Bản án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức số 221/2023/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 221/2023/HS-PT NGÀY 19/04/2023 VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN VÀ SỬ DỤNG TÀI LIỆU GIẢ CỦA CƠ QUAN, TỔ CHỨC

Ngày 19 tháng 4 năm 2023, tại trụ sở, Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự thụ lý số 838/2022/TLPT-HS ngày 03 tháng 11 năm 2022 đối với bị cáo Trần Các Tu.;Do có kháng cáo của bị hại đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 46/2022/HSST ngày 20 tháng 9 năm 2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh.

- Bị cáo: Trần Các Tu., sinh năm 1978 tại tỉnh Tây Ninh; nơi đăng ký nhân khẩu thường trú: Khu phố Hiệp Long, phường H, thị xã H, tỉnh Tây Ninh; nơi cư trú hiện nay: số 44 hẻm 9 đường Lý Thường Kiệt, khu phố Hiệp Định, phường H, thị xã H, tỉnh Tây Ninh; nghề nghiệp: Kinh doanh; trình độ học vấn: 12/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nữ; tôn giáo: Cao Đài; quốc tịch: Việt Nam; con ông Trần Phước L. và bà Trần Kim L.; chồng: Nguyễn Văn B. (đã ly hôn), con: Có 01 người; tiền án: Không; tiền sự: Không. Bị bắt tạm giam ngày 16/5/2022 cho đến nay. Có mặt

- Người bào chữa theo chỉ định cho bị cáo Trần Các Tu.: Luật sư Nguyễn Bá T – Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh. Có mặt

- Bị hại: Ông Phan Hữu Nh., sinh năm 1968; địa chỉ: phường Long Hoa, thị xã H, tỉnh Tây Ninh. Có mặt

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến kháng cáo:

1/. Chị Phạm Thị Hoàng V., sinh năm 1979; địa chỉ: huyện C, tỉnh Bến Tre. Có mặt

2/. Anh Cao Đình S., sinh năm 1986; địa chỉ: huyện X, tỉnh Đồng Nai. Có mặt  

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Do cần tiền để trả nợ nên khoảng giữa năm 2019, Trần Các Tu. nhờ Hồ Minh Trung giới thiệu chỗ vay tiền. Trung đồng ý và đưa Tu. đến gặp ông Phan Hữu Nh., ngụ số 54, đường Nguyễn Huệ, phường Long Hoa, thị xã H, tỉnh Tây Ninh để vay 500.000.000 đồng. Ông Nhơn đồng ý cho vay với điều kiện phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để làm tin. Do Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CQ 122815, do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tây Ninh cấp ngày 16/01/2019 cho Trần Các Tu. tại thửa đất số 1558, tờ bản đồ số 11, tọa lạc ấp Thanh Hùng, xã Thanh Điền, huyện C, tỉnh Tây Ninh, Tu. đã sử dụng thế chấp tại Ngân hàng Sacombank - Phòng giao dịch huyện H, tỉnh Tây Ninh để vay số tiền 400.000.000 đồng, Tu. nảy sinh ý định làm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả để giao ông Nhơn nhận tiền.

Tu. liên hệ với số điện thoại quảng cáo làm giấy tờ giả, thuê làm 01 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả tại thửa đất số 1558, tờ bản đồ số 11, tọa lạc ấp Thanh Hùng, xã Thanh Điền, huyện C, tỉnh Tây Ninh bằng cách gửi hình ảnh Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thật số CQ 122815 qua Zalo, khoảng 01 tuần sau Tu. nhận được Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất giả số CQ 122815, số vào sổ cấp GCN: CS08703, ngày 16/01/2019, mang tên Trần Các Tu. và trả tiền khoảng 7.000.000 đồng. Ngày 17/6/2019 (15/5/2019 AL), Tu. đem giấỵ chứng nhận quyền sử dụng đất giả đến nhà ông Phan Hữu Nh. thế chấp vay số tiền 500.000.000 đồng, không tính lãi suất, không quy định thời hạn trả, có viết “Giấy vay tiền ngày 15/5/2019 AL”.

Đến năm 2021, sau nhiều lần yêu cầu Tu. trả nợ nhưng Tu. không trả, ông Nhơn nghi ngờ nên đến địa chính xã Thanh Điền, huyện C, tỉnh Tây Ninh hỏi biết được Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên là giấy giả nên ngày 25/02/2022 làm đơn tố cáo Trần Các Tu..

- Kết luận giám định số 421/KL-KTHS ngày 28/3/2022 của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Tây Ninh, kết luận: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CQ 122815, số vào sổ cấp GCN: CS08703, ngày 16/01/2019 (ký hiệu A) là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất giả.

