Bản án về tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng số 54/2021/DS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH ĐẮK NÔNG

BẢN ÁN 54/2021/DS-PT NGÀY 21/12/2021 VỀ TRANH CHẤP BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI NGOÀI HỢP ĐỒNG

Ngày 21 tháng 12 năm 2021, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Nông xét xử phúc thẩm công khai vụ án thụ lý số: 63/2021/TLPT-DS ngày 03 tháng 11 năm 2021 về việc “Tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng”.

Do bản án dân sự sơ thẩm số: 24/2021/DS-ST ngày 23/09/2021 của Tòa án nhân dân nhân dân thành phố Gia Nghĩa bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số: 68/2021/QĐ-PT ngày 30 tháng 11 năm 2021, giưa các đương sự:

Nguyên đơn: Bà Phan Thị L; địa chỉ:  phường N, thành phố G, tỉnh Đắk Nông – Có mặt.

Bị đơn: Báo Tiền P, địa chỉ trụ sở: phường N, quận H, thành phố Hà Nội.

Người đại diện theo ủy quyền: Ông Phạm Đình T và ông Nguyễn Văn T1; địa chỉ: phường T, thành phố B, tỉnh Đắk Lắk – Đều có mặt.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Bà Võ Thị Thiên N; địa chỉ: phường T, thành phố B, tỉnh Đắk Lắk – Có đơn xin xét xử vắng mặt.

Do có kháng cáo của bà Phan Thị L – Là nguyên đơn trong vụ án.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện và trong quá trình giải quyết vụ án nguyên đơn trình bày: Ngày 03/8/2017 Báo Tiền P đăng bài viết của bà Võ Thị Thiên N (bút danh Hoàng Thiên N) có tựa đề “Phát tán đơn thư, coi chừng người có công thành người có tội”. Bài viết của bà Võ Thị Thiên N sử dụng cụm từ “Phát tán đơn thư” và “vẫn quyết liệt khiếu nại” là có ý vu khống, quy kết bà phạm tội “phát tán đơn thư” và có ý ám chỉ bà chống đối các quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

Sau khi Báo Tiền P đăng bài “Phát tán đơn thư, coi chừng người có công thành người có tội”, Đảng ủy khối Cơ quan chính quyền thị xã (nay là thành phố) G cho rằng bà tự ý sao gửi, phát tán tài liệu, đơn thư khiếu nại, tố cáo đến các tổ chức, cá nhân của xã, phường thuộc địa bàn thị xã (nay là thành phố) G nên ban hành Quyết định số 136-QĐ/UBNT ngày 18/ 8/2017 kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với bà. Ngày 13/12/2017 Ủy ban kiểm tra thị xã (nay là thành phố) G ban hành Quyết định số 41-QĐ/UBKTThU thi hành kỷ luật khai trừ bà ra khỏi đảng với lý do “cố ý không chấp hành kết luận, quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền”. Việc Ủy ban kiểm tra thành phố G thi hành kỷ luật khai trừ bà ra khỏi đảng đã hủy hoại sự nghiệp chính trị và xâm phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của bà. Vì vậy, bà khởi kiện Báo Tiền P và yêu cầu Tòa án giải quyết:

Buộc Báo Tiền P phải đăng cải chính đúng tinh thần làm việc của bà Tôn Thị Ngọc H tại Công văn số 36/ĐĐBQH-VP ngày 19/10/2015. Nội dung đăng cải chính: “Việc yêu cầu cơ quan chức năng xác định rõ hành vi đúng sai của tổ chức, cá nhân liên quan đến vụ việc và có phương án bồi thường, hỗ trợ về đất, tài sản, tổn thất tinh thần, vật chất do hành vi của cá nhân, tổ chức có chức trách gây ra là nguyện vọng chính đáng được pháp luật bảo vệ”.

Yêu cầu Báo Tiền P và bà Võ Thị Thiên N liên đới bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín của bà bị xâm phạm với số tiền 3.500.000.000đ.

