THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: 20/CT-TTg

Hà Nội, ngày 08 tháng 6 năm 2023

 

CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG TIẾT KIỆM ĐIỆN GIAI ĐOẠN 2023 - 2025 VÀ CÁC NĂM TIẾP THEO

Trong nhiều năm qua, việc cung ứng điện cho nền kinh tế luôn được đảm bảo, làm nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế, thu hút đầu tư, giữ vững an ninh quốc phòng, ổn định xã hội. Tuy nhiên, xét bối cảnh nguồn cung ứng điện giai đoạn 2023 - 2025 và các năm tiếp theo sẽ gặp nhiều thách thức do: (i) tình trạng thủy văn đảm bảo mức phát điện của các nhà máy thủy điện trên hệ thống sông diễn biến theo chiều hướng bất lợi bởi biến đổi khí hậu; (ii) sự phụ thuộc ngày càng sâu rộng vào năng lượng sơ cấp nhập khẩu; (iii) nguồn điện gió, điện mặt trời và các nguồn năng lượng tái tạo khác vẫn còn hạn chế; (iv) nhiệt điện gặp nhiều khó khăn trong mở rộng đầu tư, trong khi đó, nhu cầu điện vẫn tiếp tục tăng ở mức cao, bình quân khoảng 8,5%/năm, cao hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế, thì việc sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả phải được xem là giải pháp quan trọng, cấp bách nhằm tiếp tục duy trì ổn định an ninh năng lượng, phát triển bền vững, tăng trưởng kinh tế đất nước trong thời gian tới.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu:

- Trong giai đoạn 2023 - 2025 và các năm tiếp theo, cả nước phải phấn đấu hằng năm tiết kiệm tối thiểu 2,0% tổng điện năng tiêu thụ.

- Giảm tổn thất điện năng trên toàn hệ thống điện dưới 6% vào năm 2025.

- Giảm bớt công suất phụ tải đỉnh của hệ thống điện quốc gia thông qua thực hiện các chương trình quản lý nhu cầu điện (DSM) và điều chỉnh phụ tải điện (DR), ít nhất 1.500 MW vào năm 2025.

- Phấn đấu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu (phục vụ tiêu thụ tại chỗ, không bán điện vào hệ thống điện quốc gia).

- Đến hết năm 2025, phấn đấu 100% chiếu sáng đường phố sử dụng đèn LED.

Để đạt được mục tiêu này, yêu cầu mọi tổ chức, cá nhân nghiêm túc, quyết liệt thực hiện triển khai việc tiết kiệm điện, cụ thể như sau:

1. Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các doanh nghiệp và các tổ chức đoàn thể - xã hội thực hiện một số giải pháp sau:

a) Thực hiện tiết kiệm điện tại cơ quan, công sở:

- Phối hợp với công ty điện lực tại địa phương xây dựng và tổ chức triển khai kế hoạch tiết kiệm điện cho đơn vị mình, đảm bảo hằng năm tối thiểu tiết kiệm 5,0% tổng điện năng tiêu thụ trong năm.

- Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện hiệu quả nội quy về tiết kiệm điện, các quy định về sử dụng, bảo dưỡng và sửa chữa các trang thiết bị tiêu thụ điện tại cơ quan, đơn vị.

- Phổ biến, quán triệt việc thực hiện tiết kiệm điện tới toàn thể người lao động, đưa nội dung tiết kiệm điện vào chỉ tiêu đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, chấp hành kỷ luật nội bộ và thi đua khen thưởng hằng năm. Người đứng đầu tại cơ quan, công sở chịu trách nhiệm đối với những trường hợp vi phạm các quy định về tiết kiệm điện tại đơn vị mình.

- Tận dụng và huy động các nguồn lực để lắp đặt và sử dụng hệ thống điện mặt trời trên mái nhà, hệ thống đun nước nóng từ năng lượng mặt trời để giảm tiêu thụ điện từ hệ thống điện quốc gia.

- Tăng cường thực hiện Quyết định số 68/2011/QĐ-TTg ngày 12 tháng 12 năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục phương tiện, thiết bị tiết kiệm năng lượng được trang bị, mua sắm đối với cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước.

- Đôn đốc, rà soát và thường xuyên kiểm tra việc thực hiện nội quy và các quy định hiện hành về tiết kiệm điện.

b) Thực hiện tiết kiệm điện trong chiếu sáng công cộng, chiếu sáng cho mục đích quảng cáo, trang trí ngoài trời:

- Các tổ chức, cá nhân quản lý vận hành hệ thống chiếu sáng công cộng, hệ thống chiếu sáng cho mục đích quảng cáo, trang trí ngoài trời chủ trì, phối hợp với cơ sở cung cấp điện xây dựng và tổ chức triển khai kế hoạch tiết kiệm điện, theo đó, phải đảm bảo tối thiểu tiết kiệm 30% tổng điện năng tiêu thụ trong giai đoạn 2023 - 2025 cho các hoạt động chiếu sáng trên.

- Áp dụng các giải pháp quản lý, quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật chiếu sáng công cộng; thay thế các đèn trang trí, đèn chiếu sáng, đèn quảng cáo bằng đèn tiết kiệm điện; áp dụng công nghệ điều khiển tự động trong chiếu sáng công cộng, chiếu sáng cho mục đích quảng cáo, trang trí ngoài trời. Đẩy mạnh triển khai áp dụng các giải pháp sử dụng năng lượng mặt trời cho các thiết bị phục vụ mục đích quảng cáo, trang trí, chiếu sáng công cộng.

