Bản án 23/2019/HNGĐ-ST ngày 31/10/2019 về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn

TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN V, TỈNH NAM ĐỊNH

BẢN ÁN 23/2019/HNGĐ-ST NGÀY 31/10/2019 VỀ THAY ĐỔI NGƯỜI TRỰC TIẾP NUÔI CON SAU LY HÔN

Ngày 31 tháng 10 năm 2019, tại trụ sở Tòa án nhân dân huyện V xét xử sơ thẩm công khai vụ án thụ lý số: 45/2019/TLST-HNGĐ ngày 25 tháng 4 năm 2019 về việc “Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn” theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 20/2019/QĐXXST-HNGĐ ngày 20 tháng 9 năm 2019 giữa các đương sự:

- Nguyên đơn: Chị Nguyễn Thị M, sinh năm 1985.

- Bị đơn: Anh Vũ Tuấn H, sinh năm 1979.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Cháu Vũ Thị Hải A, sinh ngày 06-3-2006.

Đều cư trú tại: Xóm T, thôn Đ, xã Đ, huyện V, tỉnh Nam Định Tại phiên tòa chị M và anh H vắng mặt (Chị M có đơn xin vắng mặt tại phiên tòa).

NỘI DUNG VỤ ÁN

* Trong đơn khởi kiện ngày 22-4-2019 và quá trình tham gia tố tụng tại Toà án, nguyên đơn là chị Nguyễn Thị M trình bày:

Chị và anh Vũ Tuấn H trước đây là vợ chồng, anh chị kết hôn vào năm 2005, có đăng ký kết hôn tại Ủy ban nhân dân xã Đ, huyện V, tỉnh Nam Định. Quá trình chung sống chị và anh H sinh được 02 người con chung là các cháu Vũ Thị Hải A, sinh ngày 06-3-2006 và cháu Vũ Tuấn H, sinh ngày 26-7-2012. Cuộc sống chung giữa chị và anh H đã phát sinh nhiều mâu thuẫn mà không thể hàn gắn được, năm 2017 chị đã làm đơn xin ly hôn với anh H và đã được Tòa án nhân dân huyện V thụ lý, giải quyết vụ án. Tại bản án số 22/2019/HNGĐ-ST ngày 18-9-2017 của Tòa án nhân dân huyện V đã quyết định: Giao cháu Vũ Thị Hải A cho anh H trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục và giao cháu Vũ Tuấn H cho chị trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục; không bên nào phải cấp dưỡng nuôi con chung cho bên nào.

Tuy nhiên do trước đây vợ chồng mâu thuẫn, anh H nghi ngờ chị cặp bồ bên ngoài nên sau khi ly hôn với chị anh H thường trút giận lên cháu Hải A, cấm đoán và tìm mọi cách ngăn cản không cho chị gặp cháu. Sau một thời gian trực tiếp ở với anh H thì cháu Hải A có nhiều thay đổi theo chiều hướng xấu đi như kết quả học tập của cháu ngày càng yếu kém, sa sút. Nhà trường đã nhiều lần gửi giấy Thông báo về cho anh H yêu cầu người trực tiếp nuôi dưỡng cháu đến gặp giáo viên chủ nhiệm để trao đổi tình hình học tập của cháu nhưng anh H không đến, cũng không cho chị đến mà chỉ có bà nội cháu đến thay cho anh H. Rồi cháu Hải A có tình cảm nam nữ với một bạn trai học trên một lớp. Gia đình bạn trai kia có đến nhà nói chuyện để tìm cách định hướng cho các cháu. Anh H không hề biết chuyện này và khi anh H biết chuyện thì đã nổi giận, chửi bới cháu là đồ đĩ, rồi mày cũng giống con mẹ mày đi đánh đĩ thôi và đe dọa giết cháu vv...Cháu Hải A đang trong giai đoạn tuổi chưa thành niên, tâm sinh lý thay đổi bất thường cần có người hướng dẫn, chỉ bảo nhưng do điều kiện anh H đi làm công nhân công ty lâm sản, đi làm ba ca nên không có thời gian chăm sóc, chỉ bảo cho cháu Hải A, hơn nữa anh H cục cằn, nóng tính nên hay chửi bới cháu dẫn đến cháu bị thiệt thòi về mọi mặt so với những đứa trẻ khác và nhất là về mặt tinh thần.