Kết luận giám định số 732/KL-KTHS ngày 26/6/2022 của Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Tây Ninh, kết luận: chữ viết và chữ ký mang tên Trần Các Tu. trên “Giấy mượn tiền ngày 15/5/2019 AL” là chữ viết, chữ ký của Trần Các Tu..

* Về kết quả thu giữ và xử lý vật chứng: Có bảng thống kê kèm theo.

* Về trách nhiệm dân sự: Bị hại Phan Hữu Nh. yêu cầu Trần Các Tu. trả số tiền 500.000.000 đồng, bị cáo Tu. chưa trả.

* Về kê biên tài sản: Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh đã kê biên 02 phần đất của bị cáo Trần Các Tu.:

+ 01 phần đất thuộc thửa đất số 122, tờ bản đồ số 08, diện tích 224,6m2 tại ấp Trường Xuân, xã Trường Hòa, thị xã H, tỉnh Tây Ninh, được Sở Tài nguyên và môi trường cấp ngày 13/5/2022.

+ 01 phần đất thuộc thửa đất số 123, tờ bản đồ số 08, diện tích 271,0m2 tại ấp Trường Xuân, xã Trường Hòa, thị xã H, tỉnh Tây Ninh, được Sở Tài nguyên và môi trường cấp ngày 13/5/2022.

Trong quá trình điều tra, Trần Các Tu. chỉ thừa nhận đưa Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả cho ông Nhơn để vay 200.000.000 đồng.

Cáo trạng số 18/CT-VKS-P3 ngày 30/8/2022 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh đã truy tố bị cáo Trần Các Tu. về tội về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 174 Bộ luật Hình sự và tội “Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 341 Bộ luật Hình sự.

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 46/2022/HSST ngày 20 tháng 9 năm 2022, Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh đã quyết định:

1/. Tuyên bố bị cáo Trần Các Tu. phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và tội “Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”.

Áp dụng điểm a khoản 4 Điều 174; điểm s khoản 1 Điều 51; Điều 38 Bộ luật Hình sự.

Xử phạt bị cáo Trần Các Tu. 12 (mười hai) năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Áp dụng điểm b khoản 3 Điều 341; điểm s khoản 1 Điều 51; Điều 38 Bộ luật Hình sự.

Xử phạt bị cáo Trần Các Tu. 03 (ba) năm tù về tội “Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”.

Tổng hợp theo Điều 55 Bộ luật Hình sự: Buộc bị cáo Trần Các Tu. chấp hành chung hình phạt là 15 (mười lăm) năm tù. Thời hạn chấp hành hình phạt tù được tính từ ngày 16/5/2022.

3/. Việc kê biên tài sản: Căn cứ khoản 2 Điều 130 Bộ luật tố tụng hình sự;

Hủy bỏ Lệnh kê biên tài sản số 10/L-VPCQCSĐT ngày 13/7/2022 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh đã kê biên 02 thửa đất.

+ 01 phần đất thuộc thửa đất số 122, tờ bản đồ số 08, diện tích 224,6m2 tại ấp Trường Xuân, xã Trường Hòa, thị xã H, tỉnh Tây Ninh, được Sở Tài nguyên và môi trường cấp ngày 13/5/2022.

+ 01 phần đất thuộc thửa đất số 123, tờ bản đồ số 08, diện tích 271,0m2 tại ấp Trường Xuân, xã Trường Hòa, thị xã H, tỉnh Tây Ninh, được Sở Tài nguyên và môi trường cấp ngày 13/5/2022.

Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm còn tuyên về trách nhiệm dân sự, xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo theo luật định.

Sau khi xét xử sơ thẩm, bị cáo Tu. không kháng cáo.

Ngày 04/10/2022, bị hại ông Phan Hữu Nh. có đơn kháng cáo đề nghị tăng hình phạt đối với bị cáo Trần Các Tu. và giữ nguyên Lệnh kê biên tài sản số 10/L-VPCQCSĐT ngày 13/7/2022 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh.

Tại phiên tòa phúc thẩm;

Bị hại ông Phan Hữu Nh. rút một phần kháng cáo về yêu cầu tăng hình đối với bị cáo, ông giữ nguyên phần yêu cầu kháng cáo đề nghị giữ nguyên lệnh kê biên tài sản tài sản số 10/L-VPCQCSĐT ngày 13/7/2022 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh để đảm bảo thi hành án.

