Bản án 68/2019/HS-PT ngày 18/10/2019 về tội gây rối trật tự công cộng

TOÀ ÁN NHÂN DÂN TỈNH BẮC NINH

BẢN ÁN 68/2019/HS-PT NGÀY 18/10/2019 VỀ TỘI GÂY RỐI TRẬT TỰ CÔNG CỘNG

Ngày 18 tháng 10 năm 2019, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Ninh xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự thụ lý số: 150/2019/TLPT - HS ngày 11 tháng 9 năm 2019 đối với bị cáo Hà Văn N do có kháng cáo của bị cáo đối với bản án hình sự sơ thẩm số 90/2019/HS-ST ngày 30/07/2019 của Tòa án nhân dân huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh.

* Bị cáo có kháng cáo:

Hà Văn N, sinh năm 1981; HKTT và chỗ ở: Tổ dân phố H, phường T, quận B, thành phố Hà Nội; Nghề nghiệp: Kinh doanh;Ttrình độ văn hóa: 12/12; giới tính: Nam; quốc tịch: Việt nam; dân tộc: Kinh; tôn giáo: không; con ông Hà Đức D, đã chết; con bà Phạm Thị Ng, sinh năm 1952; gia đình có 02 anh em, bị cáo là thứ nhất; vợ là Trần Thị Nh, sinh năm 1982 và có 02 con, con lớn sinh năm 2007, con nhỏ sinh năm 2012; tiền án, tiền sự: không; là Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, đã bị Ủy ban kiểm tra Quận ủy B, TP Hà Nội đình chỉ sinh hoạt Đảng từ ngày 13/3/2019; bị bắt tạm giam từ ngày 05/3/2019 đến nay; hiện đang tạm giam tại Trại tạm giam Công an tỉnh Bắc Ninh; có mặt.

* Người bào chữa cho bị cáo Hà Văn N: Ông Trần Thu Nam- Luật sư Văn phòng Luật sư Tín Việt và cộng sự - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội; Địa chỉ: Căn hộ C15 Khu Yên Hòa, Phường Yên Hoà, Quận Cầu Giấy, Hà Nội; có mặt.

Ngoài ra trong vụ án còn có các bị cáo Nguyễn Quỳnh Ph, Vũ Văn H, Nguyễn Tuấn Q, Lê Văn Kh, Ngô Quang H, Trần Quang H; những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là Công ty cổ phần BOT Phả lại, bà Vũ Thị M, bà Trần Thị Nh, bà Nguyễn Thị T, anh Nguyễn Ngọc V và chị Ngô Thị A không kháng cáo, không liên quan đến kháng cáo nên Tòa án không triệu tập.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Trạm thu phí BOT Phả Lại được phép tổ chức thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ từ 00 giờ 00 phút ngày 24/12/2018. Trong quá trình Trạm thu phí Phả Lại tổ chức thu phí, Nguyễn Quỳnh Ph, Nguyễn Văn Th và một số người dân thuộc thành phố C, tỉnh Hải Dương và xã Đ, huyện Q đã đề nghị được miễn phí 100% cho người dân ở gần Trạm thu phí.

Trong thời gian các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đang xem xét, giải quyết, Ph vào mạng xã hội Facebook lập nhóm với tên gọi “Phản đối BOT Phả Lại”. Qua mạng xã hội Facebook, Ph được biết Hà Văn N là người hay đi đấu tranh với các Trạm thu phí BOT ở địa bàn thành phố Hà Nội, Thái Bình, Quảng Ninh… và đều đạt được hiệu quả. Ph đã điện thoại cho N nhờ N về đấu tranh với Trạm thu phí BOT Phả Lại và được N đồng ý.

Ngày 31/12/2018, Nguyễn Quỳnh Ph gặp Hà Văn N và một người phụ nữ tên là L (bạn N) tại quán gà Mạnh Hoạch của chị Nguyễn Thị Then, cách Trạm thu phí Phả Lại khoảng 300m. Sau khi biết tin, Nguyễn Văn Th cũng đến quán gặp N và Ph. Tại đây, N nói: Việc đấu tranh phải cần đông người, ai có nhu cầu thì gọi hết lên đây N sẽ đi cùng và đi xe của người địa phương. Đi vào làn thu phí bình thường, đến Trạm thu phí nhân viên yêu cầu mua vé thì không mua vé và nói lý lẽ mình là người dân xung quanh trạm, cương quyết không mua vé, nếu họ không cho đi thì đỗ xe ở đó và yêu cầu gặp lãnh đạo trạm giải quyết.