Trước đây trong quá trình giải quyết ly hôn, mặc dù chị có nguyện vọng được nuôi cả hai con và cháu Hải A đã nhiều lần làm đơn, có nguyện vọng ở với chị. Nhưng vì anh H cũng có nguyện vọng nuôi cháu Hải A để cháu trông coi nhà và trông bà nội bị bệnh khi anh ấy đi làm cho nên nguyện vọng của chị và cháu Hải A không được Tòa án chấp nhận.

Nay chị xét thấy thời gian cháu Hải A trực tiếp ở với anh H thì tâm sinh lý của cháu không được ổn định, cháu vẫn nói với chị là bố không yêu con, bố ghét con. Hơn nữa cháu là con gái, chuẩn bị đến độ tuổi phát triển về sinh lý, có những điều tế nhị về giới tính, chu kỳ kinh nguyệt cháu ngại không dám chia sẻ với bố vv...nên cháu cần có mẹ ở bên để chỉ bảo, hướng dẫn cháu. Mặc khác thì hiện nay các điều kiện về vật chất cũng như về tinh thần của chị tốt hơn nhiều so với anh H, cụ thể chị đã mua đất, xây nhà ở xóm T, xã Đ, có nơi ở ổn định, công việc là giáo viên mầm non, thu nhập ổn định từ 9.000.000đ/tháng. Thời gian chị đi làm hành chính thì các cháu đi học, tối về chị có nhiều thời gian để chăm sóc, dạy dỗ, quan tâm đến học hành của cháu Hải A cũng như mẹ con gần gũi nói chuyện, tâm sự thì chị sẽ nắm bắt được tâm sinh lý, tình cảm của cháu để định hướng cho con theo chiều hướng tốt nhất.

Vì vậy, chị yêu cầu Tòa án xem xét, giải quyết cho chị được trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục cháu Hải A và chị không yêu cầu anh H phải cấp dưỡng nuôi cháu Hải A cùng chị.

* Tại biên bản lấy lời khai ngày 16-9-2019 và tại các đơn đề nghị thì người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là cháu Vũ Thị Hải A trình bày:

Trước đây khi mẹ làm đơn xin ly hôn với bố cũng như sau này khi bố mẹ cháu đã ly hôn, vì bố giận mẹ nên thường trút giận nên cháu; đi ra ngoài nghe thấy ai nói mẹ đi với người này người kia là lại về chửi bới cháu là đồ đĩ giống con mẹ mày, rồi mày cũng đi đánh đĩ thôi làm cho cháu rất xấu hổ và áp lực nên cháu không học hành được gì. Cháu muốn được gặp mẹ và em nhưng bố đều ngăn cản, cấm đoán. Mặc dù mẹ cháu làm việc ngay gần nhà cháu nhưng bố không cho cháu gặp mẹ, mẹ mua cho cháu cái gì thì về bố đe dọa sẽ vứt đi, cấm không cho cháu nhận gì của mẹ. Bố bảo cháu gọi mẹ là con đĩ chứ không phải gọi bằng mẹ. Bố cháu đi làm ba ca, đi làm về là xem điện thoại, không quan tâm gì đến việc học hành cũng như sinh hoạt hàng ngày của cháu, cháu phải tự lo. Mỗi khi có bài tập khó hoặc có vấn đề gì thì cháu không biết hỏi ai, không ai hướng dẫn, chỉ bảo cho cháu. Rồi khi bố biết chuyện cháu có tình cảm với một anh học trên cháu một lớp thì bố đã chửi bới cháu thậm tệ. Những lần bố nhận được giấy tờ của Tòa án gửi về nhà thì bố chửi cháu “mày đi luôn đi tao không cho mày ăn cơm nữa”, bố định tát cháu thì cháu đưa tay lên đỡ rồi ông cậu của bố là ông G có bảo với bố là “nếu mày mà đánh nó thì nó lấy cớ đấy để ở với mẹ đấy, ra pháp luật là mày bị tội đấy” thì bố mới thôi và xé sách vở của cháu. Bố còn đe dọa cháu là sẽ giết mẹ cháu rồi bố cũng chết luôn cho hai chị em cháu ở một mình nên cháu rất sợ hãi. Mang tiếng cháu ở với bố nhưng bố không lo gì cho cháu, tiền nộp học có lần cháu xin bà và bà nói lại với bố “hôm nay nó xin tiền học của tao đấy, mày lấy tiền đóng học cho nó đi” thì bố cháu nói với bà “tôi có đi giết người ra tiền đâu”. Sau đó, bà phải lấy tiền hàng của bà và cháu phải mổ lợn của cháu ra để nộp tiền học. Vì vậy, mỗi khi có cơ hội được gặp mẹ thì cháu đã nói với mẹ là cháu muốn ở với mẹ. Cháu có nguyện vọng ở với mẹ từ trước khi Tòa án xử bố mẹ cháu ly hôn. Lúc bố mẹ cháu ly hôn thì cháu cũng có viết đơn nộp cho Tòa để xin ở với mẹ nhưng Tòa án vẫn quyết định giao cháu cho bố nuôi. Cháu muốn ở với mẹ vì mẹ yêu thương cháu nhiều hơn, trước đây mẹ vẫn thường xuyên dạy cháu học bài, quan tâm, chăm sóc cho hai chị em cháu.

