4 hình thức thực hiện pháp luật là gì? Cho ví dụ minh họa 4 hình thức thực hiện pháp luật?

Nội dung chính

• 4 hình thức thực hiện pháp luật là gì? Cho ví dụ minh họa 4 hình thức thực hiện pháp luật?
• Nội dung phổ biến pháp luật cho công dân là gì?
• Có những hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật nào?

4 hình thức thực hiện pháp luật là gì? Cho ví dụ minh họa 4 hình thức thực hiện pháp luật?

Hiện nay, có 4 hình thức thực hiện pháp luật như sau:

- Tuân theo (tuân thủ) pháp luật: là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể pháp luật kiềm chế, không tiến hành các hoạt động mà pháp luật cấm. Những quy phạm pháp luật cấm đoán được thực hiện ở hình thức này.

Ví dụ: Hành vi trồng cây có chứa chất ma túy, hướng dẫn trồng cây có chứa chất ma túy quy định tại khoản 11 Điều 5 Luật Phòng, chống ma túy 2021.

- Thi hành (chấp hành) pháp luật: là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể pháp luật thực hiện các nghĩa vụ pháp lý của mình bằng hành động tích cực. Những quy phạm pháp luật bắt buộc (những quy phạm quy định nghĩa vụ phải thực hiện những hành vi tích cực nhất định) được thực hiện ở hình thức này.

Ví dụ: Nghĩa vụ quân sự quy định tại khoản 2 Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015

- Sử dụng (vận dụng) pháp luật: là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể pháp luật thực hiện quyền, tự do pháp lý của mình (những hành vi mà pháp luật cho phép chủ thể thực hiện). Những quy phạm pháp luật quy định về các quyền và tự do pháp lý của các tổ chức, cá nhân được thực hiện ở hình thức này.

Ví dụ: Quyền tự do ngôn luận của công dân quy định tại Điều 25 Hiến pháp 2013

- Áp dụng pháp luật: là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó nhà nước (thông qua các cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền) tổ chức cho các chủ thể pháp luật thực hiện các quy định của pháp luật; hoặc tự mình căn cứ vào các quy định của pháp luật để tạo ra các quyết định làm phát sinh, thay đổi, đình chỉ hoặc chấm dứt những quan hệ pháp luật cụ thể. Ở hình thức này, các chủ thể pháp luật thực hiện các quy định của pháp luật luôn có sự can thiệp của cơ quan nhà nước hay các cá nhân có thẩm quyền.

Ví dụ: Thẩm quyền đăng ký kết hôn của Uỷ ban nhân dân xã quy định tại khoản 1 Điều 17 Luật Hộ tịch 2014.

Theo đó, hiện nay có 4 hình thức thi hành pháp luật là: Tuân thủ pháp luật, Thi hành pháp luật, Sử dụng pháp luật, Áp dụng pháp luật.

Việc phân chia thành 4 hình thức thực hiện pháp luật nêu trên chỉ mang tính chất tương đối, có ý nghĩa chính về mặt lý luận bởi trong thực tiễn, các hình thức thực hiện pháp luật nêu trên không tồn tại riêng lẻ, mà thường được tiến hành đồng thời, lồng ghép vào nhau, hình thức này bao gồm cả hình thức khác khi các chủ thể thực thi quyền, nghĩa vụ của mình trong từng mối quan hệ pháp luật.

Nguồn: Giáo trình Lý luận nhà nước và pháp luật của Trường Đại học Luật Hà Nội.

4 hình thức thực hiện pháp luật là gì? Cho ví dụ minh họa 4 hình thức thực hiện pháp luật?

Nội dung phổ biến pháp luật cho công dân là gì?

Căn cứ theo Điều 10 Luật phổ biến, giáo dục pháp luật 2012 nội dung phổ biến pháp luật cho công dân bao gồm:

- Quy định của Hiến pháp và văn bản quy phạm pháp luật, trọng tâm là các quy định của pháp luật về dân sự, hình sự, hành chính, hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, đất đai, xây dựng, bảo vệ môi trường, lao động, giáo dục, y tế, quốc phòng, an ninh, giao thông, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, các văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành.

- Các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, các thỏa thuận quốc tế.

- Ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; ý thức bảo vệ pháp luật; lợi ích của việc chấp hành pháp luật; gương người tốt, việc tốt trong thực hiện pháp luật.

Như vậy, nội dung phổ biến pháp luật gồm phổ biến Hiến pháp, các quy định pháp luật và điều ước quốc tế mà nước ta là thành viên. Đồng thời, phổ biến ý thức thức tôn trọng, chấp hành và bảo vệ pháp luật để nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật trong người dân.

Có những hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật nào?

Căn cứ tại Điều 11 Luật phổ biến, giáo dục pháp luật 2012 quy định các hình phổ biến, giáo dục pháp luật như sau:

- Họp báo, thông cáo báo chí.

- Phổ biến pháp luật trực tiếp; tư vấn, hướng dẫn tìm hiểu pháp luật; cung cấp thông tin, tài liệu pháp luật.

- Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, loa truyền thanh, internet, pa-nô, áp-phích, tranh cổ động; đăng tải trên Công báo; đăng tải thông tin pháp luật trên trang thông tin điện tử; niêm yết tại trụ sở, bảng tin của cơ quan, tổ chức, khu dân cư.

- Tổ chức thi tìm hiểu pháp luật.

- Thông qua công tác xét xử, xử lý vi phạm hành chính, hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân và hoạt động khác của các cơ quan trong bộ máy nhà nước; thông qua hoạt động trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở.

- Lồng ghép trong hoạt động văn hóa, văn nghệ, sinh hoạt của tổ chức chính trị và các đoàn thể, câu lạc bộ, tủ sách pháp luật và các thiết chế văn hóa khác ở cơ sở.

- Thông qua chương trình giáo dục pháp luật trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân.

- Các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật khác phù hợp với từng đối tượng cụ thể mà các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền có thể áp dụng để bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đem lại hiệu quả.