Độ xe là hành vi không được khuyến khích tại Việt Nam thậm chí nhiều chiếc xe đã thay đổi từ màu sắc, kiểu dáng đến động cơ bên trong. Việc tác động trực tiếp đến xe mà không đúng kỹ thuật có thể gây tai nạn.
Tuy nhiên, không phải hành vi tự ý độ xe nào cũng vi phạm pháp luật về giao thông. Vậy làm sao thể độ xe mà không bị phạt? Điều khiển xe độ bị xử lý ra sao?
1. Độ xe là gì?
Xu hướng chơi xe độ xuất phát từ nước ngoài đã từ lâu nhưng dạo gần đây đã du nhập vào Việt Nam đặc biệt là độ xe máy, khi chịu ảnh hưởng từ các nước như Thái Lan hay Malaysia.
Theo đó, xe độ được hiểu là một thuật ngữ dùng để chỉ những chiếc xe đã được làm khác đi so với nguyên bản gốc được bán ra thị trường. Để hiểu rõ hơn thì người chơi xe độ đã tháo dỡ hoặc thêm vào các linh kiện mà không thuộc từ nhà sản xuất cho chiếc xe.
Sau khi xử lý xong việc độ xe, thì ngoại hình không chỉ thay đổi mà cả động cơ, kết cấu của chiếc xe cũng được thay đổi để mạnh hơn, đẹp mắt hơn.
2. Tại Việt Nam có được tự ý độ xe không?
Căn cứ Điều 55 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định chủ phương tiện giao thông bảo đảm quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường khi tham gia giao thông đường bộ như sau:
Cụ thể, chủ phương tiện không được tự thay đổi kết cấu, tổng thành, hệ thống của xe không đúng với thiết kế của nhà chế tạo hoặc thiết kế cải tạo đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Đối với xe ô tô và rơ moóc, sơ mi rơ moóc được kéo bởi xe ô tô tham gia giao thông đường bộ phải được kiểm tra định kỳ về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (sau đây gọi là kiểm định).
Chủ phương tiện, người lái xe ô tô chịu trách nhiệm duy trì tình trạng an toàn kỹ thuật của phương tiện theo tiêu chuẩn quy định khi tham gia giao thông đường bộ giữa hai kỳ kiểm định.
Do đó, chủ phương tiện giao thông không được thay đổi kết cấu, tổng thành hệ thống của xe được sản xuất chính hãng, việc thay đổi, cải tạo xe phải có cơ quan chuyên môn kiểm định và cấp phép.
Đồng thời Điều 8 Luật Giao thông đường bộ 2008 cũng có quy định cấm chủ phương tiện tham gia giao thông khi có các hành vi sau:
- Đưa xe cơ giới, xe máy chuyên dùng không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường tham gia giao thông đường bộ.
- Thay đổi tổng thành, linh kiện, phụ kiện xe cơ giới để tạm thời đạt tiêu chuẩn kỹ thuật của xe khi đi kiểm định.
- Lắp đặt, sử dụng còi, đèn không đúng thiết kế của nhà sản xuất đối với từng loại xe cơ giới; sử dụng thiết bị âm thanh gây mất trật tự an toàn giao thông, trật tự công cộng.
3. Làm thế nào để thay đổi màu sơn xe?
Đối với thay đổi bên ngoài thì chủ phương tiện được phép thay đổi màu sơn xe nhưng phải làm thủ tục thay đổi màu sơn của xe so với nguyên bản theo Điều 6 Thông tư 58/2020/TT-BCA như sau:
Chấp hành các quy định của pháp luật về đăng ký xe; đến cơ quan đăng ký xe theo quy định tại Điều 3 Thông tư 58/2020/TT-BCA.
Kê khai đầy đủ nội dung trên giấy khai đăng ký xe và xuất trình giấy tờ bao gồm CMND hoặc thẻ CCCD hoặc Sổ hộ khẩu theo quy định tại Điều 9 Thông tư 58/2020/TT-BCA.
Đưa xe đến cơ quan đăng ký xe để kiểm tra đối với xe đăng ký lần đầu, xe đăng ký sang tên, xe cải tạo, xe thay đổi màu sơn.
Trước khi cải tạo xe, thay đổi màu sơn kể cả kẻ vẽ, quảng cáo, chủ xe phải khai báo trên trang thông tin điện tử của Cục Cảnh sát giao thông tại mục khai báo cải tạo xe, thay đổi màu sơn hoặc trực tiếp đến cơ quan đăng ký xe và được xác nhận của cơ quan đăng ký xe thì mới thực hiện.
Làm thủ tục đổi lại Giấy chứng nhận đăng ký xe khi xe đã được cải tạo hoặc khi thay đổi địa chỉ của chủ xe.
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày làm giấy tờ chuyển quyền sở hữu xe thì tổ chức, cá nhân mua, được điều chuyển, cho, tặng, được phân bổ, thừa kế xe phải đến cơ quan đăng ký xe làm thủ tục cấp đăng ký, biển số.
Trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày xe hết niên hạn sử dụng, xe hỏng không sử dụng được, thì chủ xe phải khai báo trên trang thông tin điện tử của Cục Cảnh sát giao thông tại mục khai báo xe thu hồi và nộp trực tiếp giấy chứng nhận đăng ký, biển số xe.
4. Mức phạt tiền đối xe độ không đúng quy định
Căn cứ khoản 1, khoản 5 Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị 123/2021/NĐ-CP) xử phạt chủ phương tiện vi phạm quy định về việc thay đổi kết cấu xe so với nguyên bản như sau:
Phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với cá nhân, từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô thực hiện hành vi tự ý thay đổi nhãn hiệu, màu sơn của xe không đúng với Giấy đăng ký xe.
Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 1.600.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
- Tự ý cắt, hàn, đục lại số khung, số máy; đưa phương tiện đã bị cắt, hàn, đục lại số khung, số máy trái quy định tham gia giao thông.
- Tự ý thay đổi khung, máy, hình dáng, kích thước, đặc tính của xe.
Ngoài ra, bị tịch thu phương tiện và bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 01 - 03 tháng. Đồng thời, buộc phải khôi phục lại nhãn hiệu, màu sơn ghi trong Giấy đăng ký xe theo quy định.
Như vậy, tự ý độ xe tại Việt Nam là hành vi bị nghiêm cấm vì có thể dẫn đến tai nạn giao thông đối với những người tham gia giao thông khác và chủ xe. Việc thay đổi phải được cơ quan có thẩm quyền kiểm định và cấp phép. Trường hợp độ xe không đúng quy định pháp luật có thể bị phạt tiền lên đến 4 triệu đồng và tịch thu phương tiện.