Đại diện theo ủy quyền của bị đơn trình bày:

Tháng 7 năm 2017 Báo Tiền P nhận được tập đơn thư gồm “Lời kêu cứu của người con liệt sỹ” và một số văn bản, tài liệu liên quan đến việc giải quyết bồi thường, hỗ trợ do thu hồi đất để làm dự án Khu du lịch sinh thái – văn hóa Liêng Nung của bà Phan Thị L. Ngày 26 và 27/7/2017 Báo Tiền P cử nhà báo Võ Thị Thiên N (bút danh Hoàng Thiên N), trưởng Ban đại diện báo Tiền P tại khu vực Tây Nguyên đi tìm hiểu, xác minh sự việc. Kết thúc chuyến đi, nhà báo Võ Thị Thiên N viết bài “Phát tán đơn thư, coi chừng người có công thành người có tội”. Báo Tiền P đăng bài báo này tại trang pháp luật, phát hành thứ năm ngày 03/8/2017. Nội dung bài viết“Phát tán đơn thư, coi chừng người có công thành người có tội” đã phản ánh khách quan, đúng thực tế sự việc. Quá trình viết bài, bà Võ Thị Thiên N đã thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ của nhà báo theo Luật báo chí. Báo Tiền P không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Phan Thị L.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bà Võ Thị Thiên N trình bày:

Trước khi viết bài“Phát tán đơn thư, coi chừng người có công trở thành người có tội” bản thân bà đã có chuyến đi thực tế để tìm hiểu, xác minh nội dung sự việc mà bà L phản ánh trong tập đơn thư gửi Báo Tiền P. Đi cùng với bà có ông Lê Đình T (phóng viên báo Tài Nguyên Môi Trường) và ông Lê Quang N (phóng viên báo Lao động Xã hội). Sáng ngày 26/7/2017 nhóm phóng viên (gồm bà, ông T, ông N) đề nghị ông Trần Đình N- Chủ tịch UBND thành phố G bố trí buổi đối thoại, gặp gỡ với bà L và ông Hà Trung K - người bị bà L tố cáo để nhóm phóng viên có cách nhìn nhận sự việc khách quan, đúng thực tế. Tại buổi đối thoại bà L trình bày trong 15 năm qua, bà gửi đơn thư khiếu nại, tố cáo liên tục nhưng các nhà chức trách không giải quyết thấu đáo nên phô tô các kết luận, quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền để gửi kèm theo“Lời kêu cứu của người con liệt sĩ”, bà in sẵn tên, địa chỉ của bà trên 400 P bì và sẽ gửi đồng loạt đến 400 địa chỉ, từ cấp trung ương đến tỉnh, thành, phường, xã, bon của tỉnh Đắk Nông. Bà L nói bà sẵn sàng gửi tới bất cứ nơi nào, gửi để cho toàn dân cùng biết. Tiếp đó, ngày 27/7/2017 nhóm phóng viên có làm việc với ông Nguyễn Công N - Trưởng ban Ủy ban kiểm tra thành ủy, ông N cho biết bà L là đảng viên sinh hoạt tại Chi bộ phòng Dân tộc thành phố G, trước đó bà L đã phát tán đơn thư, gửi lời kêu cứu đến các cơ quan, cá nhân không có thẩm quyền giải quyết việc bồi thường, hỗ trợ do thu hồi đất của gia đình bà. Ngoài ra, Trong quá trình tìm hiểu, xác minh nội dung sự việc, nhóm phóng viên cũng được UBND thành phố Gcung cấp các kết luận, quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ do thu hồi đất để làm dự án Khu du lịch sinh thái – văn hóa Liêng Nung mà bà L đã nêu trong “Lời kêu cứu của người con liệt sỹ”.

