Bản án 363/2020/HS-PT ngày 16/09/2020 về tội cướp tài sản

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH ĐỒNG NAI

BẢN ÁN 363/2020/HS-PT NGÀY 16/09/2020 VỀ TỘI CƯỚP TÀI SẢN

Ngày 16 tháng 9 năm 2020 tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Nai xét xử công khai vụ án hình sự Phúc thẩm thụ lý số: 164/2020/TLPT-HS ngày 08 tháng 5 năm 2020 đối với bị cáo Vi Văn Q do có kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đồng Nai đối với Bản án hình sự sơ thẩm số: 26/2020/HS-ST ngày 25/03/2020 của Tòa án nhân dân huyện Nhơn Trạch.

- Bị cáo có kháng nghị:

Họ và tên: Vi Văn Q, sinh năm 1980 tại tỉnh An Giang. Nơi đăng ký hộ khẩu thường trú: Ấp P, xã P1, huyện A, tỉnh An Giang; Nghề nghiệp: Không; Trình độ văn hoá (học vấn): Không biết chữ; Dân tộc: Kinh; Giới tính: Nam; Tôn giáo: Hòa Hảo; Quốc tịch: Việt Nam; Con ông Vi Văn L (đã chết) và bà Võ Thị Đ, sinh năm 1950; bị cáo có vợ là Nguyễn Thị L1 và chưa có con; Tiền sự, tiền án: Không Bị cáo tại ngoại. (Có mặt)

- Bị hại: Anh Nguyễn Hoài P2, sinh năm 2001. (Có mặt)

Địa chỉ: Khu phố S, thị trấn H, huyện H1, tỉnh Kiên Giang.

Chỗ ở hiện nay: Khu phố P3, thị trấn H2, huyện N, tỉnh Đồng Nai.

- Người làm chứng:

1. Ông Phan Trần Anh H3, sinh năm 1973. (Vắng mặt)

Địa chỉ: Tiệm vàng N1, khu phố P4, thị trấn H2, huyện N, tỉnh Đồng Nai.

2. Ông Thiều L2, sinh năm 1966. (Vắng mặt)

Địa chỉ: Ấp A1, xã L3, huyện L4, tỉnh Đồng Nai.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Ông Vi Văn P5, sinh năm 1985. (Vắng mặt)

Địa chỉ: Khu phố P4, thị trấn H2, huyện N, tỉnh Đồng Nai.

2. Bà Nguyễn Thị H4, sinh năm 1976. (Vắng mặt)

Địa chỉ: Nhà trọ ông T, khu phố P4, thị trấn H2, huyện N, tỉnh Đồng Nai.

3. Bà Nguyễn Huỳnh Kim Q1, sinh năm 1981. (Có mặt)

Địa chỉ: khu phố P4, thị trấn H2, huyện N, tỉnh Đồng Nai.

