Bản án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản số 01/2024/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH LẠNG SƠN

BẢN ÁN 01/2024/HS-PT NGÀY 11/01/2024 VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 11 tháng 01 năm 2024, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Lạng Sơn xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự thụ lý số: 87/2023/TLPT-HS ngày 23 tháng 10 năm 2023 đối với bị cáo Hoàng Mến S do có kháng cáo của bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số: 44/2023/HS-ST ngày 16 tháng 9 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn.

- Bị cáo có kháng cáo: Hoàng Mến S, sinh ngày 04-7-1996 tại huyện T, tỉnh Lạng Sơn. Nơi đăng ky thường tru va chỗ ơ: Thôn P, xã Đ, huyện T, tỉnh Lạng Sơn; nghề nghiệp: Làm ruộng; trình độ văn hoá: 11/12; dân tộc: Tay; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Hoàng Văn S (đã chết) và con bà Đàm Thị N; có vợ là Nguyễn Thị Như Q và có 01 con; tiền án, tiền sự: Không có; nhân thân: Chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự, chưa bị xử lý vi phạm hành chính, chưa bị xử lý kỷ luật; bị cáo bị bắt tạm giam từ ngày 28-3-2023 cho đến nay, có mặt.

- Người bào chữa cho bị cáo Hoàng Mến S:

1. Ông Nguyễn Huy X, Luật sư Văn phòng luật sư N, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội, có mặt.

2. Ông Huỳnh Mỹ L, Luật sư Văn phòng luật sư N, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội, có mặt.