- Triển khai các giải pháp công nghệ tiết kiệm điện trong chiếu sáng công cộng, sử dụng thiết bị chiếu sáng hiệu suất cao, tiết kiệm điện cho 100% công trình chiếu sáng công cộng chuẩn bị đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp.

- Đẩy nhanh quá trình thực hiện tự động hóa chiếu sáng theo khung thời gian và điều kiện thời tiết của các công trình chiếu sáng công cộng.

- Các nhà hàng, khách sạn, cơ sở dịch vụ thương mại, tổ hợp văn phòng và tòa nhà chung cư tắt hoặc giảm tối thiểu 50% công suất chiếu sáng quảng cáo trang trí ngoài trời vào cao điểm buổi tối của hệ thống điện theo yêu cầu của công ty điện lực tại địa phương; tuân thủ các quy định về chiếu sáng tiết kiệm và hiệu quả, sẵn sàng cắt, giảm nhu cầu sử dụng điện khi có thông báo của công ty điện lực tại địa phương trong trường hợp xảy ra thiếu điện; phối hợp với công ty điện lực tại địa phương thực hiện các chương trình tuyên truyền, hình thức tuyên truyền phù hợp về sử dụng tiết kiệm điện trong cao điểm hè, các chương trình, cuộc thi, phát động về tiết kiệm điện tại khu đô thị, khu nhà chung cư, các trung tâm thương mại.

c) Thực hiện tiết kiệm điện tại các hộ gia đình:

- Sử dụng các thiết bị điện được dán nhãn năng lượng theo Quyết định số 04/2017/QĐ-TTg ngày 09 tháng 3 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ quy định danh mục phương tiện, thiết bị phải dán nhãn năng lượng, áp dụng mức hiệu suất năng lượng tối thiểu và lộ trình thực hiện.

- Thường xuyên thực hiện hành vi sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả tại gia đình như: tắt các thiết bị điện khi ra khỏi phòng, cắt hẳn nguồn điện nếu không sử dụng các thiết bị điện; chỉ sử dụng điều hòa nhiệt độ khi thật cần thiết và sử dụng ở chế độ, mức nhiệt độ phù hợp (chế độ làm lạnh từ 26 độ C trở lên); ưu tiên mua sắm các phương tiện, thiết bị điện hiệu suất cao hoặc thiết bị điện có dán nhãn năng lượng đạt mức hiệu suất cao; hạn chế tối đa việc sử dụng bóng đèn sợi đốt.

- Khuyến khích lắp đặt và sử dụng hệ thống điện mặt trời trên mái nhà tự dùng cho nhu cầu sử dụng tại chỗ, hệ thống đun nước nóng từ năng lượng mặt trời.

d) Thực hiện tiết kiệm điện tại các cơ sở kinh doanh thương mại và dịch vụ:

- Xây dựng và tổ chức thực hiện các quy định nội bộ về sử dụng điện, quy tắc về sử dụng điện tiết kiệm, an toàn và hiệu quả tại các cơ sở kinh doanh, dịch vụ (siêu thị, trung tâm thương mại, nhà hàng, cơ sở lưu trú, cửa hàng, cửa hiệu, khách sạn, cơ sở dịch vụ thương mại, tổ hợp văn phòng, chung cư).

- Xây dựng và phổ biến thực hiện nội quy tiết kiệm điện của cơ sở cho khách hàng.

- Xây dựng kế hoạch, kịch bản phối hợp với các công ty điện lực trong cắt giảm phụ tải.

- Triển khai chương trình khuyến khích sử dụng nguồn năng lượng tại chỗ bằng các nguồn năng lượng tái tạo, các thiết bị điện sử dụng năng lượng tái tạo.

đ) Thực hiện tiết kiệm điện tại doanh nghiệp sản xuất:

- Khuyến khích triển khai chương trình các doanh nghiệp tham gia thỏa thuận tự nguyện thực hiện các giải pháp về tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm điện, lắp đặt điện mặt trời mái nhà và tư vấn thực hiện các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

- Đẩy mạnh triển khai thực hiện Quyết định số 279/QĐ-TTg ngày 08 tháng 3 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình quốc gia về quản lý nhu cầu điện giai đoạn 2018 - 2020, định hướng đến năm 2030.

- Xây dựng chương trình huy động hệ thống phát điện dự phòng trong trường hợp xảy ra thiếu điện.

- Xây dựng và thực hiện các giải pháp sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả như: đảm bảo sử dụng đúng công suất và biểu đồ phụ tải; thực hiện kế hoạch sản xuất hợp lý; hạn chế tối đa việc huy động các thiết bị, máy móc có công suất tiêu thụ điện lớn vào giờ cao điểm; hạn chế tối đa các thiết bị điện hoạt động không tải.

- Lắp đặt, tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, năng lượng gió vào hệ thống năng lượng nội bộ; ưu tiên sử dụng các thiết bị được dán nhãn năng lượng hiệu suất cao.

- Các cơ sở sử dụng năng lượng có điện năng tiêu thụ từ 01 triệu kWh/năm trở lên phải tiết kiệm ít nhất 2% điện năng tiêu thụ trên một đơn vị sản phẩm mỗi năm hoặc phải tiết kiệm ít nhất 2% tổng điện năng tiêu thụ trong năm, rà soát, đảm bảo việc chấp hành, tuân thủ các quy định của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và các văn bản quy phạm pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, tiết kiệm điện có liên quan.

- Các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp là đối tượng điều chỉnh của các văn bản quy phạm pháp luật quy định về định mức tiêu hao năng lượng trên một đơn vị sản phẩm phải tuân thủ định mức tiêu hao năng lượng theo quy định.