4. Bà Nguyễn Thị L1, sinh năm 1979. (Vắng mặt)

Địa chỉ: Nhà trọ anh Hùng, ấp P5 Mỹ 1, xã P1, huyện N, tỉnh Đồng Nai.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Vào ngày 23/9/2019, do nghi ngờ Nguyễn Hoài P2 là người đã chụp ảnh Vi Văn Q đang đánh bạc gửi cho công an nên Q rủ 02 đối tượng tên H5 và D (chưa rõ nhân thân) và 01 người bạn của H5 (chưa rõ nhân thân) đi tìm bắt giữ P2 để hỏi cho rõ. Đến 14 giờ cùng ngày, Q thấy P2 điều khiển xe mô tô biển kiểm soát 68D1-581.38 đi đến tiệm vàng K do anh Phan Trần Anh H3, sinh năm 1973, trú tại: Khu phố P3, thị trấn H2, huyện N, tỉnh Đồng Nai làm chủ để chuộc vàng cầm cố trước đó. Trong lúc P2 đang giao dịch với anh H3 thì H5 và D xông vào kẹp cổ, lôi P2 ra lề đường ngay trước cửa tiệm vàng. Q ôm P2 ép lên xe của Q. Sau đó, Q ngồi phía sau khống chế cho H5 điều khiển xe mô tô chở đến Khu công nghiệp 3 Nhơn Trạch. Trên đường đi có Vi Văn P5 (em ruột) của Q gọi điện hỏi đang ở đâu thì Q nói đang chở P2 đi hỏi chuyện, P5 hỏi địa điểm thì Q liền chỉ đường cho P5. Khi đến Khu công nghiệp 3, Q để P2 xuống xe, sau đó Q hỏi P2 có chụp ảnh Q đang đánh bạc gửi Công an không, P2 nói không có nên Q dùng tay, chân đấm đá nhiều cái trúng người P2 nhưng không gây thương tích. Ngay lúc này, P5 cũng đến chửi nhưng không đánh P2, sau đó P5 đi về còn Q, H5, D tiếp tục chở P2 đến địa điểm khác để hỏi P2. Trên đường đi, P2 tự nhảy từ trên xe mô tô xuống lề đường thì bị gãy chân. Q, H5 và D tiếp tục bắt P2 lên xe đi khoảng 1km rồi bỏ P2 xuống. Tại đây, Q bắt P2 lấy điện thoại di động Oppo F7 ra để kiểm tra có hình ảnh Q đánh bài trong điện thoại nhưng không thấy. Q lấy điện thoại của P2 rồi kêu H5, D và 01 người bạn của H5 đưa P2 đến phòng khám đa khoa Ái Nghĩa để điều trị vết thương. Sau đó, Q có nhờ bạn là chị Nguyễn Huỳnh Kim Q1 và Nguyễn Thị L1 cầm trả điện thoại di động lại cho P2 và đưa P2 đến bệnh viện đa khoa tỉnh Đồng Nai để điều trị. Nhận được tin báo của người dân, Công an thị trấn Hiệp Phước đến lập hồ sơ ban đầu chuyển lên cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Nhơn Trạch giải quyết. Ngày 20/11/2019, nhận thấy hành vi của mình là vi phạm pháp luật nên Q đến công an huyện Nhơn Trạch để đầu thú.

Tang vật tạm giữ: 01 điện thoại di động hiệu Oppo F7 của Anh Nguyễn Hoài P2. Ngày 25/10/2019, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Nhơn Trạch đã ra quyết định xử lý vật chứng trả cho chủ sở hữu.

Tại Kết luận giám định pháp y số: 0974/TgT/2019 ngày 29/10/2019 của Trung tâm giám định pháp y tỉnh Đồng Nai kết luận Anh Nguyễn Hoài P2 có những thương tích sau:

1. Dấu hiệu chính qua giám định:

- Tổn thương gãy hai xương cẳng chân phải hiện can xấu, trục lệch, có mãnh rời (áp dụng chương 8, điều VII, mục 3.2). Tỷ lệ 25%.

2. Tỷ lệ tổn thương cơ thể (Áp dụng theo phương pháp cộng lùi) do thương tích gây nên tại thời điểm giám định là 25%.

3. Vật gây thương tích: Vật tày.

Trách nhiệm dân sự: Bị can Vi Văn Q đã bồi thường cho bị hại Nguyễn Hoài P2 số tiền 41.000.000 đồng, bị hại P2 không có yêu cầu gì thêm nên không đặt ra giải quyết.

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 26/2020/HS-ST ngày 25/3/2020 của Tòa án nhân dân huyện Nhơn Trạch đã áp dụng khoản 1 Điều 157; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 54 Bộ Luật hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017); xử phạt bị cáo Vi Văn Q 04 (bốn) tháng 05 (năm) ngày tù. Thời hạn tù tính từ ngày 20/11/2019.

Ngoài ra, án sơ thẩm còn tuyên tuyên về án phí và quyền kháng cáo theo luật định.