Đồng ý với cách thức của N, Ph, Th đã điện thoại cho các đối tượng Nguyễn Văn D, Phạm Văn M, Nguyễn Tuấn Q để tập trung mọi người và hẹn đến 13 giờ 30 phút cùng ngày lên tập trung ở Trạm thu phí để đấu tranh với trạm thu phí.

Đến khoảng 13h 30 phút cùng ngày Th điều khiển xe ô tô của Th đi theo quốc lộ 18 hướng Bắc Ninh - Hải Dương chở N ngồi ở ghế trước bên phải, còn Ph, L và Mạnh ngồi ở hàng ghế phía sau. Trên đường đi N dùng điện quay video phát trực tiếp lên mạng xã hội Facebook bằng tài khoản “Hà Văn N” để cho mọi người biết cùng N đến đấu tranh với Trạm thu phí.

Theo cách N đã hướng dẫn, Th điều khiển xe ô tô chở N, Ph, L và M đi vào làn thu phí số 2 (hướng Bắc Ninh - Hải Dương) của Trạm thu phí Phả Lại. Khi đi đến trạm soát vé nhân viên Trạm yêu cầu Th mua vé, Th không đồng ý mua vé và cùng với N nói với nhân viên soát vé là người địa phương, thường xuyên đi qua trạm nên không đồng ý mua vé. Nhân viên soát vé và anh Nguyễn Thanh T là trưởng ca trực ngày hôm đó đã ra giải thích cho Th và N nhiều lần, về việc đi qua trạm thu phí phải mua vé, nhưng Th và N vẫn không đồng ý mua vé và yêu cầu được gặp lãnh đạo Trạm thu phí. Anh T đồng ý cho Th đỗ xe tại làn thu phí để Th, N, L và M vào trong nhà điều hành trạm gặp anh Mạc Tuấn L1 là Trạm trưởng Trạm thu phí Phả Lại. N, Th, L, M cùng một số lái xe đi vào nhà điều hành gặp anh L1- Trạm trưởng yêu cầu Trạm miễn phí 100% cho người dân xã Đ và phường Phả Lại. Anh L1 đã giải thích về mức quy định thu phí đối với các chủ phương tiện ở vùng lân cận đã được giảm, nhưng N cùng một số lái xe không đồng ý mà đòi hỏi phải được miễn phí 100%. Anh L1 nói người dân xã Đ, huyện Q và phường Phả lại, Hải Dương đã có đơn đề nghị miễn giảm phí qua trạm, sẽ đề nghị cấp trên xem xét giải quyết. Khi Th vào gặp anh L1 khoảng 5-7 phút thì có nhân viên bảo vệ Trạm thu phí yêu cầu Th ra điều khiển xe ô tô ra khỏi làn thu phí. Th đồng ý ra điều khiển xe ô tô đi vào để ở sân nhà điều hành Trạm thu phí.

Đối với Nguyễn Quỳnh Ph, sau khi được N hướng dẫn, Ph đã lái xe ô tô tải BKS 34C-141.04 mượn của Nguyễn Tuấn Q đi vào làn số 2 (hưởng Bắc Ninh – Hải Dương), Ph không mua vé mà đỗ xe tại làn số 2 rồi dùng điện thoại di động quay video phát trực tiếp lên mạng xã hội Facebook.

Hưởng ứng kêu gọi của Nguyễn Quỳnh Ph và Hà Văn N, Nguyễn Tuấn Q và Ngô Quang H đã điều khiển xe ô tô Vios BKS 34A – 190.92 đi vào trạm thu phí đỗ xe tại làn thu phí số 5 (hướng Hải Dương – Bắc Ninh); Lê Văn Kh đã điều khiển xe ô tô taxi i10 BKS: 34A-089.32 đỗ xe tại làn thu phí số 6 (hướng Hải Dương – Bắc Ninh); Vũ Văn H cùng một người thanh niên tên là Thế điều khiển xe ô tô i10 BKS: 34A-154.12 ở làn thu phí số 3 (hướng Bắc Ninh – Hải Dương) và Hà kéo hàng rào sắt của trạm thu phí chặn ở giữa làn thu phí số 2 (hướng Bắc Ninh – Hải Dương) không cho các phương tiện lưu thông qua trạm; Trần Quang H điều khiển xe ô tô Vios BKS 99A-173.38 đỗ tại làn thu phí số 4 hướng Hải Dương – Bắc Ninh. Hành vi của Ph, Q, H, H, Kh và Hải đỗ xe ở các làn đường số 2, 3, 4, 5, 6 của Trạm thu phí Phả Lại đã gây ách tắc giao thông toàn bộ Quốc lộ 18 ở cả hai chiều trong thời gian từ 14 giờ 00 phút đến 15 giờ 35 phút cùng ngày.