- Khuyến khích xây dựng, triển khai áp dụng hệ thống quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn ISO 50001:2018 tại các cơ sở sản xuất kinh doanh. Thực hiện kiểm toán năng lượng định kỳ, xây dựng và thực hiện các mục tiêu, giải pháp về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả hàng năm.

- Tăng cường thúc đẩy các kỹ thuật tiết kiệm năng lượng tiên tiến, thúc đẩy cải tiến công nghệ trong các ngành tiêu thụ nhiều năng lượng, tối ưu hóa nguyên liệu sản xuất, loại bỏ năng lực sản xuất lạc hậu, tiếp tục nâng cao hiệu suất sử dụng năng lượng thông qua đầu tư các dự án tiết kiệm năng lượng.

- Triển khai và áp dụng các hướng dẫn kỹ thuật về tiết kiệm điện và sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, khai thác và sử dụng cẩm nang công nghệ về tiết kiệm năng lượng cho các ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều năng lượng trên cả nước.

2. Bộ Công Thương có trách nhiệm:

- Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức theo dõi, đôn đốc, kiểm tra tình hình triển khai Chỉ thị này, tổng hợp kết quả thực hiện hằng năm, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đồng thời báo cáo Ban Chỉ đạo quốc gia thực hiện Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030.

- Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai khẩn trương các nhiệm vụ của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030 và Chương trình quốc gia về quản lý nhu cầu điện giai đoạn 2018 - 2020, định hướng đến năm 2030 trong đó đặc biệt chú trọng tới hoạt động điều chỉnh phụ tải điện phi thương mại và thương mại.

- Xây dựng và triển khai các chương trình khuyến khích điện mặt trời mái nhà trong doanh nghiệp và hộ gia đình, chương trình tuyên truyền phổ biến trang thiết bị tiết kiệm điện trong các hộ gia đình như điều hòa, tủ lạnh, đèn LED, máy giặt... Mở rộng phạm vi dán nhãn năng lượng, thúc đẩy chuyển đổi thị trường đối với sản phẩm có hiệu suất năng lượng cao.

- Chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện vận hành tối ưu các nhà máy điện và lưới điện truyền tải, phân phối nhằm sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng sơ cấp và giảm tổn thất điện năng trên toàn hệ thống.

- Phối hợp với các cơ quan truyền thông tuyên truyền liên tục, rộng rãi để nhân dân biết và thực hiện tiết kiệm điện. Chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tăng cường tuyên truyền, phổ biến các chính sách, quy định của nhà nước về tiết kiệm điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Tổ chức sự kiện tháng tiết kiệm điện hàng năm.

- Đôn đốc các Sở Công Thương hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, dịch vụ thực hiện đầu tư, triển khai các giải pháp tiết kiệm năng lượng thay thế các trang thiết bị có hiệu suất thấp bằng các thiết bị, dây chuyền sản xuất có hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng.

- Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành rà soát, bổ sung và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về định mức sử dụng năng lượng cho đơn vị sản phẩm của ngành, tiểu ngành; rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, quy định pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả bao gồm: Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Nghị định số 21/2011/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2011; nghiên cứu bổ sung hành lang pháp lý cho hoạt động mô hình kinh doanh công ty dịch vụ năng lượng (ESCO); các thông tư quy định định mức tiêu hao năng lượng trong lĩnh vực công nghiệp, công trình xây dựng, giao thông vận tải và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.

- Phối hợp với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xây dựng chỉ tiêu tiết kiệm điện theo năm cho địa phương.

- Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch kiểm tra, giám sát, áp dụng chế tài xử phạt đối với các cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức không thực hiện các quy định về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

- Chủ trì xây dựng chương trình điện mặt trời áp mái nhà đối với hộ gia đình, doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, bệnh viện, trường học (bao gồm chính sách khuyến khích, truyền thông...).

- Phối hợp với các cơ quan truyền thông Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam,... tuyên truyền Chỉ thị và chương trình điện mặt trời áp mái.

3. Bộ Tài chính có trách nhiệm:

- Phối hợp với Bộ Công Thương và các bên liên quan nghiên cứu, xây dựng, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế tài chính cho phép Tập đoàn Điện lực Việt Nam hạch toán vào giá thành các nhiệm vụ về thúc đẩy tiết kiệm điện.

- Cân đối, bố trí kinh phí thực hiện các nhiệm vụ về tiết kiệm điện và kinh phí thực hiện các nhiệm vụ thuộc Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030 theo Quyết định số 280/QĐ-TTg ngày 13 tháng 3 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ, theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý nợ công và các văn bản hướng dẫn.     

- Phối hợp với Bộ Công Thương và các bên liên quan nghiên cứu, xây dựng, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các cơ chế, chính sách tài chính thúc đẩy phát triển thị trường Công ty dịch vụ năng lượng, cơ chế khuyến khích khách hàng tham gia các chương trình điều chỉnh phụ tải điện.

4. Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Tài chính xem xét quy định về việc các dự án từ nguồn đầu tư công phải lắp đặt thiết bị điện mặt trời áp mái tại các tòa nhà.

5. Bộ Khoa học và Công nghệ có trách nhiệm phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát bổ sung, xây dựng, soát xét và ban hành các tiêu chuẩn kĩ thuật quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật về hiệu suất năng lượng đối với các thiết bị tiêu thụ điện.

6. Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Bộ Công Thương chỉ đạo các Đài phát thanh, truyền hình và các cơ quan thông tấn báo chí trung ương và địa phương xây dựng và thực hiện liên tục các chương trình phát thanh và truyền hình về tiết kiệm điện, áp dụng đơn giá gắn liền với chính sách ưu đãi phù hợp cho việc tuyên truyền, phổ biến về tiết kiệm điện.