Ngày 10/4/2020, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đồng Nai kháng nghị đề nghị hủy toàn bộ Bản án sơ thẩm số 26/2020/HS-ST ngày 25/3/2020 của Tòa án nhân dân huyện Nhơn Trạch. Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện VKSND tỉnh Đồng Nai nêu quan điểm: Căn cứ vào tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, nhận thấy: Quá trình bắt giữ bị hại, bị cáo liên tục đấm đá và yêu cầu bị hại phải đưa điện thoại di động cho bị cáo kiểm tra. Sau khi kiểm tra bị cáo lấy luôn điện thoại của người bị hại. Cho thấy bị cáo đã dùng vũ lực uy hiếp để lấy tài sản của bị hại, chiếm giữ trong thời gian 6 ngày sau khi bị tố cáo mới đem trả lại, nhưng cấp sơ thẩm không xem xét trách nhiệm hình sự về hành vi nêu trên là bỏ lọt hành vi phạm tội.

Ngoài ra, bị cáo và đồng bọn bắt giữ bị hại, đấm đá, đe dọa và chở đi nhiều địa điểm khác nhau làm cho bị hại sợ hãi nhảy xuống xe té ngã, gãy hai xương cẳng chân phải với tỷ lệ thương tật 25%. Cấp sơ thẩm chưa điều tra làm rõ nguyên nhân gây ra thương tích của bị hại, cơ chế hình thành vết thương để làm rõ trách nhiệm của cá nhân có liên quan là điều tra, thu thập chứng cứ chưa đầy đủ.

Do cấp sơ thẩm có nhiều sai sót, vi phạm, điều tra không đầy đủ mà cấp phúc thẩm không thể bổ sung được nên đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm hủy bản án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại theo thủ tục chung.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về tố tụng: Quyết định kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đồng Nai trong hạn luật định nên được xem xét theo thủ tục phúc thẩm.

[2] Về nội dung: Vào ngày 23/9/2019, bị cáo Vi Văn Q rủ 02 đối tượng tên H5 và D (chưa rõ nhân thân) và 01 người bạn của H5 (chưa rõ nhân thân) bắt giữ Anh Nguyễn Hoài P2 từ tiệm vàng K (tại Khu phố P3, thị trấn H2) đưa đến Khu công nghiệp 3 huyện N (bằng xe Honda) để hỏi việc anh P2 có chụp hình Q đang đánh bạc gửi Công an không? Tại đây, Q và đồng phạm đã dùng chân tay đánh, đá (nhưng không gây thương tích) anh P2 để tra hỏi nhưng anh P2 đã xác định mình không làm, nhưng bị cáo Q và đồng phạm vẫn tiếp tục đưa đi. Trên đường đi, do bị đánh và còn đe dọa giết, nên anh P2 hoảng sợ đã tự ý nhảy xuống xe và té ngã gãy chân. Sau đó, Q mới buông tha và cho người đưa anh P2 đến phòng khám đa khoa Ái Nghĩa để điều trị vết thương. Anh P2 bị thương tích 25% (Theo kết luật giám định số 0974/TgT/2019 ngày 29/10/2019 của Trung tâm giám định pháp y tỉnh Đồng Nai).

Ngoài ra, hồ sơ thể hiện trong quá trình bắt giữ anh P2 để tra hỏi còn có tên Vi Văn P5 (là em ruột Q) cũng đến tham gia tra hỏi và đe dọa giết anh P2 (nhưng không đánh).

[3] Hành vi của bị cáo Vi Văn Q và đồng phạm là nguy hiểm cho xã hội, không những đã gây mất an ninh trật tự tại địa phương mà còn xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về thân thể, sức khỏe của người khác được pháp luật bảo vệ. Giữa bị cáo và bị hại hoàn toàn không có mâu thuẫn, chỉ vì nghi ngờ bị hại chụp hình mình “Đánh bạc” gửi cơ quan Công an mà bị cáo đã rủ 03 người khác bắt giữ, đấm đá bị hại giữa ban ngày nơi tập trung đông dân cư, có nhiều người qua lại; sau đó còn chở bị hại đi nhiều địa điểm khác nhau để đe dọa là thể hiện bản tính hung hăng, côn đồ xem thường pháp luật. Nguy hiểm hơn nữa là mặc dù biết người bị hại té ngã gãy chân, nhưng bị cáo và đồng phạm vẫn tiếp tục đấm, đá người bị hại cho thấy bị cáo đã xem thường tính mạng, sức khỏe người khác, quyết tâm phạm tội đến cùng. Với hành vi phạm tội nêu trên, cấp sơ thẩm áp dụng Điều 54 để xử phạt bị cáo 04 (bốn) tháng 05 (năm) ngày tù về tội “Bắt giữ người trái pháp luật” theo khoản 1 Điều 157; BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) là sai, quá nhẹ (đây là khung hình phạt thấp nhất của điều luật quy định) không tương xứng với tính chất, hành vi phạm tội mà bị cáo và đồng phạm đã gây ra, không đủ tác dụng răn đe và phòng ngừa chung. Do đó, kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đồng Nai là có căn cứ chấp nhận.

