Trường hợp hành khách bị áp dụng biện pháp cấm bay hiện nay không phải là chuyện hiếm gặp nữa. Nhằm xử lý các vi phạm mà khách hàng không tuân thủ các quy định mà sân bay đã nêu. Dù vậy, gần đây tần suất hành khách vi phạm ngày càng gia tăng vì thế mức xử lý cũng đã tăng nặng hơn.
Mới đây, Cục hàng không Việt Nam vừa ra quyết định xử phạt đối với một số hành khách không thực hiện đúng quy định của sân bay, với khung hình phạt là cấm bay lên đến 01 năm. Với mức xử lý thế này, hành khách cần phải tuân thủ nghiêm ngặt hơn các quy định khi sử dụng dịch vụ hàng không. Vậy, trường hợp nào hành khách sẽ bị xem xét cấm bay?
Cấm vận chuyển bằng đường hàng không là gì?
Cấm vận chuyển bằng đường hàng không hay còn được gọi là cấm bay đối với hành khách sử dụng dịch vụ vận chuyển bằng tàu bay. Căn cứ tính chất mức độ vi phạm mà hành khách gây ra Cục Hàng không Việt Nam quyết định cấm vận chuyển có thời hạn hoặc vĩnh viễn đối với các đối tượng có sai phạm.
Quyết định cấm vận chuyển được áp dụng đối với các chuyến bay nội địa, chuyến bay quốc tế xuất phát từ Việt Nam của tất cả các hãng hàng không Việt Nam và nước ngoài.
03 mức độ cấm bay đối với hành khách
Nhằm đảm bảo an ninh, an toàn hàng không là một trong những yêu cầu cao nhất của ngành hàng không. Vì vậy, trường hợp hành khách có một trong các hành vi được quy định tại Điều 18 Nghị định 92/2015/NĐ-CP sẽ bị cấm vận chuyển bằng đường hàng không:
(1) Cấm bay từ 03 - 12 tháng.
- Hành khách gây rối.
- Không thực hiện các quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng.
- Phát ngôn mang tính đe dọa sử dụng bom, mìn, chất nổ, vật liệu nổ, chất phóng xạ, vũ khí sinh học trong khu vực làm thủ tục vận chuyển, khu vực cách ly, sân bay, trên tàu bay.
- Cố ý tung tin, cung cấp thông tin sai về việc có bom, mìn, vật liệu nổ, chất nổ, chất phóng xạ, vũ khí sinh hóa học gây ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của hoạt động hàng không dân dụng.
- Sử dụng giấy tờ giả để đi tàu bay.
- Có hành vi vi phạm trật tự công cộng, kỷ luật tại cảng hàng không, sân bay, trên tàu bay.
(2) Cấm bay trên 12 tháng - 24 tháng.
- Đối tượng đã bị xử lý nhưng vẫn vi phạm một trong những hành vi quy định tại Mục (1).
- Người có hành vi can thiệp bất hợp pháp vào hoạt động hàng không dân dụng quy định tại các Điểm đ, e, g và h khoản 2 Điều 190 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2014.
(3) Cấm vận chuyển vĩnh viễn
- Đối tượng đã bị xử lý nhưng vẫn vi phạm một trong những trường hợp nêu tại Mục (2).
- Người có hành vi can thiệp bất hợp pháp vào hoạt động hàng không dân dụng quy định tại các Điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 190 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2014.
- Chiếm đoạt, gây bạo loạn tại cảng hàng không, sân bay và cơ sở cung cấp dịch vụ điều hành bay.
Quyền của hành khách khi bị cấm bay
Khi bị áp dụng biện pháp cấm bay tại khu vực sân bay thì hành khách vẫn có quyền bù đắp các thiệt hại mà mình được hưởng theo khoản 3 Điều 147 Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2006 bao gồm:
Trong các trường hợp quy định tại Điều 146 Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2006, hành khách được nhận lại tiền vé hoặc số tiền tương ứng của phần vé chưa sử dụng, sau khi đã trừ phí và tiền phạt được ghi trong Điều lệ vận chuyển.
Theo đó, khách hàng sẽ được bồi hoàn số tiền vé chưa sử dụng nếu bị cấm bay do có các hành vi sau đây:
- Do tình trạng sức khoẻ của hành khách không đảm bảo.
- Để ngăn ngừa lây lan dịch bệnh.
- Hành khách không chấp hành quy định về bảo đảm an toàn hàng không, an ninh hàng không, khai thác vận chuyển hàng không.
- Hành khách có hành vi làm mất trật tự công cộng, uy hiếp an toàn bay hoặc gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khoẻ, tài sản của người khác.
- Hành khách trong tình trạng say rượu, bia hoặc các chất kích thích khác mà không làm chủ được hành vi.
- Vì lý do an ninh.
- Theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Nghĩa vụ của hành khách khi bị cấm bay
Hành khách phải có nghĩa vụ tuân thủ, thực hiện đúng các quy định, quyết định mà cơ quan có thẩm quyền đã ban hành. Căn cứ Điều 148 Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2006 hành khách có nghĩa vụ như sau:
- Thực hiện các quy định về bảo đảm an toàn hàng không, an ninh hàng không.
- Thực hiện theo sự chỉ dẫn của người vận chuyển trong quá trình vận chuyển.
- Bồi thường thiệt hại khi hành khách có lỗi gây ra thiệt hại cho người vận chuyển, người khai thác tàu bay.
Như vậy, bên cạnh việc xử phạt tiền, tùy theo mức độ và hành vi của hành khách gây ra thì Cục hàng không Việt Nam sẽ xem xét cấm bay hành khách theo 03 mức độ là 03 - 12 tháng, 12 - 24 tháng hoặc cấm bay vĩnh viễn.
Điều này nhằm giảm thiểu các hành vi vi phạm ngày càng diễn ra nhiều hơn tại các cảng hàng không. Qua đó, đảm bảo an toàn, an ninh trật tự ở mức tốt nhất cho khách hàng.
