Vừa qua nhiều sự việc phản ánh xe tải, xe container chở quá tải lưu thông trên các tuyến đường lớn ở Đông nam bộ. Nguyên nhân mà các xe quá tải bất chấp số lượng hàng hóa lớn có thể gây nguy hiểm đến an toàn giao thông là vì có thể tiết kiệm chi phí vận hành.
Qua công tác điều tra của cơ quan chức năng cho biết rất khó để nhận ra bên ngoài các xe này chở quá tải như thông thường. Vì một số xe đã cơi nới hay còn gọi là “độ xe” với hệ thống thủy lực và các thùng xe chịu tải tốt mà qua mặt cơ quan chức năng. Với lần rà soát đợt này, nhiều xe quá tải, xe cơi nới có thể chịu mức phạt tương xứng cho hành vi trên.
Mức phạt tiền đối với xe quá tải
Xe quá tải có thể hiểu là phương tiện giao thông cơ giới đường bộ có tổng trọng lượng của xe hoặc tải trọng trục xe vượt quá tải khai thác của đường bộ. Cũng tại khoản 9 Điều 3 Thông tư 31/2019/TT-BGTVT có giải thích trọng tải là khối lượng hàng hóa cho phép chuyên chở, được xác định theo Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.
Qua đó, người điều khiển xe ô tô quá tải, máy kéo và các loại xe tương tự xe ô tô vận chuyển hàng hóa có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 24 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP) như sau:
- Phạt 800.000 đồng - 01 triệu đồng đối với một trong các hành vi:
Chở hàng vượt trọng tải xe trên 10% - 30%.
Chở hàng trên nóc thùng xe; chở hàng vượt quá bề rộng thùng xe; chở hàng vượt phía trước, phía sau thùng xe trên 10% chiều dài xe.
Điều khiển xe kéo theo rơ moóc, sơ mi rơ moóc trên 10% - 30%.
- Phạt 03 triệu đồng - 5 triệu đồng đối với một trong các hành vi:
Điều khiển xe chở hàng vượt trọng tải cho phép trên 30% đến 50%.
Điều khiển xe kéo theo rơ moóc, sơ mi rơ moóc mà khối lượng toàn bộ trên 30% đến 50%.
- Phạt 5 triệu đồng - 7 triệu đồng đối với một trong các hành vi:
Điều khiển xe chở hàng vượt trọng tải trên 50% đến 100%.
Điều khiển xe kéo theo rơ moóc, sơ mi rơ moóc mà khối lượng toàn bộ trên 50% đến 100%.
- Phạt 7 triệu đồng - 8 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
Điều khiển xe chở hàng vượt trọng tải trên 100% đến 150%.
Điều khiển xe kéo theo rơ moóc, sơ mi rơ moóc mà khối lượng toàn bộ trên 100% đến 150%.
- Phạt 8 triệu đồng - 12 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
Điều khiển xe chở hàng vượt trọng tải trên 150%.
Điều khiển xe kéo theo rơ moóc, sơ mi rơ moóc mà khối lượng toàn bộ trên 150%.
Tùy theo mức độ hành vi vi phạm vượt quá tải mà tài xế lái xe còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung như tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ:
- 01 - 03 tháng
- 02 - 04 tháng.
- 03 - 05 tháng.
Xe vượt quá trọng tải vẫn luôn là nỗi ám ảnh của người dân khu vực tại các quốc lộ lớn với số lượng hàng hóa chuyên chở vượt quá quy định, không những có nguy cơ mất an toàn giao thông ảnh hưởng đến người đi đường, mà còn gây hư hại về mặt cầu, đường sẽ không thể chịu tải trong thời gian dài.
* Cách tính trọng tải của xe
Nhằm xác định cách tính % số lượng trọng tải hàng hóa vượt mức cho phép. Các chủ xe cần lưu ý và tính toán cẩn thận từng định lượng hàng hóa sao cho vừa đủ để tránh bị phạt. Cụ thể công thức tính như sau:
% Quá tải = Khối lượng chuyên chở x 100%
(Khối lượng xe quá tải = khối lượng xe thực tế - khối lượng của xe - khối lượng hàng hóa được phép chở)
Ví dụ: Xe có khối lượng đăng kiểm là 12 tấn, khối lượng xe là 6 tấn. Khi đang vận chuyển thì bị lực lượng chức năng kiểm tra với tổng trọng tải là 20 tấn. % quá tải của xe sẽ được tính như sau:
[(20 - 6 -12) : 5] x 100% = 40%
Như vậy, xe ô tô có khối lượng quy định trọng tải tối đa là 12 tấn đã vượt đến 40% trọng tải cho phép. Việc này có thể dẫn đến nhiều hệ lụy, gây mất an toàn và dễ hư hỏng cho xe, đường xá phải chịu áp lực lớn từ các xe quá tải như này.
Mức phạt đối với xe cơi nới
Nhằm thực hiện hành vi vượt quá trọng tải cho phép trong kiểm định nhưng tránh bị phát hiện dễ dàng các chủ xe đã thực hiện hành vi “độ xe”, bằng việc thay đổi hệ thống thủy lực và thay đổi kích thước thùng xe. Đây là hành vi mới vô cùng tinh vi mà chỉ khi kiểm tra thực tế mới có thể phát hiện được.
Theo đó, căn cứ Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi Nghị định 123/2021/NĐ-CP) hành vi thay đổi kết cấu xe sẽ có mức phạt tiền như sau:
- Đối với cá nhân là chủ xe: Phạt 06 triệu đồng - 8 triệu đồng.
- Đối với tổ chức là chủ xe: Phạt 12 triệu đồng - 16 triệu đồng.
Đối với các hành vi cụ thể sau đây:
(1) Tự ý thay đổi tổng thành khung, tổng thành máy (động cơ), hệ thống phanh, hệ thống truyền động (truyền lực), hệ thống chuyển động.
(2) Tự ý cải tạo kết cấu, hình dáng, kích thước của xe không đúng thiết kế của nhà sản xuất.
(3) Thiết kế đã đăng ký với cơ quan đăng ký xe.
(4) Thiết kế cải tạo đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
(5) Tự ý thay đổi tính năng sử dụng của xe.
Việc có nhiều người phản ánh vấn đề này cùng với lực lượng chức năng ra sức kiểm tra trên các xa lộ, qua đó nhằm giảm bớt và dứt điểm tình trạng xe quá tải để trả lại sự an toàn cho người tham gia giao thông. Với các mức phạt tương xứng về trọng tải cao nhất có thể lên đến 12 triệu đồng và tước bằng lái xe đến 05 tháng.