Bị cáo Trần Các Tu. thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội như án sơ thẩm đã Tu., bị cáo thấy mức án như Tòa sơ thẩm tuyên là đúng nên bị cáo không kháng cáo, mong Hội đồng xét xử giữ nguyên mức án. Đối với thửa đất số 122, diện tích 224,6m2 và thửa đất số 123, diện tích 271,0m2 cùng tờ bản đồ số 08, tại ấp Trường Xuân, thị xã H, tỉnh Tây Ninh không phải là của bị cáo mà do bị cáo đứng tên giùm cho chị Phạm Thị Hoàng V. nên đề nghị Hội đồng xét xử xem.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án:

Căn cứ các cứng cứ có tại hồ sơ và lời khai nhận của bị cáo Trần Các Tu., có đủ cơ sở kết luận: Do cần tiền trả nợ nên bị cáo lên mạng zalo thuê đối tượng không rõ nhân thân, lai lịch làm giả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và đem thế chấp cho ông Phan Hữu Nh. để vay số tiền 500.000.000 đồng. Hành vi của bị cáo đã cấu thành các tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và tội “Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” theo điểm a khoản 4 Điều 174 và điểm b khoản 3 Điều 341 Bộ luật Hình sự như án sơ thẩm Tu. là có căn cứ, đúng pháp luật.

Xét kháng cáo của bị hại ông Phan Hữu Nh.:

- Đối với yêu cầu tăng hình phạt: Tại phiên tòa hôm nay, bị hại đã rút yêu cầu kháng cáo tăng hình phạt đối với bị cáo thì đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận và đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với yêu cầu này.

- Đối với yêu cầu giữ nguyên lệnh kê biên tài sản số 10/L-VPCQCSĐT ngày 13/7/2022 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh: Hai thửa đất 122 và 123 theo lệnh kê biên số 10 nêu trên thì hiện nay đang phát sinh tranh chấp tại Tòa án thị xã H, tỉnh Tây Ninh và Tòa án chưa xét xử nên chưa đủ căn cứ xác định 02 thửa đất này là của bị cáo Tu. nên đề nghị Hội đồng xét xử bác kháng cáo của bị hại và giữ nguyên án sơ thẩm về phần này.

Luật sư bào chữa cho bị cáo phát biểu: Đồng quan điểm với đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao nên không tranh luận.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1] Cơ quan tiến hành tố tụng tại giai đoạn sơ thẩm đã thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

[2] Đơn kháng cáo bị hại Phan Hữu Nh. đúng về hình thức, nội dung, trong hạn luật định nên kháng cáo là hợp lệ, được Hội đồng xét xử phúc thẩm xem xét theo trình tự phúc thẩm.

[3] Do cần tiền để trả nợ nên khoảng giữa năm 2019, Trần Các Tu. nhờ Hồ Minh Trung giới thiệu chỗ vay tiền. Trung đồng ý và đưa Tu. đến gặp ông Phan Hữu Nh. để vay 500.000.000 đồng. Do giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Tu. đã sử dụng thế chấp tại Ngân hàng Sacombank - Phòng giao dịch huyện H, tỉnh Tây Ninh để vay số tiền 400.000.000 đồng, Tu. nảy sinh ý định làm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả để giao ông Nhơn nhận tiền. Tu. liên hệ thuê làm 01 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả tại thửa đất số 1558, tờ bản đồ số 11, tọa lạc ấp Thanh Hùng, xã Thanh Điền, huyện C, tỉnh Tây Ninh bằng cách gửi hình ảnh Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thật số CQ 122815 qua Zalo, Tu. đem giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả đến nhà ông Phan Hữu Nh. thế chấp và chiếm đoạt số tiền 500.000.000 đồng.

[4] Quá trình điều tra, xét xử sơ thẩm và tại phiên tòa phúc thẩm bị cáo thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội như nêu trên; bị cáo đã dùng thủ đoạn gian dối bằng cách thuê người làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả và thế chấp cho ông Nhơn để chiếm đoạt 500.000.000 đồng. Hành vi của Trần Các Tu. là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm đến quyền sở hữu về tài sản của người khác và xâm phạm đến sự hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức trong lĩnh vực quản lý hành chính Nhà nước. Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm Tu. bố bị cáo Trần Các Tu. phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” với tình tiết định khung tăng tặng “Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên” theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 174 Bộ luật Hình sự và tội “Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” với tình tiết định khung tăng nặng “Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng” theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 341 Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật.