Chỉ đạo các cơ quan báo chí trung ương, địa phương tích cực phối hợp với Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện công tác tuyên truyền với các hình thức phong phú, phù hợp về sử dụng tiết kiệm điện trong cao điểm hè, các chương trình, cuộc thi, phát động về tiết kiệm điện.

7. Các bộ, ngành có trách nhiệm

- Phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương thực hiện các nhiệm vụ được giao theo Chỉ thị này của Thủ tướng Chính phủ.

- Triển khai kế hoạch tiết kiệm điện, tổ chức thực hiện và tuyên truyền, phổ biến tới tất cả các đơn vị, cá nhân thuộc phạm vi quản lý. Kiểm tra, giám sát chặt chẽ chi phí sử dụng điện trong chi thường xuyên của các đơn vị hành chính sự nghiệp theo quy định.

8. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có trách nhiệm:

- Xây dựng, ban hành và triển khai Kế hoạch tiết kiệm điện tại địa phương. Tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả, đồng bộ kế hoạch đã ban hành và theo dõi, giám sát, kiểm tra thường xuyên để đảm bảo đạt mục tiêu đặt ra hàng năm. Xây dựng mục tiêu tiết kiệm điện hằng năm và giai đoạn của địa phương, tổ chức phân bổ chỉ tiêu và xác định, đánh giá mức độ thực hiện chỉ tiêu tiết kiệm điện năng cho từng huyện, thị xã, thành phố trong năm kế hoạch.

- Tổ chức tuyên truyền về tiết kiệm điện đến mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn thông qua các hình thức khác nhau như in pa nô, áp phích, tuyên truyền trên Cổng Dịch vụ công trực tuyến của các tỉnh, thành phố, trên các ứng dụng công dân số của các tỉnh, thành phố, hệ thống phát thanh, truyền hình, hệ thống báo điện tử, báo giấy, tổ chức các cuộc thi về tiết kiệm điện. Tổ chức tuyên truyền tới các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm và các cơ sở tiêu thụ điện trọng điểm đối với việc thực hiện các quy định về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và tham gia thực hiện các sự kiện điều chỉnh phụ tải điện theo yêu cầu của các cấp điều độ hệ thống điện.

- Chỉ đạo, giám sát các công ty điện lực trong thực hiện việc cung cấp điện theo kế hoạch tiết giảm điện hàng tháng khi xảy ra thiếu điện trong các tháng nắng nóng cao điểm và mùa khô. Yêu cầu các công ty điện lực địa phương phối hợp với các doanh nghiệp, tổ chức đóng trên địa bàn xây dựng kế hoạch tiết kiệm điện. Hỗ trợ Ủy ban nhân dân các cấp thống kê kết quả thực hiện kế hoạch tiết kiệm điện của doanh nghiệp, tổ chức thuộc địa bàn cung cấp điện.

- Tổ chức khen thưởng và đề xuất cơ quan nhà nước có thẩm quyền để khen thưởng các cơ quan, đơn vị, tổ chức và cá nhân có thành tích trong công tác tiết kiệm điện.

- Tổ chức kiểm tra, giám sát tình hình sử dụng điện đối với các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm mọi trường hợp vi phạm quy định hiện hành về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Hằng năm, công bố công khai trên các Cổng Dịch vụ công trực tuyến kết quả tiết kiệm điện của các Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố, các cơ quan hành chính sự nghiệp, mức tiêu hao năng lượng của các doanh nghiệp sản xuất thuộc đối tượng tuân thủ quy định của Nhà nước.

9. Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm:

Hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, phê duyệt và rà soát các dự án đầu tư, mua sắm công, triệt để tuân thủ quy định tại Quyết định số 68/2011/QĐ-TTg ngày 12 tháng 12 năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục, phương tiện, thiết bị tiết kiệm năng lượng được trang bị, mua sắm đối với cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước; giám sát chi phí sử dụng điện trong chi thường xuyên của các đơn vị hành chính sự nghiệp theo quy định mức tiết kiệm điện của Chỉ thị này.

10. Tập đoàn Điện lực Việt Nam có trách nhiệm:

- Phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức triển khai các chương trình, kế hoạch tiết kiệm điện trong giai đoạn 2023 - 2025 và các năm tiếp theo. Xây dựng, tổ chức thực hiện và báo cáo Bộ Công Thương kết quả thực hiện chương trình, kế hoạch tiết kiệm điện hằng năm và trong giai đoạn.

- Thực hiện vận hành tối ưu các nhà máy điện và lưới điện truyền tải, phân phối nhằm sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng sơ cấp và giảm tổn thất điện năng của hệ thống. Huy động một cách hợp lý công suất và điện năng các nhà máy thủy điện, các nguồn điện mua của các nhà máy điện độc lập, các nhà máy năng lượng tái tạo và các nguồn điện dự phòng của khách hàng.

- Xây dựng kế hoạch bảo dưỡng định kỳ các nhà máy điện và huy động các tổ máy tối ưu đảm bảo yêu cầu kỹ thuật trong vận hành, khai thác hiệu quả các nguồn điện. Phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Khí tượng - Thủy văn quốc gia, cập nhật dự báo về thời tiết và nguồn nước, đặc biệt là các bản tin dự báo nguồn nước trong thời kỳ mùa cạn, hạn hán, thiếu nước. Phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch và phương án vận hành hồ chứa trên cơ sở tối ưu việc điều tiết nước cho các mục đích sử dụng, đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả nguồn nước, đảm bảo cấp nước an toàn cho hạ du.