3. Bà Hoàng Thị B là Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Lạng Sơn, có mặt.

- Bị hại có kháng cáo: Anh Tô Hoài L, sinh năm 1995. Nơi cư trú: Thôn P, xã T, huyện T, tỉnh Lạng Sơn, vắng mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên toà, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Do có quan hệ bạn bè nên từ năm 2016, Hoàng Mến S thường xuyên sử dụng các số thuê bao di động 0399.309.55x; 0966.096.19x để liên lạc với Tô Hoài L qua số thuê bao di động 0886.694.88x và nhắn tin qua ứng dụng WhatsApp để nói chuyện với Tô Hoài L. Qua tâm sự, Tô Hoài L nói cho Hoàng Mến S biết có một người Trung Quốc tìm mua thủy ngân đỏ, lên mạng Internet tìm hiểu Hoàng Mến S biết được thủy ngân đỏ là chất không có thật nhưng vẫn nói dối với Tô Hoài L là có thể tìm mua được. Đến khoảng tháng 02-2021, Hoàng Mến S báo cho Tô Hoài L biết có một người tên là T ở tỉnh Vĩnh Phúc có bán một lọ thuỷ ngân đỏ trọng lượng 1,7 kg với giá 500.000.000 đồng và rủ Tô Hoài L góp tiền mua chung để bán kiếm lời, được Tô Hoài L đồng ý, Tô Hoài L bảo Hoàng Mến S gửi mẫu để kiểm tra. Ngày 15-4-2022, Hoàng Mến S gửi tin nhắn qua ứng dụng zalo hình ảnh một lọ kim loại bên trong nói là thuỷ ngân đỏ để Tô Hoài L chuyển cho người Trung Quốc kiểm tra xem có mua không. Sau khi kiểm tra xong, người bên Trung Quốc đồng ý mua nhưng phải gửi thêm video, hình ảnh để kiểm tra hàng kỹ, Tô Hoài L bảo Hoàng Mến S gửi thêm hình ảnh để xác thực về thủy ngân đỏ. Sau đó Hoàng Mến S liên hệ với người bán thủy ngân đỏ ở tỉnh Vĩnh Phúc để lấy thêm các video, hình ảnh thể hiện nhận biết về thủy ngân đỏ và gửi cho Tô Hoài L qua ứng dụng WhatsApp để Tô Hoài L gửi cho người bên Trung Quốc kiểm tra, người bên Trung Quốc sau khi xem đồng ý mua. Đến tháng 10-2022, Hoàng Mến S nói với Tô Hoài L không có đủ tiền để mua nên rủ Tô Hoài L góp 300.000.000 đồng còn Hoàng Mến S góp 200.000.000 đồng cùng mua 1,7 kg thuỷ ngân đỏ bán lấy tiền lãi chia nhau. Do không có tiền nên Tô Hoài L đi vay Hoàng Quốc K số tiền 300.000.000 đồng để góp cùng với Hoàng Mến S mua thuỷ ngân đỏ, vay được tiền của Hoàng Quốc Khánh, Tô Hoài L thông báo cho Hoàng Mến S biết là đã có tiền. Ngày 28-11- 2022, Hoàng Mến S mượn xe ô tô của Trịnh Hồng Đ và nhờ Hoang Anh T lái xe đi Bắc Ninh để giải quyết công việc và trả Hoàng Anh Tú 1.000.000 đồng tiền công, trên đường đi Hoàng Mến S bảo Hoàng Anh T dừng lại đón Hoàng Quốc K (là bạn của Tô Hoài L) tại Bắc Ninh để lấy tiền của Tô Hoài L đã vay Hoàng Quốc K và rủ Hoàng Quốc K đi cùng đến tỉnh Vĩnh Phúc gặp người quen của Hoàng Mến S để giao dịch mua thuỷ ngân đỏ. Trên đường đi Hoàng Mến S và Tô Hoài L cùng bàn bạc thống nhất trước khi giao dịch, chưa thấy thủy ngân đỏ thì chưa được đặt tiền và phải kiểm tra hàng đúng trong video trước đó Hoàng Mến S gửi cho Tô Hoài L xem thì mới được thanh toán tiền. Khi đi đến siêu thị GO tại thành phố V, tỉnh Vĩnh Phúc chưa gặp được người bán thủy ngân đỏ thì Tô Hoài L đưa cho Hoàng Mến S số tiền 300.000.000 đồng, đồng thời yêu cầu được đi cùng Hoàng Mến S đến gặp người bán thuỷ ngân đỏ để cùng trao đổi mua bán. Hoàng Mến S nói người bán chỉ gặp Hoàng Mến S chứ không muốn gặp người lạ và nói họ chỉ cần nhìn thấy tiền thì sẽ đi lấy hàng cho, khi nào người bán xem tiền xong thì Hoàng Mến S sẽ đem tiền về cho Tô Hoài L giữ. Khi nào người bán đem thủy ngân đỏ ra thì Tô Hoài L lại đưa tiền cho Hoàng Mến S để Hoàng Mến S đi thanh toán, do tin tưởng nên Tô Hoài L đã đồng ý đưa tiền cho Hoàng Mến S. Hoàng Mến S gọi xe taxi nói đi gặp người bán thuỷ ngân đỏ được khoảng 30 phút sau thì Hoàng Mến S nhắn tin cho Tô Hoài L nói đã gặp người bán và đang đợi người bán đi lấy hàng. Khi nhận được tin nhắn của Hoàng Mến S, Tô Hoài L nhắn tin lại cho Hoàng Mến S bảo đem tiền về cho Tô Hoài L thì Hoàng Mến S đưa ra nhiều lý do như đang trên xe người bán; đang đợi người bán đi lấy hàng và bảo Tô Hoài L, Hoàng Quốc K, Hoàng Anh T đi thuê nhà nghỉ và báo số phòng cho Hoàng Mến S. Do chờ lâu nên Tô Hoài L, Hoàng Quốc K, Hoàng Anh T đi vào khách sạn R tại thành phố V, tỉnh Vĩnh Phúc thuê phòng nghỉ chờ Hoàng Mến S. Được khoảng 02 tiếng sau thì Hoàng Mến S nhắn tin cho Tô Hoài L báo đã có hàng đồng thời gửi 01 video kiểm tra thủy ngân đỏ cho Tô Hoài L qua ứng dụng WhatsApp. Khi Tô Hoài L mở ra không thấy đúng như các video, hình ảnh trước đó Hoàng Mến S đã gửi nên Tô Hoài L đã nhắn tin, gọi điện yêu cầu Hoàng Mến S và bên bán đưa hàng đến khách sạn để cùng kiểm tra thì Hoàng Mến S nói người bán đang vội lúc nào nhận hàng về sẽ thử lại sau. Đến 18 giờ 52 phút cùng ngày, khi Hoàng Anh T xuống sảnh khách sạn thì có một người đàn ông đi xe ôtô 07 chỗ đi đến khách sạn hỏi Hoàng Anh T có phải anh đang ở phòng nghỉ cùng Tô Hoài L không và đưa cho Hoàng Anh T một túi nilon màu đỏ, bên trong có chứa hộp cát tông màu vàng và dặn đem lên phòng đưa cho Tô Hoài L. Sau khi nhận được túi đồ từ Hoàng Anh T, Tô Hoài L nhờ Hoàng Anh T lái xe đưa đi mua vàng, đĩa sứ và xi lanh về thử thuỷ ngân đồng thời gọi điện thoại yêu cầu Hoàng Mến S và bên bán thủy ngân đỏ đến phòng khách sạn để cùng nhau kiểm tra hàng nhưng Hoàng Mến S không đến và lấy lý do bận đi mua đồ không đến được bảo Tô Hoài L tự kiểm tra. Sau đó Tô Hoài L cùng Hoàng Quốc K mở hộp cát tông kiểm tra thì thấy có một lọ kim loại bên trong bình chứa chất lỏng có màu trắng, thấy không giống với thủy ngân đỏ như trong video mà Hoàng Mến S đã gửi cho Tô Hoài L xem trước đó nên Tô Hoài L gọi điện ngay cho Hoàng Mến S yêu cầu trả lại hàng và lấy lại tiền nhưng Hoàng Mến S từ chối và không đến chỗ Tô Hoài L. Sau đó, Tô Hoài L tiếp tục nhiều lần gọi điện thoại và nhắn tin cho Hoàng Mến S qua ứng dụng “WhatsApp” nhưng không liên lạc được nên bảo Hoàng Anh T chở Tô Hoài L, Hoàng Quốc K về Lạng Sơn. Tô Hoài L đã nhiều lần gọi điện thoại yêu cầu Hoàng Mến S lấy lại hàng trả lại cho người bán và trả lại tiền cho Tô Hoài L nhưng Hoàng Mến S từ chối không thực hiện và cho biết không có trách nhiệm với số tiền 300.000.000 đồng Tô Hoài L đã đưa cho Hoàng Mến S góp mua thủy ngân đỏ nên Tô Hoài L đã làm đơn tố cáo Hoàng Mến S đến cơ quan Công an.