Trong quá trình thụ lý, giải quyết vụ án, mặc dù Toà án đã nhiều lần triệu tập bị đơn là anh Vũ Tuấn H đến để làm việc và tham gia phiên hoà giải nhưng anh H cố tình vắng mặt, không đến Tòa án để làm việc; không tham gia phiên hòa giải đồng thời không cung cấp chứng cứ, tài liệu gì cho Tòa án.

Tại biên bản thu thập, chứng cứ ngày 22-8-2019, tại Ủy ban nhân dân xã Đ thể hiện: Ủy ban nhân dân xã Đ đã giao cho văn thư xã trực tiếp đến nhà anh H để giao các văn bản tố tụng của Tòa án cho anh H nhưng anh H không nhận, cũng không cho bà N là mẹ đẻ của anh H nhận thay. Vì vậy, Ủy ban nhân dân xã Đ đã tiến hành niêm yết các văn bản tố tụng của Tòa án tại gia đình anh H và tại trụ sở Ủy ban nhân dân xã theo quy định của pháp luật.

Vào hồi 8 giờ 30 phút ngày 22 tháng 8 năm 2019, đại diện Tòa án cùng với đại diện Ủy ban nhân dân xã Đ đã đến Trường trung học cơ sở xã Đ để làm việc, cụ thể là để lấy lời khai của cháu Vũ Thị Hải A . Nhưng nhà trường không bố trí lịch làm việc theo nội dung công văn của Tòa án được vì lý do anh Vũ Tuấn H là người trực tiếp tiếp nuôi dưỡng cháu Hải A không đồng ý cho Tòa án tiếp xúc, gặp gỡ với cháu Hải A.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện V tham gia phiên tòa phát biểu ý kiến:

- Về việc tuân theo pháp luật của Thẩm phán, của Hội đồng xét xử và việc chấp hành pháp luật của những người tham gia tố tụng.

- Về yêu cầu khởi kiện của đương sự: Căn cứ vào các Điều 81, Điều 82, Điều 83 và Điều 84 của Luật hôn nhân và gia đình; Điều 27 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30-12-2016 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí tòa án; Đề nghị Hội đồng xét xử: Giao cháu Vũ Thị Hải A, sinh ngày 06-3-2006 cho chị M trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục. Anh Vũ Tuấn H không phải cấp dưỡng nuôi con chung cùng chị M.

- Về án phí dân sự sơ thẩm: Chị M phải nộp theo quy định của pháp luật.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu có trong hồ sơ vụ án được thẩm tra tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định:

[1]. Về tố tụng: Anh Vũ Tuấn H là bị đơn trong vụ án, đã được tống đạt hợp lệ các văn bản tố tụng của Tòa án nhưng cố tình vắng mặt. Chị M tại phiên tòa vắng mặt nhưng đã có đơn xin vắng mặt tại phiên tòa. Do đó, Hội đồng xét xử căn cứ khoản 2 Điều 227, khoản 1 Điều 228 của Bộ luật tố tụng dân sự vẫn tiến hành xét xử vắng mặt các đương sự là có căn cứ, đúng pháp luật.

[2]. Về nội dung:

- Do khi ly hôn giữa chị M và anh H đã phát sinh mâu thuẫn trầm trọng nên khi Tòa án giao cháu Hải A cho anh H nuôi dưỡng, chăm sóc thì anh H đã có hành động cấm đoán, ngăn cản không cho cháu Hải A gặp gỡ, tiếp xúc với chị M, ngăn cản không cho chị M thăm nom con chung như vậy là vi phạm quy định tại Điều 82 của Luật hôn nhân và gia đình. Bố mẹ ly hôn, bản thân cháu Hải A đã chịu rất nhiều thiệt thòi về tình cảm so với các bạn cùng trang lứa. Lẽ ra, anh H phải quan tâm tới cháu Hải A nhiều hơn so với các bạn có đầy đủ bố mẹ, phải cư xử với cháu tâm lý hơn, phải là một người bạn để lắng nghe và chia sẽ cùng con mọi điều trong học tập, trong cuộc sống để định hướng cho con có suy nghĩ tích cực, chăm chỉ học tập. Nhưng do điều kiện công việc, anh H không có thời gian để quan tâm đến chuyện học tập, sinh hoạt của cháu. Hơn nữa, mỗi lần cháu làm sai chuyện gì anh lại “giận cá chém thớt”, chửi bới cháu làm cho cháu sợ hãi vv... như vậy là gây áp lực tâm lý và làm tổn thương cháu Hải A. Qua đó, thể hiện phương pháp giáo dục, nuôi dạy con chung của anh H là không khoa học, chưa phù hợp với tâm sinh lý của lứa tuổi thiếu niên. Cháu Hải A đang trong lứa tuổi thiếu niên, ở lứa tuổi này có những sự thay đổi trong tâm sinh lý, nếu không nhận được sự quan tâm, chia sẻ, động viên kịp thời của bố mẹ và giáo dục của Nhà trường sẽ dẫn đến những suy nghĩ và thái độ tiêu cực, lệch lạc.

Trong khi đó, nếu xét về điều kiện vật chất thì hiện nay chị M có nhà riêng, có nơi ở ổn định, nghề nghiệp là giáo viên, thu nhập ổn định từ 9.000.000đồng/tháng, đi làm giờ hành chính, có thời gian để chăm sóc, dạy bảo các con. Về điều kiện tinh thần thì bản thân chị M là giáo viên, đã được đào tạo các kiến thức về việc chăm sóc, dạy dỗ trẻ em nên có nhiều kinh nghiệm thực tế hơn anh H. Hơn nữa cháu Hải A lại là con gái, đang trong giai đoạn tuổi mới lớn, phát triển về tâm sinh lý nên những vấn đề tế nhị, riêng tư như giới tính, chu kỳ kinh nguyệt cần có sự chỉ bảo, hướng dẫn, chăm sóc của người mẹ hơn, giữa mẹ và con gái sẽ dễ dàng trao đổi những điều thầm kín, tế nhị hơn giữa cha và con gái. Bản thân cháu Hải A cũng đã nhiều lần có đơn xin được ở với mẹ.

Từ những nhận định, phân tích nêu trên, Hội đồng xét xử nhận định hiện nay điều kiện nuôi con của chị M tốt hơn của anh H. Các điều kiện về vật chất lẫn tinh thần của chị M phù hợp với quy định của pháp luật trong việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục cháu Hải A, đảm bảo được các quyền và lợi ích hợp pháp của cháu Hải A và phù hợp với nguyện vọng của cháu Hải A. Do đó yêu cầu khởi kiện của chị M là chính đáng nên cần được chấp nhận.

- Về việc cấp dưỡng nuôi con: Chị M không đề nghị do đó Hội đồng xét xử không đặt ra xem xét, giải quyết.

[2]. Về án phí ly hôn sơ thẩm: Chị Nguyễn Thị M phải nộp theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào Điều 81; Điều 82; Điều 83 và Điều 84 của Luật hôn nhân và gia đình; Điều 27 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30-12-2016 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí tòa án:

1. Xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của chị Nguyễn Thị M về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn: Giao cháu Vũ Thị Hải A, sinh ngày 06-3-2006 cho chị M trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục cho đến khi có sự thay đổi khác theo quy định của pháp luật.

Anh Vũ Tuấn H không phải cấp dưỡng nuôi cháu Vũ Thị Hải A cùng chị M.

Anh Vũ Tuấn H có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở, nhưng không được lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

3. Cháu Vũ Thị Hải A hiện nay đang ở cùng với anh Vũ Tuấn H, anh Vũ Tuấn H có nghĩa vụ giao cháu Hải A cho chị Nguyễn Thị M nuôi dưỡng theo quyết định của Tòa án.

4. Về án phí ly hôn sơ thẩm: Chị M phải nộp 300.000đồng nhưng được đối trừ vào số tiền tạm ứng án phí chị M đã nộp theo biên lai thu tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án số 09934 ngày 25-4-2019 của Chi cục Thi hành án dân sự huyện V, tỉnh Nam Định.

Các đương sự vắng mặt tại phiên tòa có quyền làm đơn kháng cáo trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được bản án hoặc kể từ ngày bản án được niêm yết theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp bản án được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật thi hành án dân sự thì các đương sự có quyền tự nguyện thi hành án, thỏa thuận thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án. Thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự./.