Bản án 52/2018/DS-ST ngày 24/04/2018 về tranh chấp hợp đồng vay

Tại các lời khai trong quá trình giải quyết vụ án được bổ sung tại phiên tòa, chị Ngô Thị Trà M (bị đơn) trình bày:

Ngày 02/7/2016 (âl), chị vay trực tiếp của chị P số tiền 7.000.000đ. Sau đó, chị tiếp tục vay của chị P nhiều lần nhưng không nhớ cụ thể số tiền và thời gian vay tiền của từng lần là bao nhiêu đến ngày 02/9/2016 (âl), hai bên gặp nhau đối chiếu chị còn nợ chị P số tiền là 20.000.000đ. Cả hai lần vay trên, chị P có viết giấy cam kết hỏi nợ dùm nhưng không ghi ngày tháng năm. Tuy nhiên, chị thừa nhận chữ ký, chữ viết họ tên trong hai tờ giấy cam kết hỏi nợ dùm mà chị P cung cấp cho Tòa án là chữ của chị ký, viết ra và trong số tiền 20.000.000đ mà hai bên đối chiếu có cộng cả số tiền7.000.000đ của lần vay trước vào nên giấy cam kết hỏi nợ dùm với số tiền7.000.000đ, chị P có nói đã hủy bỏ. Khi vay, lãi suất hai bên thỏa thuận là 15%/tháng, mỗi tháng chị trả lãi cho chị P là 3.000.000đ nhưng tại phiên tòa, chị M cho rằng trả lãi mỗi tháng là 4.500.000đ do trong số tiền 20.000.000đ có khoản vay 5.000.000đ là tiền ngày nên mức lãi suất chị P tính đến 30%/tháng, việc thỏa thuận lãi suất chỉ nói bằng lời chứ không có ghi nhận trên bất kỳ giấy tờ, tài liệu nào và việc trả lãi cũng không có viết biên nhận, chị là người trả lãi trực tiếp cho chị P đến ngày 02/6/2017 (âl) thì ngưng cho đến nay. Quá trình vay tiền và trả lãi cho chị P, anh Đ là chồng của chị không biết, chị cũng không sử dụng số tiền vay trên vào mục đích sinh hoạt chung trong gia đình, đây là khoản nợ riêng của chị. Nay chị M thừa nhận có nợ và chỉ đồng ý trả cho chị P số tiền 20.000.000đ nhưng yêu cầu Tòa án điều chỉnh lại lãi suất cho vay theo mức lãi suất 2%/tháng kể từ khi vay cho đến nay, nếu số tiền lãi sau khi điều chỉnh còn dôi ra thì chị yêu cầu đối trừ vào số vốn vay, nếu thiếu chị đồng ý tiếp tục trả cho chị P nhưng xin trả dần mỗi tháng 300.000đ cho đến khi hết nợ. Trường hợp đối trừ vào số tiền vốn vay còn thừa, chị M không đặt ra yêu cầu chị P hoàn trả lại.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1] Quan hệ pháp luật tranh chấp giữa các đương sự được xác định là tranh chấp hợp đồng vay tài sản theo quy định tại Điều 463 Bộ luật Dân sự năm 2015 và các Điều 26, 35 Bộ luật tố tụng Dân sự năm 2015 nên thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Quá trình thực hiện hợp đồng, chị M không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ cho chị P nên giữa các đương sự xảy ra tranh chấp.

[2] Xét nội dung tranh chấp thấy rằng, việc chị M có vay và còn nợ chị P là sự thật, được các đương sự thừa nhận nên không phải chứng minh. Tuy nhiên các đương sự không thống nhất với nhau về thời gian vay, số tiền vốn vay, lãi suất thỏa thuận khi vay cũng như số tiền lãi đã trả. Xét thấy, lời trình bày của chị M có những điểm chưa hợp lý bởi lẽ ngoài lời trình bày, chị M không cung cấp được bất kỳ tài liệu, chứng cứ nào khác để chứng minh thời gian chị M vay của chị P vào các ngày 02/7/2016 (âl), 02/9/2016 (âl) với số tiền vốn vay là 20.000.000đ cùng mức lãi suất thỏa thuận khi vay là 15%/tháng, 30%/tháng và thời gian trả lãi đến ngày 02/6/2017 (âl) trong khi hai tờ giấy cam kết hỏi nợ dùm vào các ngày 02/4/2017 (âl), 05/6/2017 (âl) mà chị P cung cấp cho Tòa án (đã được đối chiếu bán chính), chị M thừa nhận chữ ký cùng chữ viết họ tên là do chính chị M ký và viết ra. Hơn nữa, tại thời điểm viết giấy cam kết không có văn bản nào của Cơ quan y tế có thẩm quyền hay quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án xác định chị M bị mất hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự và trong nội dung giấy cam kết hỏi nợ dùm ngày 05/6/2017 (âl) cũng không thể hiện nội dung các bên đối chiếu, kết toán cộng số tiền vốn vay 7.000.000đ của lần vay trước vào, không ghi nhận số tiền lãi chị M đã trả trong khi chị P không thừa nhận việc này nên lời trình bày của chị M chưa đủ cơ sở để chấp nhận. Do đó, lời trình bày và yêu cầu khởi kiện của chị P có căn cứ chấp nhận. Đối với việc tính lãi từ khi vay cho đến ngày xét xử, chị P không yêu cầu chị M trả lãi – đây là ý chí tự nguyện của chị P nên Hội đồng xét xử không đặt ra xem xét, giải quyết.

[3] Về trách nhiệm thanh toán nợ, chị P và chị M thừa nhận khi vay tiền chỉ có hai người tham gia giao dịch, thoả thuận với nhau còn anh Hồ Quốc Đ (Hồ Văn Đ) là chồng chị M không trực tiếp tham gia, không biết việc vay nợ này. Quá trình giải quyết vụ án, Toà án đã thông báo, triệu tập anh Đ đến tham gia phiên họp công khai chứng cứ, hoà giải và xét xử nhưng anh Đ không đến Toà án cũng không gửi ý kiến bằng văn bản đối với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn và tại phiên xử, tuy anh Đ vắng mặt không lý do nhưng người đại diện hợp pháp của nguyên đơn và chị M xác định anh Đ không liên quan, không có trách nhiệm gì đối với khoản nợ vay trên, đây là khoản nợ riêng của chị M nên cùng có yêu cầu Tòa án không đưa anh Đ vào tham gia tố tụng với tư cách là bị đơn trong vụ án.

Xét thấy, với các chứng cứ có tại hồ sơ, không có chứng cứ nào thể hiện anh Đ biết, tham gia vào giao dịch vay nợ giữa chị P với chị M và việc các đương sự thỏa thuận, thống nhất không đặt ra yêu cầu anh Đ cùng có trách nhiệm trả nợ là hoàn toàn tự nguyện, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội. Chính vì lẽ đó, cần buộc chị M có trách nhiệm trả số tiền nợ trên cho chị P là hợp lý và việc các đương sự đề nghị không đưa anh Đ vào tham gia tố tụng là có căn cứ nên chấp nhận.

[4] Về thời gian thanh toán, giữa các đương sự không thỏa thuận được với nhau. Hội đồng xét xử thấy rằng, việc thanh toán thuộc thẩm quyền giải quyết của Cơ quan thi hành án sau khi bản án có hiệu lực nên không đề cập xem xét trong vụ án.

[5] Về án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch, chị M phải nộp theo quy định. Chị P không phải nộp, số tiền tạm ứng án phí đã nộp được trả lại cho chị P.

Vì các lẽ trên,