M phạm “Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Về điều luật áp dụng và xử phạt: Áp dụng điểm c khoản 2 Điều 174; điểm s khoản 1 Điều 51; Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015. Xử phạt bị cáo Lại Phước M 03 (ba) năm 06 (sáu) tháng tù, thời hạn tù tính từ ngày 22-10-2022.

- Về trách nhiệm dân sự: Áp dụng khoản 1 Điều 48 Bộ luật Hình sự năm 2015; các điều 585, 586, 589, 357 và 468 Bộ luật Dân sự năm 2015. Buộc bị cáo Lại Phước M bồi thường thiệt hại cho chị Thái Trần Ngọc Q số tiền 63.000.000 (sáu mươi ba triệu) đồng.

Kể từ ngày chị Thái Trần Ngọc Q có đơn yêu cầu thi hành án, nếu bị cáo Lại Phước M chưa thi hành số tiền nêu trên thì hàng tháng bị cáo còn phải chịu thêm cho chị Q tiền lãi theo mức lãi suất do chậm thực hiện nghĩa vụ trả tiền được quy định tại các điều 357 và 468 Bộ luật Dân sự năm 2015.

- Về án phí: Áp dụng khoản 2 Điều 135 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bị cáo Lại Phước M phải chịu 200.000 (hai trăm nghìn) đồng án phí hình sự sơ thẩm và 3.150.000 (ba triệu một trăm năm mươi nghìn) đồng án phí dân sự sơ thẩm.

- Về quyền kháng cáo: Bị cáo Lại Phước M có quyền kháng cáo trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án. Bị hại chị Thái Trần Ngọc Q vắng mặt có quyền kháng cáo trong hạn 15 ngày kể từ ngày được giao bản án hoặc bản án được niêm yết theo quy định của pháp luật.

“Trường hợp quyết định được thi hành theo Điều 2 Luật thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các điều 6, 7, 7a và 9 Luật thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự”.

(Đã giải thích quy định về quyền yêu cầu thi hành dân sự cho bị cáo và đương sự)