Tại Bản kết luận giám định số: 1613/KL-KTHS ngày 17/3/2023 của Viện khoa học Hình sự - Bộ Công an kết luận: Chất lỏng màu trắng bạc trong lọ kim loại màu xanh gửi giám định là thủy ngân kim loại (Hg). Theo các tài liệu thì thủy ngân là kim loại có màu trắng bạc, tồn tại ở thể lỏng. Hiện Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an chưa thấy có tài liệu khoa học nào công bố nghiên cứu về thủy ngân đỏ.

Tại Bản kết luận định giá tài sản số: 08/KL-HĐĐGTS ngày 28/4/2023 của Hội đồng định giá tài sản Tố tụng Hình sự huyện T, tỉnh Lạng Sơn kết luận giá trị tài sản 01 lọ sắt màu xanh, bên trong chứa 1,7 kg chất lỏng thủy ngân kim loại (Hg) có giá trị 33.830.000 đồng.

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số: 44/2023/HS-ST ngày 16-9-2023 của Tòa án nhân dân huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn đã quyết định:

Căn cứ điểm a khoản 3 Điều 174; Điều 38; Điều 50 của Bộ luật Hình sự năm 2015.

Về tội danh: Tuyên bố bị cáo Hoàng Mến S phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Về hình phạt: Xử phạt bị cáo 08 (tám) năm tù, thời hạn tù tính từ ngày 28-3-2023.

Về trách nhiệm bồi thường dân sự: Buộc bị cáo bồi thường cho bị hại Tô Hoai L số tiền 300.000.000 đồng.

Ngoài ra, Bản án sơ thẩm còn tuyên về xử lý vật chứng, án phí, quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Trong hạn luật định, Bị cáo Hoàng Mến S kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.

Bị hại Tô Hoài L kháng cáo tăng hình phạt phạt đối với bị cáo Hoàng Mến S. Ngày 20-12-2023, bị hại Tô Hoài L có đơn đề nghị xin rút toàn bộ kháng cáo và đề nghị giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Hoàng Mến S do bị cáo Hoàng Mến S đã bồi thường toàn bộ số tiền đã chiếm đoạt cho bị hại Tô Hoài L Tại phiên tòa, bị cáo Hoàng Mến S giữ nguyên kháng cáo xin được giảm nhẹ hình phạt.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lạng Sơn phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án: Bản án sơ thẩm kết án bị cáo về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Tòa án cấp sơ thẩm đã đánh giá đúng nhân thân, cũng như đã xem xét đầy đủ các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Bị hại Tô Hoài L xin rút toàn bộ kháng cáo, xét thấy việc rút kháng cáo là hoàn toàn tự nguyện, không bị lừa dối ép buộc. Đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng Điều 348 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với kháng cáo của bị hại Tô Hoài L. Tại cấp phúc thẩm, bị cáo Hoàng Mến S đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; bồi thường toàn bộ số tiền đã chiếm đoạt cho bị hại; bị cáo là người dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn; bị hại xin giảm nhẹ hình phạt nên được hưởng thêm các tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự năm 2015; đây là tình tiết mới nên cần chấp nhận kháng cáo về phần hình phạt của bị cáo Hoàng Mến S, sửa phần hình phạt của Bản án sơ thẩm đối với bị cáo Hoàng Mến S, giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Hoàng Mến S. Do đó, đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ điểm b khoản 1 Điều 355, điểm c khoản 1 Điều 357 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 chấp nhận kháng cáo của bị cáo Hoàng Mến S; sửa Bản án hình sự sơ thẩm đối với phần hình phạt tù của bị cáo, giảm hình phạt cho bị cáo theo quy định của pháp luật.