- Thực hiện các giải pháp quản lý kỹ thuật, đầu tư, cải tạo và nâng cấp lưới điện, tăng cường công tác quản lý kỹ thuật, hạn chế sự cố, đảm bảo lưới điện vận hành an toàn, ổn định, tin cậy, giảm tổn thất điện năng.

- Tuyên truyền, vận động khách hàng ký cam kết thực hiện tiết kiệm điện, tiết giảm điện trong trường hợp xảy ra thiếu điện; xây dựng phương án huy động dự phòng và vận động tham gia phát điện dự phòng trường hợp xảy ra thiếu điện.

- Tập trung tuyên truyền sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả tại hộ gia đình, các tòa nhà văn phòng, khu chung cư, doanh nghiệp, trụ sở hành chính, các trường học tại các tỉnh, thành phố; thực hiện các hình thức tuyên truyền phù hợp về sử dụng tiết kiệm điện trong cao điểm hè, các chương trình, cuộc thi, phát động về tiết kiệm điện. Tuyên truyền, quảng bá thúc đẩy phát triển điện mặt trời mái nhà tự dùng cho nhu cầu sử dụng tại chỗ của khách hàng sử dụng điện là hộ gia đình, cơ quan hành chính sự nghiệp, bệnh viện, trường học; khách hàng trong khu công nghiệp; trang trại chăn nuôi, trồng trọt (được lắp đặt trên mái nhà của các công trình xây dựng đã có sẵn), đặc biệt là khu vực phía Bắc.

- Chủ trì, phối hợp cùng với các cơ quan liên quan nghiên cứu xây dựng, báo cáo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trình cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế tài chính cho phép việc hạch toán chi phí của hoạt động thúc đẩy tiết kiệm điện vào giá thành sản xuất kinh doanh của Tập đoàn.

- Phối hợp với Ủy ban nhân dân các cấp, các doanh nghiệp, tổ chức đóng trên địa bàn xây dựng kế hoạch tiết kiệm điện. Phối hợp Sở Công Thương địa phương cập nhật, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương kết quả tiêu thụ điện hàng năm của các khách hàng sử dụng điện.

- Phối hợp với các đơn vị liên quan thống kê, theo dõi việc tiết kiệm điện của các cơ quan, công sở, doanh nghiệp nhà nước, chiếu sáng công cộng để tham mưu kiến nghị với Bộ Công Thương, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong áp dụng các giải pháp sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.

- Phối hợp với các doanh nghiệp sản xuất, cơ sở dịch vụ thương mại, các chủ đầu tư khu đô thị, ban quản trị tòa nhà thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chỉ thị.

- Trước ngày 01 tháng 02 hàng năm, tổng hợp báo cáo gửi Bộ Công Thương, chỉ đạo các đơn vị thành viên tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, và các cơ quan, đơn vị liên quan kết quả thực hiện của các chương trình, kế hoạch tiết kiệm điện trên toàn quốc, để các ngành tham mưu cho bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có biện pháp xử lý đối với các đơn vị vi phạm quy định tiết kiệm điện.

11. Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và các tổ chức, cá nhân hoạt động điện lực và sử dụng điện có trách nhiệm chỉ đạo và thi hành nghiêm Chỉ thị này.

12. Chỉ thị này thay thế Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 07 tháng 5 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020 - 2025./.

 

 

Nơi nhận:
- Ban Bí thư Trung ương Đảng;
- Thủ tướng, các Phó Thủ tướng Chính phủ;
- Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ;
- HĐND, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
- Văn phòng Trung ương và các Ban của Đảng;
- Văn phòng Chủ tịch nước;
- Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội;
- Văn phòng Quốc hội;
- Tòa án nhân dân tối cao;
- Viện kiểm sát nhân dân tối cao;
- Cơ quan trung ương của các đoàn thể;
- Các tập đoàn kinh tế;
- VPCP: BTCN, các PCN, Trợ lý TTg, TGĐ Cổng TTĐT,
 các Vụ, Cục, đơn vị trực thuộc;
- Lưu: VT, CN (2).

KT. THỦ TƯỚNG
PHÓ THỦ TƯỚNG




Trần Hồng Hà

 

THE PRIME MINISTER
-------

SOCIALIST REPUBLIC OF VIETNAM
Independence - Freedom – Happiness
---------------

No. 20/CT-TTg

Hanoi, June 8, 2023

 

DIRECTIVE

ON PROMOTING ELECTRICITY CONSERVATION DURING 2023 - 2025 AND THE SUBSQUEQENTS YEARS

For many years, the electricity supply has been a solid foundation for our economy, supporting economic development, investment attraction, and maintenance of national security and social stability. However, the electricity supply during 2023 - 2025 and the subsequent years is forecasted to face numerous challenges due to the following reasons: (i) hydrological conditions ensuring output of hydropower plants are becoming less favorable due to climate change; (ii) the reliance on imported primary energy is increasing; (iii) wind power, solar power and other renewable energy sources are still limited; thermal power faces difficulties regarding investment expansion. Meanwhile, the power demand continues to soar 8.5%/year on average, higher than economic growth rate. Thus, it is crucial to prioritize the cost-effective and efficient use of electricity to maintain energy security, sustainable development, and economic growth over the next five years.

In that context, the Prime Minister requests:

- During 2023 - 2025 and the subsequent years, the whole country must aim to save at least 2.0% of annual electricity consumption.

- Reduce power loss throughout the entire power system to less than 6% by 2025.

- Reduce the peak load of the national power system through the implementation of demand side management (DSM) and demand response (DR) programs, by at least 1,500 MW by 2025.