Các đối tượng đỗ xe ở Trạm thu phí Phả Lại gây ách tắc giao thông, phải xả Trạm, dẫn đến Trạm không thu được phí của 444 vé phương tiện lưu thông qua trạm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, cũng như các phương tiện lưu thông trên đường vào buổi chiều ngày 31/12/2018.

Tại bản kết luận định giá tài sản số 25 ngày 14/01/2019 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh kết luận: “Giá trị của 444 vé xe ô tô tại Trạm thu giá đường bộ đối với xe ô tô sử dụng đường bộ Trạm thu phí BOT Phả Lại- Đức Long ngày 31/12/2018 là 23.345.000đ”.

Với nội dung trên, Bản án hình sự sơ thẩm số 90/2019/HSST ngày 30 tháng 7 năm 2019 của Tòa án nhân dân huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh đã xét xử và tuyên bố bị cáo Hà Văn N phạm tội “Gây rối trật tự công cộng”. Áp dụng điểm c, d khoản 2 Điều 318, điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 38 Bộ luật hình sự xử phạt Hà Văn N 30 (ba mươi) tháng tù. Thời hạn tù tính từ ngày 05/3/2019.

Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn xử phạt các bị cáo Nguyễn Quỳnh Ph, Lê Văn Kh, Vũ Văn H, Nguyễn Tuấn Q, Ngô Quang H và Trần Quang H; tuyên xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 13/8/2019, bị cáo Hà Văn N kháng cáo với nội dung xin giảm nhẹ hình phạt.Tại phiên tòa hôm nay, bị cáo Hà Văn N giữ nguyên kháng cáo. Bị cáo khai: Bị cáo không xúi giục các bị cáo khác đỗ xe gây cản trở giao thông nên không phạm vào điểm c khoản 2 Điều 318 như Bản án sơ thẩm đã xét xử. Bị cáo thừa nhận có phạm vào điểm d khoản 2 là xúi giục nhưng chỉ ở mức độ nhẹ, đề nghị HĐXX xem xét.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Ninh thực hành quyền công tố tại phiên toà, sau khi phân tích tính chất, mức độ nguy hiểm hành vi phạm tội của bị cáo, nhân thân và tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của bị cáo, xét thấy bị cáo không có tình tiết giảm nhẹ mới, vì vậy đề nghị HĐXX không chấp nhận kháng cáo của bị cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Bị cáo N tranh luận: Bị cáo thừa nhận có xúi giục nhưng ở mức độ nhẹ, chứ không phải như Bản án sơ thẩm đánh giá. Bị cáo không phải chịu trách nhiệm theo điểm c là gây cản trở giao thông nghiêm trọng…vì việc các lái xe khác đỗ ở các làn đường gây ách tắc giao thông không phải do bị cáo xúi giục, đó là do họ tự đỗ, đề nghị HĐXX xem xét.

