02 điều cần lưu ý về thời hiệu khởi kiện

Dưới đây là 2 trường hợp cần chú ý về thời hiệu khởi kiện cùng với những bản án minh họa đã được xét xử trong thực tế, cụ thể như sau:

1. Những trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện

Thời hiệu khởi kiện không áp dụng trong trường hợp sau đây:

- Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn với tài sản;

- Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác;

- Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai;

- Trường hợp khác do luật quy định. 

a. Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn với tài sản

- Bản án 17/2019/HNGĐ-ST ngày 10/05/2019 về tranh chấp ly hôn, nuôi con chung

+ Cơ quan xét xử: TAND thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

+ Trích dẫn nội dung: “Yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn liên quan đến quyền nhân thân nên thuộc trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện quy định tại Điều 39, khoản 1 Điều 155 của Bộ luật Dân sự”. (Điều 39 quy định về quyền nhân thân trong hôn nhân và gia đình)

- Bản án 222/2019/HNGĐ-ST ngày 10/09/2019 về ly hôn, tranh chấp nuôi con

+ Cơ quan xét xử: TAND huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.

+ Trích dẫn nội dung: “Việc yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không áp dụng thời hiệu khởi kiện theo Điều 155 Bộ luật Dân sự năm 2015.”

b. Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác

- Bản án 03/2018/KDTM-ST ngày 06/11/2018 về tranh chấp hợp đồng tín dụng

+ Cơ quan xét xử: TAND thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam.

+ Trích dẫn nội dung: “Tranh chấp dân sự trong vụ án thuộc trường hợp yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu nên không áp dụng thời hiệu khởi kiện theo quy định tại khoản 2 Điều 155 và Điều 688 Bộ luật dân sự năm 2015.”

- Bản án 07/2018/DS-ST ngày 08/05/2018 về tranh chấp kiện đòi tài sản

+ Cơ quan xét xử: TAND huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương.

+ Trích dẫn nội dung: “Đây là tranh chấp dân sự về kiện đòi tài sản nên không áp dụng thời hiệu khởi kiện theo quy định tại khoản 2 Điều 155 của Bộ luật Dân sự năm 2015.”

c. Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai

- Bản án 13/2018/DS-ST ngày 26/04/2018 về tranh chấp quyền sử dụng đất

+ Cơ quan xét xử: TAND huyện Đông Hòa, Tỉnh Phú Yên.

+ Trích dẫn nội dung: “Xét đơn khởi kiện của ông Văn Phú T yêu cầu bà Võ Thị H trả lại quyền sử dụng đất, yêu cầu này phù hợp với quy định của pháp luật, do đó xác định đây là quan hệ tranh chấp quyền sử dụng đất, căn cứ vào Điều 155 Bộ luật Dân sự trường hợp này không áp dụng thời hiệu khởi kiện.”

- Bản án 06/2017/DS-ST ngày 11/08/2017 về tranh chấp quyền sử dụng đất

+ Cơ quan xét xử: TAND thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước.

+ Trích dẫn nội dung: “Nguyên đơn khởi kiện tranh chấp quyền sử dụng đất thuộc trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện theo quy định tại Điều 155 Bộ luật dân sự.”

2. Bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự

Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại trong trường hợp sau đây:  

- Bên có nghĩa vụ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;

- Bên có nghĩa vụ thừa nhận hoặc thực hiện xong một phần nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;

- Các bên đã tự hòa giải với nhau. 

a. Bên có nghĩa vụ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện

- Bản án 05/2018/DSST ngày 06/03/2018 về tranh chấp hợp đồng vay tài sản

+ Cơ quan xét xử: TAND huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang.

+ Trích dẫn nội dung: “Tuy thời hiệu khởi kiện đã hết nhưng trong quá trình giải quyết vụ án bà K đã đồng ý trả cho bà H 50 triệu đồng như vậy đã thừa nhận một phần nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện, căn cứ vào điểm a khoản 1 điều 157 Bộ luật dân sự bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện vụ án.”

- Bản án 149/2017/DSPT ngày 27/09/2017 về tranh chấp hợp đồng vay tài sản

+ Cơ quan xét xử: TAND Thành phố Cần Thơ.

+ Trích dẫn nội dung: “Do tại biên bản hòa giải tại khu vực T, phường T, quận O ngày 21/01/2017 thì ông T thừa nhận có mượn của bà M 5.000.000 đồng. Đối chiếu với Điều 157 BLDS năm 2015 thì đây là trường hợp được tính bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện.”

b. Bên có nghĩa vụ thừa nhận hoặc thực hiện xong một phần nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện

- Bản án 10/2019/DS-PT ngày 29/01/2019 về tranh chấp hợp đồng vay tài sản

+ Cơ quan xét xử: TAND tỉnh Đắk Lắk.

+ Trích dẫn nội dung: “ Vợ chồng ông K, bà P thừa nhận đã thực hiện xong một phần nghĩa vụ trả nợ tiền vay cho ông H, nên thời hiệu khởi kiện được bắt đầu lại, tính từ ngày vợ chồng ông K, bà P thừa nhận thực hiện xong một phần nghĩa vụ của mình đối với ông H, được quy định tại điểm b khoản 1 Điều 157 BLDS năm 2015.”

- Bản án 43/2017/DS-ST ngày 23/08/2017 về tranh chấp dân sự đòi tài sản

+ Cơ quan xét xử: TAND huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh.

+ Trích dẫn nội dung: “Ngày chị K trả nợ lần sau là ngày 23-02-2017 và bị đơn cũng đã thừa nhận nghĩa vụ của mình đối với nguyên đơn là bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện theo quy định tại Điều 157 Bộ luật Dân sự năm 2015.”

c. Các bên đã tự hòa giải với nhau

Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại kể từ ngày tiếp theo sau ngày xảy ra một trong ba sự kiện trên.