- By 2030, 50% of office buildings and 50% of residential houses are expected to use solar power from solar self-consumption installation (for on-site consumption, not selling power to the national power system).

...

...

...

Please sign up or sign in to your TVPL Pro Membership to see English documents.



To achieve this goal, all organizations and individuals are required to seriously and actively perform electricity conservation tasks, in specific:

1. Ministries, ministerial-level agencies, Governmental agencies, People's Committees of provinces and centrally affiliated cities (hereinafter referred to as provinces), enterprises and mass organizations shall adopt a number of solutions as follows:

a) Conserving electricity at agencies and offices:

- Coordinate with local power companies in developing and implementing their electricity conservation plans, saving at least 5.0% of annual electricity consumption.

- Develop, promulgate and effectively implement regulations on electricity conservation, regulations on use, maintenance, and repair of electricity equipment on their premises.

- Ensure employees are fully aware of the importance of electricity conservation by including it as a criterion in the annual assessment of their work performance, discipline observation and commendation. The heads of agencies and offices are responsible for cases of violations against regulations on electricity conservation on their premises.

- Utilize and mobilize resources to install rooftop solar power and hot water heating systems to reduce reliance on the national electricity grid.

- Strengthen the implementation of the Prime Minister's Decision No. 68/2011/QD-TTg dated December 12, 2011 on the list of energy-saving devices and equipment to be provided for agencies and units using the state budget.

- Urge, review and regularly inspect the implementation of internal rules and current regulations on electricity conservation.

...

...

...

Please sign up or sign in to your TVPL Pro Membership to see English documents.



- Organizations and individuals that manage and operate public lighting systems, lighting systems for advertising and outdoor decoration shall take charge and coordinate with electricity supply establishments in developing and implementing the electricity conservation plan, which requires that at least 30% of total electricity consumption during 2023 - 2025 must be saved for the above lighting activities.

- Apply management solutions, technical regulations and standards for public lighting; replace decorative and advertising lights with energy-efficient lights; apply automatic control technology in public lighting, lighting for advertising and outdoor decoration. Encourage the use of solar energy for advertising, decorative, and public lighting equipment.

- Initiate power-saving technology solutions in public lighting, using high-efficiency and energy-efficient lighting equipment for 100% of public lighting works in preparation for construction, renovation, and upgrade.

- Accelerate the implementation of lighting automation, taking into account the time frame and weather conditions of public lighting works.

- Restaurants, hotels, commercial service establishments, office complexes, and apartment buildings shall turn off or reduce decorative and advertising lighting capacity by at least 50% during peak evening hours as required by the local electricity company; comply with regulations on cost-effective and efficient lighting, be ready to cut and reduce electricity demand upon notifications of the local power company in case of power shortage; coordinate with the local power company to carry out appropriate propaganda programs and forms of propaganda on saving electricity in the summer peak, programs, contests and campaigns on saving electricity in urban areas, apartment buildings, and shopping malls.

c) Conserving electricity in households:

- Use electrical equipment with energy labeling according to the Decision No. 04/2017/QD-TTg dated March 9, 2017 of the Prime Minister stipulating the list of equipment and appliances to which the mandatory energy labeling and minimum energy efficiency standards are applied, and the roadmap to their implementation.

- Regularly practice saving electricity at home by:  turning off electrical appliances when leaving the room and cutting off the power source completely if the appliances are not in use; use the air conditioner only when necessary and set it to 26 degrees Celsius or higher in cooling mode; prioritize purchasing high-efficiency electric equipment and appliances, or those labeled with high-efficiency energy; minimize the use of incandescent light bulbs.

- Encourage the installation and use of self-consumption solar power systems for on-site use, hot water heating systems from solar energy.

...

...

...

Please sign up or sign in to your TVPL Pro Membership to see English documents.



- Develop and implement internal regulations on electricity use, rules on economical, safe, and efficient use of electricity at commerce and service facilities  (supermarkets, shopping malls, restaurants, accommodation facilities, shops, hotels, commerce and service facilities, office complexes, apartment buildings).

- Develop and distribute the facility’s energy conservation rules to customers.

- Develop plans and scenarios to coordinate with electricity companies in reducing electrical load.

- Implement the program to encourage the use of on-site energy sources namely renewable energy sources, electrical equipment using renewable energy.

dd) Conserving electricity in manufacturing enterprises:

- Encourage the implementation of the program in which participating enterprises will implement solutions on energy conservation, electricity conservation, rooftop solar power installation and consultancy on adoption of energy use solutions in a cost-effective and efficient manner.

- Speed up the implementation of the Prime Minister's Decision No. 279/QD-TTg dated March 8, 2018, which outlines the National Program on managing electricity demand during 2018-2020 and includes a vision for 2030.

- Develop a program to mobilize the backup power generation in case of power shortage.

- Develop and adopt solutions for cost-effective and efficient use of electricity including:  ensure the correct use of load capacity and load profile; implement a reasonable production plan; minimize the mobilization of high-energy-consumption equipment and machinery during peak hours; avoid running electrical equipment without load.

...

...

...

Please sign up or sign in to your TVPL Pro Membership to see English documents.



- Facilities that consume at least 1 million kWh of electricity annually are required to save at least 2% in electricity consumption per product unit each year or save at least 2% of total electricity consumption each year; and ensure the compliance with the Law on cost-effective and efficient use of energy and other legal documents on cost-effective and efficient use of energy.

- Industrial production enterprises that are regulated by legal documents stipulating the energy consumption norm per unit of product must comply with the prescribed energy consumption norm.