Luật sư bào chữa cho bị cáo N cho rằng: Bị cáo N không có hành vi xúi giục các tài xế khác đỗ xe gây ách tắc giao thông, vì vậy không phạm vào điểm c khoản 2 Điều 318 BLHS. Đối với hành vi xúi giục, N cũng đã nhận thức có lỗi một phần, tuy nhiên bị cáo không cố ý làm như vậy, vì vậy đ ề nghị HĐXX xem xét. Bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, theo quy định tại Điều 54 của Bộ luật hình sự thì phải áp dụng phạt bị cáo dưới mức thấp nhất của khung hình phạt, tuy nhiên Bản sơ thẩm phạt bị cáo 30 tháng tù là vi phạm và nặng, đề nghị HĐXX xem xét.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Tại phiên tòa hôm nay, bị cáo Hà Văn N chỉ thừa nhận bị cáo chỉ phạm vào điểm d khoản 2 Điều 318 BLHS, tuy nhiên mức độ xúi giục không như Bản án sơ thẩm đánh giá. Đối với tình tiết “gây cản trở giao thông nghiêm trọng” quy định tại điểm c khoản 2 Bản án sơ thẩm quy kết là oan cho bị cáo vì bị cáo không xúi giục các lái xe khác đỗ ở các làn đường của trạm BOT . Tuy nhiên HĐXX nhận thấy: Căn cứ vào lời khai của Ph tại BL 567-568, lời khai của Th tại BL 507- 508; 523-524, các bị cáo Ph và Th đều khai tại quán gà Mạnh Hoạch khi gặp N để bàn bạc thì N nói: “Việc đấu tranh này cần đông người dân đồng lòng cùng đến đấu tranh, gây áp lực mới hiệu quả, còn lẻ tẻ một vài người đến sẽ không hiệu quả. N bảo tôi và anh Th gọi đông người lên…Anh N có bảo tý cứ đi xe vào làn thu phí, trình bày mình là người địa phương xin đi qua, nếu nhân viên thu phí không cho yêu cầu mua vé thì cương quyết không mua dừng xe ở đó yêu cầu gặp lãnh đạo trạm để giải quyết”. Ph và Th đã đồng ý và điện cho một số bị cáo và các đối tượng khác cùng lên trạm thu phí để đấu tranh. Các bị cáo và các đối tượng khác đã cùng đỗ xe, chặn đường gây ách tắc giao thông từ 14h đến 15h35’ ngày 31/12/2018. Quá trình thực hiện hành vi, các đối tượng còn quay video phát trực tiếp lên mạng xã hội Facebook để lôi kéo, kích động nhiều người tham gia. Vì vậy, HĐXX thấy Bản án sơ thẩm xét xử bị cáo Hà Văn N phạm tội “Gây rối trật tự công cộng” theo điểm c, d khoản 2 Điều 318 Bộ luật hình sự là đúng người, đúng tội và đúng pháp luật.

Quan điểm của Luật sư bào chữa và bị cáo N cho rằng bị cáo không phạm vào tình tiết định khung tăng nặng theo điểm c khoản 2 Điều 318 Bộ luật hình sự “Gây cản trở giao thông nghiêm trọng” là không có căn cứ, không được chấp nhận.

Hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm trật tự công cộng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động bình thường của trạm thu phí và gây ách tắc giao thông của các phương tiện trên tuyến quốc lộ 18 nhiều giờ, khiến dư luận quần chúng nhân dân bất bình. Do vậy, cần phải xử lý nghiêm bị cáo nhằm giáo dục riêng và phòng ngừa chung.

[2] Xét kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bị cáo, HĐXX nhận thấy: Tại phiên tòa, Luật sư bào chữa cho rằng bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ tại khoản 1, khoản 2 Điều 51 BLHS, không có tình tiết tăng nặng, nên Toà án phải áp dụng Điều 54 BLHS phạt bị cáo dưới mức thấp nhất của khng hình phạt. Về vấn đề này, HĐXX nhận thấy: Tại khoản 1 Điều 54 quy định: “Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt.….khi người phạm tội có ít nhất hai tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật này”. Như vậy, Điều 54 quy định là “Tòa án có thể…” chứ không phải là bắt buộc phải xử dưới khung như bào chữa của Luật sư. Trong vụ án này, bị cáo N phạm tội rất tích cực, bị cáo đã xúi giục, kích động, bàn bạc cách thức gây rối tại trạm thu phí. Hậu quả của vụ án xảy ra là nghiêm trọng, gây mất trật tự trị an, tạo tiền lệ xấu. Vì vậy, sau khi đánh giá vai trò, tính chất mức độ hành vi phạm tội và nhân thân của bị cáo, Bản án sơ thẩm phạt bị cáo 30 tháng tù là phù hợp, không nặng. Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo không có tình tiết giảm nhẹ mới, vì vậy cần bác kháng cáo của bị cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Các quyết định khác của Bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị HĐXX không xem xét.

Bị cáo phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm a khoản 1 điều 355; Điều 356 Bộ luật tố tụng hình sự.

1. Không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Hà Văn N, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Áp dụng điểm c, d khoản 2 Điều 318; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 58; Điều 38 Bộ luật hình sự xử phạt bị cáo Hà Văn N 30 (ba mươi) tháng tù về tội “Gây rối trật tự công cộng”. Thời hạn tù tính từ ngày 05/3/2019.

Áp dụng Điều 347 Bộ luật tố tụng hình sự: Quyết định tạm giam bị cáo Hà Văn N 45 ngày kể từ ngày tuyên án phúc thẩm để đảm bảo thi hành án.

2. Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không bị kháng cáo, kháng nghị tiếp tục có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

3. Bị cáo Hà Văn N phải chịu 200.000 đồng án phí hình sự phúc thẩm.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.