Cụm từ “phát tán đơn thư” và “vẫn quyết liệt khiếu nại”mà bà sử dụng trong bài “Phát tán đơn thư, coi chừng người có công trở thành người có tội” là khách quan, phản ánh đúng thực tế sự việc, không có ý quy kết, ám chỉ bà L phát tán đơn thư, chống đối các quyết định, các kết luận của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền như bà L trình bày. Bà N không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà L.

Người làm chứng ông Lê Đình Thắng trình bày:

Khoảng đầu tháng 7 năm 2017 ông và bà Võ Thị Thiên N là phóng viên báo Tiền P, ông Lê Quang N là phóng viên báo Lao động xã hội cùng xác minh tìm hiểu sự việc bà L phản ánh trong “Lời kêu cứu của người con liệt sỹ”. Ngày 26/7/2017 ông có tham gia buổi đối thoại do Chủ tịch UBND thành phố Gchủ trì.

Tại buổi đối thoại bà L ăn nói rất Nng ngược, cố chấp và phủ nhận tất cả những kết luận, quyết định giải quyết của các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền về việc bồi thường, hỗ trợ cho gia đình bà để làm dự án Khu du lịch sinh thái - văn hóa Liêng Nung. Bà L nói dong dài, đưa ra những quan điểm cá nhân và đòi hỏi các nhà chức trách phải làm theo yêu cầu của bà. Bà L nói đã in sẵn 400 P bì và phô tô 400 bộ giấy tờ mà bà nhận được trong hơn 10 năm kèm theo“Lời kêu cứu của người con liệt sỹ” và sẽ gửi đồng loạt tới 400 địa chỉ, từ cấp trung ương tới các tỉnh thành và toàn bộ xã, phường trên địa bàn thành phố G, bà L nói sẵn sàng gửi tới bất cứ nơi nào, gửi để cho toàn dân cùng biết.

Người làm chứng ông Lê Quang Ntrình bày:

Năm 2017 ông cùng nhà báo Võ Thị Thiên N, Lê Đình T đi xác minh sự việc liên quan đến đơn kêu cứu của bà L. Ông có tham gia buổi đối thoại sáng ngày 26/7/2017 do ông Trần Đình N chủ trì. Suốt thời gian diễn ra cuộc đối thoại, bà L là người nói nhiều nhất, bà L dùng những lời lẽ chất vấn, đòi hỏi vô lý, trong khi ông N đưa ra những phương án hợp lý để giải quyết thì bà không đồng ý, bà cho rằng bà hoàn toàn mất niềm tin vào chính quyền và lãnh đạo của tỉnh Đắk Nông nên bà đã in sẵn 400 P bì và phô tô 400 bộ hồ sơ giải quyết khiếu nại, tố cáo của các nhà chức trách trong hơn 10 năm qua gửi kèm theo“Lời kêu cứu của người con liệt sỹ” và sẽ gửi đến các cấp trung ương tới các cấp tỉnh thành và toàn bộ xã, phường trên địa bàn thành phố G, bà sẵn sàng gửi khắp nơi, gửi tận các làng, buôn, thôn của xã, phường.

Tại bản án số: 24/2021/DS-ST ngày 23/9/2021 của Tòa án nhân dân nhân dân thành phố Gia Nghĩa đã căn cứ vào khoản 6 Điều 26 và điểm d khoản 1 Điều 40 của Bộ luật Tố tụng dân sự; Căn cứ vào khoản 1 Điều 584, Điều 592 của Bộ luật dân sự.

Tuyên xử: Không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Phan Thị L.

Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm còn tuyên về nghĩa vụ thi hành án, án phí và quyền kháng cáo của các đương sự.

Sau khi xét xử sơ thẩm, ngày 29/9/2021 bà Phan Thị L kháng cáo yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm giải quyết xem xét lại toàn bộ nội dung của bản án dân sự sơ thẩm số: 24/2021/DS-ST ngày 23/9/2021 của Tòa án nhân dân nhân dân thành phố G theo hướng chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.