Ý kiến của những người bào chữa cho bị cáo Hoàng Mến S: Tại tòa, bị cáo Hoàng Mến S thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; bồi thường cho bị hại, bị hại xin giảm nhẹ hình phạt; bị cáo là người dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc diện trợ giúp pháp lý nên đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng cho bị cáo được hưởng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 54 của Bộ luật hình sự năm 2015. Đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng Điều 355, Điều 357 của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, chấp nhận kháng cáo của bị cáo Hoàng Mến S, giảm nhẹ mức hình phạt cho bị cáo và miễn án phí cho bị cáo.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Hoàng Mến S thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của bản thân như nội dung của Bản án sơ thẩm. Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm xét xử bị cáo Hoàng Mến S về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 174 của Bộ luật Hình sự năm 2015 là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật và không oan.

[2] Bị hại Tô Hoài L rút toàn bộ kháng cáo, xét thấy việc rút kháng cáo là hoàn toàn tự nguyện, không bị lừa dối ép buộc. Hội đồng xét xử cần đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với kháng cáo của bị hại Tô Hoài L.

[3] Xét kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bị cáo Hoàng Mến S, thấy rằng: Tòa án cấp sơ thẩm đã xem xét khách quan, toàn diện, đánh giá đúng nhân thân, tính chất, mức độ hành vi phạm tội đối với bị cáo. Mức hình phạt của Bản án sơ thẩm đã tuyên đối với bị cáo Hoàng Mến S là phù hợp, tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội do bị cáo gây ra. Tại cấp phúc thẩm, bị cáo Hoàng Mến S đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; bồi thường toàn bộ số tiền đã chiếm đoạt cho bị hại; bị hại xin giảm nhẹ hình phạt; bị cáo là người dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được hưởng trợ giúp pháp lý nên được hưởng thêm tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự năm 2015.

[4] Xét thấy, tại cấp phúc thẩm bị cáo Hoàng Mến S có thêm tình tiết giảm nhẹ mới nên cần chấp nhận kháng cáo về phần hình phạt của bị cáo Hoàng Mến S, sửa phần hình phạt của Bản án sơ thẩm đối với bị cáo Hoàng Mến S, giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Hoàng Mến S.

[5] Xét đề nghị của đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lạng Sơn, của người bào chữa cho bị cáo Hoàng Mến S. Ý kiến, đề nghị nào phù hợp với nhận định nêu trên thì được chấp nhận; ý kiến, đề nghị nào không phù hợp với nhận định nêu trên không được chấp nhận.

[6] Bị cáo Hoàng Mến S thuộc trường hợp được miễn án phí hình sự sơ thẩm, án phí hình sự phúc thẩm và án phí dân sự sơ thẩm theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 12 của Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30-12-2016 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khoá 14 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Toà án, do đó cấp phúc thẩm sửa phần án phí đối với Bản án sơ thẩm số 44/2023/HS-ST ngày 16 tháng 9 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn.

[7] Các phần quyết định khác của Bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

1. Căn cứ điểm đ khoản 1 Điều 355 của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015;

Đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với yêu cầu kháng cáo của bị hại Tô Hoài L về việc tăng hình phạt đối với bị cáo Hoàng Mến S.

2. Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 355, điểm c khoản 1 Điều 357 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015; chấp nhận kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bị cáo Hoàng Mến S; sửa Bản án hình sự sơ thẩm số: 44/2023/HS-ST ngày 16-9-2023 của Tòa án nhân dân huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn đối với phần hình phạt tù của bị cáo Hoàng Mến S, cụ thể như sau:

Căn cứ điểm a khoản 3 Điều 174; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38; Điều 50; Điều 54 của Bộ luật hình sự năm 2015 đối với bị cáo Hoàng Mến S Xử phạt bị cáo Hoàng Mến S 06 (sáu) năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, thời hạn tù tính từ ngày 28-3-2023.

3. Về án phí: Căn cứ khoản 2 Điều 135 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, điểm đ khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH 14 ngày 30- 12-2016 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khoá 14 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Toà án.

Bị cáo Hoàng Mến S không phải chịu án phí hình sự sơ thẩm, án phí hình sự phúc thẩm, án phí dân sự sơ thẩm.

Các quyết định khác của Bản án hình sự sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án./.