[5] Xét kháng cáo của bị hại Phan Hữu Nh.:

Đối với yêu cầu tăng hình phạt bị cáo Trần Các Tu.: Tại phiên tòa hôm nay, bị hại rút yêu cầu kháng cáo tăng hình phạt đối với bị cáo, xét việc rút kháng cáo này của bị hại là tự nguyện. Do đó, Hội đồng xét xử căn cứ Điều 342 Bộ luật Tố tụng hình sự đình chỉ xét xử phần kháng cáo này.

Đối với yêu cầu giữ nguyên Lệnh kê biên tài sản số 10/L-VPCQCSĐT ngày 13/7/2022 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh, thấy rằng: Quá trình điều tra và phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan gồm Cao Đình S. và Phạm Thị Hoàng V. xác định các thửa đất số 122 và 123, tờ bản đồ số 08 tại ấp Trường Xuân, xã Trường Hòa, thị xã H, tỉnh Tây Ninh, được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp giấy ngày 13/5/2022 cho Trần Các Tu. là do anh Sang và chị Vân nhờ Tu. đứng tên giùm, anh Sang có cung cấp chứng cứ việc chuyển khoản tiền cho Tu. để nhờ mua đất. Đồng thời quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo Tu. cũng xác định 02 thửa đất trên bị cáo đứng tên giùm cho chị Vân vì thực tế bị cáo không có tiền để mua đất. Hiện nay, Tòa án nhân dân thị xã H, tỉnh Tây Ninh đang thụ lý giải quyết vụ án tranh chấp vụ án án dân sự giữ anh Sang, chị Vân với bị cáo Tu. về hai thửa đất này. Do đó, chưa đủ cơ sở để xác định 02 thửa đất này là của bị cáo Tu. nên Tòa án cấp sơ thẩm hủy bỏ Lệnh kê biên tài sản số 10/L-VPCQCSĐT ngày 13/7/2022 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh là có căn cứ.

[6] Với các tài liệu, chứng cứ nêu trên, Hội đồng xét xử không chấp nhận kháng cáo của bị hại Phan Hữu Nh. về yêu cầu hủy bỏ Lệnh kê biên tài sản số 10/L-VPCQCSĐT ngày 13/7/2022 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh, giữ nguyên Bản án sơ thẩm về phần này.

[7] Quan điểm của đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị bác kháng cáo của bị hại và giữ nguyên Bản án sơ thẩm là có căn cứ được Hội đồng xét xử chấp nhận.

[8] Bị cáo, bị hại không phải chịu tiền án phí hình sự phúc thẩm.

[9] Các quyết định khác của Bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị tiếp tục có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào điểm a khoản 1 Điều 355; Điều 342 của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015;

Chấp nhận việc rút kháng cáo của bị hại Phan Hữu Nh. yêu cầu cáo tăng hình phạt đối với bị cáo Trần Các Tu..

Đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với yêu cầu kháng cáo của bị hại Phan Hữu Nh. yêu cầu cáo tăng hình phạt đối với bị cáo Trần Các Tu..

Bản án hình sự sơ thẩm số 46/2022/HS-ST ngày 20/9/2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh về phần hình phạt đối với bị cáo Trần Các Tu. có hiệu lực phát luật kể từ ngày 19/4/2023.

Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bị hại Phan Hữu Nh. về giữ nguyên Lệnh kê biên tài sản số 10/L-VPCQCSĐT ngày 13/7/2022 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh .

Giữ nguyên Quyết định bản án sơ thẩm số 46/2022/HS-ST ngày 20/9/2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh về hủy bỏ lệnh kê biên tài sản số 10/L-VPCQCSĐT ngày 13/7/2022 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh.

Căn cứ khoản 2 Điều 130 Bộ luật tố tụng hình sự;

Hủy bỏ Lệnh kê biên tài sản số 10/L-VPCQCSĐT ngày 13/7/2022 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh đã kê biên 02 thửa đất.

+ 01 phần đất thuộc thửa đất số 122, tờ bản đồ số 08, diện tích 224,6m2 tại ấp Trường Xuân, xã Trường Hòa, thị xã H, tỉnh Tây Ninh, được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp ngày 13/5/2022.

+ 01 phần đất thuộc thửa đất số 123, tờ bản đồ số 08, diện tích 271,0m2 tại ấp Trường Xuân, xã Trường Hòa, thị xã H, tỉnh Tây Ninh, được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp ngày 13/5/2022.

Bị cáo, bị hại không phải chịu tiền án phí hình sự phúc thẩm.

Các quyết định khác của Bản án sơ thẩm (phần trách nhiệm dân sự, xử lý vật chứng, án phí sơ thẩm) không có kháng cáo, kháng nghị tiếp tục có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.