Tại phiên tòa phúc thẩm, nguyên đơn vẫn giữ nguyên yêu cầu khởi kiện và đề nghị Tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật. Đại diện theo ủy quyền của bị đơn đề nghị Hội đồng xét xử bác khác cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân thành phố G.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Nông phát biểu ý kiến: Người tham gia tố tụng và người tiến hành tố tụng đã thực hiện đúng quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự tại Toà án cấp phúc thẩm.

Về nội dung: Sau khi phân tích, đánh giá các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án và đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ khoản khoản 1 Điều 308 Bộ luật Tố tụng dân sự. Không chấp nhận kháng cáo của bà Phan Thị L, giữ nguyên bản án sơ thẩm số của Tòa án nhân dân thành phố G.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Xét yêu cầu kháng cáo của bà Phan Thị L, căn cứ vào các chứng cứ, tài liệu có trong hồ sơ vụ án, kết quả tranh tụng tại phiên tòa, HĐXX xét thấy:

[1]. Về thủ tục tố tụng: Đơn kháng cáo của bà Phan Thị L làm trong thời hạn luật định và hợp lệ.

[2]. Về nội dung:

[2.1]. Xét kháng cáo của bà Phan Thị L. HĐXX xét thấy: Do không đồng ý với các kết luận giải quyết đơn tố cáo của UBND tỉnh Đắk Nông, các kết quả tiếp công dân của Đoàn đại biểu Quốc Hội, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của UBND thị xã G và quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND thị xã G từ năm 2005 - 2017 nên bà L đã truyền ra rộng rãi bài viết “Lời kêu cứu của người con liệt sỹ” về việc phản đối các văn bản trên. Bà phô tô các kết luận, quyết định giải quyết tố cáo, khiếu nại của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền gửi kèm lời kêu cứu để chứng minh cho sự oan trái. Sau khi Báo Tiền P nhận được“Lời kêu cứu của người con liệt sỹ”, nhà báo Võ Thị Thiên N (bút danh Hoàng Thiên N) - Phóng viên, Trưởng Văn phòng Báo Tiền P khu vực Tây Nguyên đi tìm hiểu, xác minh sự việc, sau đó viết bài“Phát tán đơn thư, coi chừng người có công thành người có tội”, bài viết có nội dung “Từ đó tới nay, nhiều cuộc họp để xử lý vụ việc, nhiều văn bản liên quan được nhà chức trách ban hành nhưng bà L vẫn quyết liệt khiếu nại gửi đơn thư khắp nơi”. Ngày 03/8/2017 Báo Tiền P đăng bài viết này tại trang pháp luật, phát hành thứ năm số 215.

[2.2]. Xét căn cứ bà L đưa ra trong vụ án. Xét thấy: Tại biên bản xác minh ngày 24/02/2021, Chủ nhiệm ủy ban kiểm tra thành ủy G xác nhận: Trong tháng 6/2017 bà L phô tô các kết luận, quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo việc thu hồi, bồi thường, hỗ trợ đất, tài sản của bà L để thực hiện dự án án Khu du lịch sinh thái - văn hóa L của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền kèm theo “Lời kêu gọi” gửi đến các cơ quan, tổ chức, cá nhân không có thẩm quyền trên địa bàn thành phố G. Hiện tại Ủy ban kiểm tra thành ủy G đang lưu giữ khoảng 200 bộ giấy tờ, tài liệu do Công an thành phố G bàn giao. Mặt khác, tại Quyết định số 41- QĐ/UBKTThU ngày 13/12/2017 Ủy ban kiểm tra thị ủy G, tỉnh Đắk Nông đã căn cứ Điều lệ Đảng Cộng Sản Việt Nam, căn cứ các quy định và hướng dẫn thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng và xét báo cáo đề nghị thi hành kỷ luật của Tổ kiểm tra số 39 để thi hành kỷ luật bằng hình thức khai trừ ra khỏi Đảng đối với bà Phan Thị L và việc kỷ luật Đảng đối với bà L không căn cứ và không liên quan đến nội dung các bài do Báo Tiền P đã đăng. Đối với Công văn số 36/ĐĐBQH-VP ngày 19/10/2015, chỉ mang tính chất chỉ đạo các cơ quan chức năng xác định rõ hành vi đúng sai của tổ chức, cá nhân liên quan đến vụ việc và có phương án bồi thường, hỗ trợ về đất, tài sản, tổn thất tinh thần, vật chất do hành vi của cá nhân, tổ chức có chức trách gây ra là nguyện vọng chính đáng được pháp luật bảo vệ, chứ không phải buộc Báo Tiền P phải đăng cải chính.