- Business facilities are encouraged to develop and apply the energy management system according to ISO 50001:2018. Conduct periodic energy audits, develop and realize annual objectives and adopt solutions on cost-effective and efficient use of energy.

- Promote the use of advanced energy-efficient techniques and improve technology in energy-intensive industries, optimize production materials, eliminate outdated production capacity, continue to improve energy efficiency through investment in energy-efficient projects.

- Initiate and apply technical guidelines on electricity conservation and cost-effective and efficient use of energy, utilize technology manuals on energy conservation for energy-intensive industries nationwide.

2. The Ministry of Industry and Trade shall:

- Take charge and cooperate with ministries, central authorities, and local governments in monitoring, urging, and inspecting the implementation of this Directive, sending annual reports to the Prime Minister and the National Steering Committee on the implementation of the National Program on cost-effective and efficient use of energy during 2019 - 2030.

- Take charge and cooperate with ministries, central authorities and local governments in implementing the tasks of the National Program on cost-effective and efficient use of energy during 2019 - 2030 and the National Program on electricity demand management during 2018 – 2020, with a vision to 2030, with a focus on demand response (DR), both commercial and non-commercial.

- Implement programs that encourage households and businesses to adopt rooftop solar power, as well as propagation initiatives designed to popularize energy-efficient equipment such as air conditioners, refrigerators, LED lights, washing machines, etc. Expand the scope of energy labeling and promote market transformation towards high-efficiency products.

...

...

...

Please sign up or sign in to your TVPL Pro Membership to see English documents.



- Collaborate with media agencies to spread awareness about saving electricity among the masses. Take charge and cooperate with ministries and central authorities, the People’s Committees of provinces in spreading awareness about state policies and regulations on electricity conservation and cost-effective and efficient use of energy among the masses. Establish an annual Electricity Conservation Month.

- Urge the Departments of Industry and Trade to support industrial and service businesses in their investment and adoption of energy-efficient solutions to replace low-efficiency equipment with high-efficiency and energy-efficient equipment.

- Take charge and cooperate with ministries and central authorities in reviewing, amending and improving the system of legal documents on the energy consumption norms for product units of sectors or sub-sectors; reviewing and proposing amendments and supplements to technical standards and regulations and legal regulations on cost-effective and efficient use of energy including:  Law on cost-effective and efficient use of energy; Decree No. 21/2011/ND-CP dated March 29, 2011; study and supplement the legal framework for business model of energy service company (ESCO); circulars stipulating energy consumption norms in the fields of industry, construction, transportation and other relevant legal documents.

- Coordinate with the People's Committees of the provinces in formulating annual electricity conservation targets for the provinces.

- Develop and implement plans to inspect, supervise and impose sanctions on individuals, enterprises and organizations that fail to comply with regulations on cost-effective and efficient use of energy.

- Develop rooftop solar power programs for households, businesses, state agencies, hospitals, schools (including incentive policies, communications, etc.).

- Coordinate with media agencies like Vietnam Television, Voice of Vietnam, etc. to propagate the Directive and rooftop solar power program.

3. The Ministry of Finance shall:

- Coordinate with the Ministry of Industry and Trade and related parties to research, develop, and issue, or request the competent authority to issue, a financial mechanism that allows Vietnam Electricity to record the costs related to promoting energy conservation into the business cost

...

...

...

Please sign up or sign in to your TVPL Pro Membership to see English documents.



- Coordinate with the Ministry of Industry and Trade and related parties to research, develop, issue, or request the competent authorities to issue, financial mechanisms and policies to promote market development of energy service companies, incentives for customers to participate in demand response.

4. The Ministry of Planning and Investment shall take charge and cooperate with the Ministry of Industry and Trade and the Ministry of Finance in considering regulations that require public investment projects to install rooftop solar equipment in buildings.

5. The Ministry of Science and Technology shall cooperate with relevant ministries and central authorities in reviewing, amending, formulating, and promulgating national technical standards and technical regulations on energy efficiency for power consuming equipment.

6. The Ministry of Information and Communications shall coordinate with the Ministry of Industry and Trade in directing radio and television stations and central and local press agencies to consistently broadcast radio and television programs promoting electricity conservation, unit price application and preferential policies to disseminate knowledge and encourage conservation practices.

Direct central and local press agencies to actively coordinate with the Ministry of Industry and Trade and Vietnam Electricity in carrying out propagation activities in various and suitable forms on electricity conservation during the peak summer season, programs, contests, and campaigns on saving conservation .

7. Ministries and central authorities shall

- Closely coordinate with the Ministry of Industry and Trade to perform the assigned tasks under this Directive of the Prime Minister.

- Initiate and implement electricity conservation plans, distribute the plans to all units and individuals under their management.  Closely inspect and supervise electricity usage costs in recurrent expenditures of public sector entities as prescribed.

8. The People's Committee of province shall:

...

...

...

Please sign up or sign in to your TVPL Pro Membership to see English documents.



- Spread awareness about electricity conservation to people from all social strata through different forms such as printing panels, posters, propagation contents on the online Public Service Portal of the province, on the digital citizen applications of the province, on the radio and television programs, electronic and paper newspaper, and holding contests on electricity conservation.  Spread awareness about compliance with regulations on cost-effective and efficient use of energy and participation in demand response as required by electric system regulations among key electricity consumers and users.

- Direct and supervise the power companies’ implementation of monthly electricity conservation and reduction plans when there are electricity shortages during peak hot months and the dry season.  Request local power companies to coordinate with businesses and organizations located in the area to develop electricity conservation plans.  Assist People's Committees at all levels to make statistics on the effectiveness of electricity conservation plans implemented by local enterprises and organizations.

