Ngày Tết là dịp mọi người quay về với gia đình, sum vầy bên cha mẹ, ông bà và những người thân yêu khác sau một năm làm việc vất vả. Họ được nghỉ ngơi, vui vẻ cùng nhau.
Tuy nhiên, không ít các trường hợp các cô vợ lại bị người chồng của mình không cho phép về quê ăn Tết, vậy đây có phải là hành vi bạo lực gia đình?
1. Bạo lực gia đình là gì?
Tại khoản 1 Điều 2 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022 giải thích bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, tình dục, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình.
Do đó, tại luật mới về phòng chống bạo lực gia đình thì cũng đã nêu rõ phạm vi tác động của đối tượng bị bạo lực là các thành viên trong gia đình nhắm vào 4 yếu tố đến người bị ảnh hưởng là về thể chất sức khỏe, tinh thần, tình dục và kinh tế.
2. Khi nào được xem là hành vi bạo lực gia đình
Theo khoản 1 Điều 3 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022 quy định các hành vi tác động đến những người trong gia đình được xem là hành vi bạo lực gia đình bao gồm:
- Hành hạ, ngược đãi, đánh đập, đe dọa hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng.
- Lăng mạ, chì chiết hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
- Cưỡng ép chứng kiến bạo lực đối với người, con vật nhằm gây áp lực thường xuyên về tâm lý.
- Bỏ mặc, không quan tâm; không nuôi dưỡng, chăm sóc thành viên gia đình là trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người cao tuổi, người khuyết tật, người không có khả năng tự chăm sóc; không giáo dục thành viên gia đình là trẻ em.
- Kỳ thị, phân biệt đối xử về hình thể, giới, giới tính, năng lực của thành viên gia đình.
- Ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân, có quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh hoặc hành vi khác nhằm cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý.
- Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau.
- Tiết lộ hoặc phát tán thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình của thành viên gia đình nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
- Cưỡng ép thực hiện hành vi quan hệ tình dục trái ý muốn của vợ hoặc chồng.
- Cưỡng ép trình diễn hành vi khiêu dâm; cưỡng ép nghe âm thanh, xem hình ảnh, đọc nội dung khiêu dâm, kích thích bạo lực.
- Cưỡng ép tảo hôn, kết hôn, ly hôn hoặc cản trở kết hôn, ly hôn hợp pháp.
- Cưỡng ép mang thai, phá thai, lựa chọn giới tính thai nhi.
- Chiếm đoạt, hủy hoại tài sản chung của gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình.
- Cưỡng ép thành viên gia đình học tập, lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát tài sản, thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng lệ thuộc về mặt vật chất, tinh thần hoặc các mặt khác.
- Cô lập, giam cầm thành viên gia đình.
- Cưỡng ép thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp trái pháp luật.
Theo đó, hành vi không cho phép vợ trở về quê ăn Tết đã vi phạm quy định ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân, có quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh hoặc hành vi khác nhằm cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý.
3. Mức phạt hành chính đối với hành vi ngăn cấm vợ về quê ăn Tết
Trường hợp mà người chồng và gia đình bên chồng có hành vi ngăn cấm vợ về quê ăn Tết đã vi phạm Điều 55 Nghị định 144/2021/NĐ-CP về hành vi cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý bị xử lý như sau:
Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 05 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Cấm thành viên gia đình ra khỏi nhà, ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân, bạn bè hoặc có các mối quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh nhằm mục đích cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý đối với thành viên đó.
- Không cho thành viên gia đình thực hiện quyền làm việc.
- Không cho thành viên gia đình tham gia các hoạt động xã hội hợp pháp, lành mạnh.
Phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với hành vi buộc thành viên gia đình phải chứng kiến cảnh bạo lực đối với người, con vật.
Phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Cưỡng ép thành viên gia đình thực hiện các hành động khiêu dâm, sử dụng các loại thuốc kích dục.
- Có hành vi kích động tình dục hoặc lạm dụng thân thể đối với thành viên gia đình.
Ngoài ra, người vi phạm còn buộc xin lỗi công khai khi nạn nhân có yêu cầu.
Như vậy, trường hợp mà người vợ bị chồng và gia đình bên chồng ngăn cấm về quê ăn Tết thì mỗi cá nhân có thể sẽ bị phạt tiền lên đến 30 triệu đồng. Khi rơi vào trường hợp này người bị bạo lực về tinh thần có thể liên lạc người thân giúp đỡ hoặc báo với chính quyền địa phương gần đó hoặc cơ quan về phòng chống bạo lực gia đình.
(Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022 có hiệu lực từ ngày 01/07/2023).