Đồng thời liên quan đến các quyết định này thì bà L đã khởi kiện ra Tòa án yêu cầu hủy bỏ các quyết định của UBND thị xã G, UBND tỉnh Đắk Nông. Tại bản án hành chính phúc thẩm số 673/2019/HC-PT ngày 24/9/2019 của Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh đã không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà L, điều này khẳng định các quyết định của UBND thị xã Gia Nghĩa, UBND tỉnh Đắk Nông đã ban hành là đúng quy định của pháp luật.

Tại Điều 584 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại:

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác...

Tại Điều 1 mục I Nghị quyết 03/2006/NQ-HĐTP ngày 08/7/2006 của Hội đồng thẩm phán TANDTC hướng dẫn:

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng chỉ phát sinh khi có đầy đủ các yếu tố sau: Phải có thiệt hại xảy ra, phải có hành vi trái pháp luật; phải có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại xảy ra và hành vi trái pháp luật và phải có lỗi của người gây thiệt hại…

[3]. Từ những phân tích và nhận định nêu trên, xét thấy: Không có căn cứ để xác định bà Võ Thị Thiên N sử dụng cụm từ “phát tán đơn thư” và “vẫn quyết liệt khiếu nại” là có ý vu khống bà L có hành vi phát tán đơn thư và ám chỉ bà L chống đối các kết luận, quyết định giải quyết tố cáo, khiếu nại của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Do đó, không có căn cứ để buộc Báo Tiền P đăng cải chính theo yêu cầu của bà L và không có căn cứ để xác định Báo Tiền P đăng bài “Phát tán đơn thư, coi chừng người có công thành người có tội” của nhà báo Võ Thị Thiên N (Bút danh Hoàng Thiên N) tại trang pháp luật phát hành thứ năm số 215 ngày 03/8/2017 là nguyên nhân để Ủy ban kiểm tra thành ủy G, tỉnh Đắk Nông ban hành Quyết định số 41-QĐ/UBKTThU thi hành kỷ luật bằng hình thức khai trừ ra khỏi đảng đối với bà L. Do đó, không có căn cứ để buộc Báo Tiền P và nhà báo Võ Thị Thiên N phải liên đới bồi thường thiệt hại số tiền 3.500.000.000đ theo yêu cầu của bà L. Do đó, xét thấy không có căn cứ để chấp nhận kháng cáo của bà Phan Thị L, giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm số: 24/2021/DS-ST ngày 23/9/2021 của Tòa án nhân dân nhân dân thành phố Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào khoản 1 Điều 308, điểm d khoản 1 Điều 40 của Bộ luật Tố tụng dân sự; Căn cứ vào khoản 1 Điều 584, Điều 592 của Bộ luật dân sự; Nghị quyết số 326/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của ủy ban thường vụ Quốc hội về mức thu, miễn, giảm thu nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án:

1. Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bà Phan Thị L, giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm số: 24/2021/DS-ST ngày 23/9/2021 của Tòa án nhân dân nhân dân thành phố Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông.

2. Về án phí: Bà Phan Thị L được miễn tiền án phí dân sự sơ thẩm, dân sự phúc thẩm.

Trường hợp bản án, quyết định được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các điều 6, 7 và 9 Luật thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.