- Commend, and propose competent state agencies to commend, agencies, units, organizations and individuals who have made significant achievements in saving electricity.

- Inspect and oversee the electricity consumption of key energy-using facilities.  Thoroughly inspect and take strict actions against all cases of violations of applicable regulations on cost-effective and efficient use of energy.  Annually, publicly announce on the online public service portals the electricity conservation effectiveness of the People's Committees of provinces, public sector entities, the energy consumption levels of the manufacturing enterprises subject to compliance with State regulations.

9. Ministries, central and local agencies and People's Committees at all levels shall:

Guide, inspect, supervise, approve, and review public procurement projects, thoroughly comply with Decision No. 68/2011/QD-TTg dated December 12, 2011 of the Prime Minister on promulgation of the list of energy-saving equipment that may be purchased by the agencies funded by Government budget; supervise the electricity consumption cost in recurrent expenditures of public sector entities according to the regulations on electricity conservation levels of this Directive.

10. Vietnam Electricity shall:

- Coordinate with the Ministry of Industry and Trade to organize the implementation of electricity conservation programs and plans during 2023 - 2025 and the following years.  Formulate, implement, and report to the Ministry of Industry and Trade the results of the implementation of the annual and periodical electricity conservation programs and plans.

- Optimize the operation of power plants and transmission grids in order to effectively use primary energy sources and reduce power loss throughout the system. Reasonably mobilize capacity and electricity from various sources, including hydropower plants, power sources purchased from independent power plants, renewable energy plants and customer backup sources.

...

...

...

Please sign up or sign in to your TVPL Pro Membership to see English documents.



- Implement technical management solutions, invest, renovate and upgrade the power grid, strengthen technical management, limit incidents, ensure the safe, stable and reliable operation of the power grid, reduce power loss.

- Encourage customers to sign commitments to save electricity and reduce usage during power shortage; develop backup mobilization plans, and promote participation in backup power generation in case of power shortage.

- Focus on propagating cost-effective and efficient use of electricity in households, office buildings, apartment buildings, businesses, administrative offices, schools in provinces and cities; carry out appropriate forms of propagation on saving electricity during the peak summer season, programs, contests, and campaigns on saving electricity.  Promote the development of self-consumption rooftop solar power for the on-site use needs of electricity users who are households, public sector entities, hospitals and schools; customers in industrial zones; livestock and farming farms (installed on the roofs of existing constructions), especially in the Northern area.

- Take charge and cooperate with relevant agencies in researching, developing and reporting to the Committee for Management of State Capital at Enterprises, and then requesting competent authorities to issue a financial mechanism that allows Vietnam Electricity to record their cost to promote electricity conservation into their business cost.

- Cooperate with the People’s Committees, businesses, and organizations located in the area to develop electricity conservation plans.  Coordinate with the Department of Industry and Trade to update and send to the People's Committee of province reports on annual electricity consumption of electricity users.

- Coordinate with relevant units to make statistics and monitor the electricity conservation of agencies, offices, state-owned enterprises, and public lighting to advise and propose to the Ministry of Industry and Trade and the People's Committee of province to adopt solutions for cost-effective and efficient use of electricity.

- Coordinate with manufacturing enterprises, commerce and service facilities, urban area investors, and building management boards to strictly implement the Directive.

- Before February 1 every year, send final reports to the Ministry of Industry and Trade, direct the subsidiaries to send final reports to the People's Committee of province, and related agencies and units on implementation results of electricity conservation programs and plans nationwide, so that ministries and central authorities, and People's Committee can take actions against entities that  violate regulations on electricity conservation.

11. Ministers, Heads of ministerial-level agencies, Heads of Governmental agencies, Presidents of People's Committees of provinces, Chairman of Members' Council, General Director of Vietnam Electricity, heads of agencies, units and organizations and individuals engaged in electricity activities and electricity users shall implement this Directive.

...

...

...

Please sign up or sign in to your TVPL Pro Membership to see English documents.



 

 

 

PP. PRIME MINISTER
DEPUTY MINISTER




Tran Hong Ha

 

 

You are not logged!


So you only see the Attributes of the document.
You do not see the Full-text content, Effect, Related documents, Documents replacement, Gazette documents, Written in English,...


You can register Member here


You are not logged!


So you only see the Attributes of the document.
You do not see the Full-text content, Effect, Related documents, Documents replacement, Gazette documents, Written in English,...


You can register Member here


You are not logged!


So you only see the Attributes of the document.
You do not see the Full-text content, Effect, Related documents, Documents replacement, Gazette documents, Written in English,...


You can register Member here


Directive No. 20/CT-TTg dated June 8, 2023 on promoting electricity conservation during 2023 - 2025 and the subsqueqents years
Official number: 20/CT-TTg Legislation Type: Directive
Organization: The Prime Minister of Government Signer: Tran Hong Ha
Issued Date: 08/06/2023 Effective Date: Premium
Gazette dated: Updating Gazette number: Updating
Effect: Premium

You are not logged!


So you only see the Attributes of the document.
You do not see the Full-text content, Effect, Related documents, Documents replacement, Gazette documents, Written in English,...


You can register Member here


Directive No. 20/CT-TTg dated June 8, 2023 on promoting electricity conservation during 2023 - 2025 and the subsqueqents years

Address: 17 Nguyen Gia Thieu street, Ward Vo Thi Sau, District 3, Ho Chi Minh City, Vietnam.
Phone: (+84)28 3930 3279 (06 lines)
Email: inf[email protected]

Copyright© 2019 by THƯ VIỆN PHÁP LUẬT
Editorial Director: Mr. Bui Tuong Vu

DMCA.com Protection Status