[3.1] Ngoài ra, theo tài liệu, chứng cứ có tại hồ sơ còn thể hiện bị cáo Vi Văn Q có hành vi chiếm đoạt tài sản của người bị hại cụ thể: Vào các ngày 23, 24/9/2019, bị hại Nguyễn Hoài P2 có đơn tố cáo đến Công an thị trấn Hiệp Phước, huyện Nhơn Trạch về việc anh còn bị lục túi quần lấy 01 điện thoại di động Oppo F7 (Bút lục 108, 109, 162, 165) và tại Công an thị trấn Hiệp Phước và Công an huyện Nhơn Trạch ngày 11/10/2019 và 25/11/2019 bị hại đã khai “nhóm người này đánh tôi một hồi thì Q lục túi quần lấy 01 điện thoại di động của tôi đến ngày 29/9/2019 chị L1 mới đem đến Bệnh viện Đồng Nai trả cho tôi chiếc điện thoại mà Q lấy của tôi trước đó” (Bút lục 166, 168) lời khai này phù hợp với lời khai của bị cáo Q (tại Bút lục 154) ngày 20/11/2019 tại Công an huyện N “trên đường đi điện thoại của P2 reo, P2 lấy điện thoại ra để nghe nhưng tôi đã giật điện thoại của P2 và giữ điện thoại của P2 luôn, chiếc điện thoại của P2 sau đó khoảng 3-4 ngày tôi đã đưa cho B để trả cho P2”, phù hợp với lời khai của chị Nguyễn Huỳnh Kim Q1 (tên gọi khác B) ngày 08/01/2020 tại Công an huyện Nhơn Trạch “cách ngày P2 bị Q bắt giữ khoảng 4-5 ngày, Q có đưa cho tôi 01 chiếc điện thoại di động nhờ tôi trả lại cho P2” (Bút lục 169) Xét thấy, quá trình bắt giữ người bị hại, bị cáo dùng vũ lực (liên tục đánh bị hại), yêu cầu bị hại phải đưa điện thoại di động cho mình để kiểm tra, lẽ ra sau khi kiểm tra không phát hiện hình ảnh của mình trong điện thoại của anh P2 bị cáo phải trả lại ngay nhưng bị cáo đã lấy luôn (chiếm đoạt), đến khi biết người bị hại làm đơn tố cáo mới cho người đem đến trả lại. Hành vi của bị cáo Vi Văn Q có dấu hiệu của tội “Cướp tài sản”. Mặc dù bị cáo sau đó đã thay đổi lời khai, không thừa nhận hành vi phạm tội, nhưng cấp sơ thẩm không điều tra làm rõ để xem xét xử lý trách nhiệm đối với hành vi nêu trên của bị cáo và đồng phạm là thiếu sót, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm và bỏ lọt hành vi phạm tội.

Mặt khác, về nguyên nhân gây ra thương tích của bị hại: Ngày 23, 24/9/2019, bị hại khai do bị cáo Q và P5 đe dọa “giết” bị hại nên bị hại đã nhảy khỏi xe đang chạy và bị té ngã gãy hai xương cẳng chân phải (Bút lục 108, 109, 162, 165, 166). Trong đó, Q nói “đưa đến lô cao su để giết” còn P5 cầm chai nước nói là chai axit đòi đổ vào người bị hại. Bị cáo Q cũng đã thừa nhận việc này được thể hiện tại (Bút lục 152,154, 156, 158). Cho thấy bị cáo Q và P5 (em bị cáo) đã có hành vi đe dọa bằng “lời nói trực tiếp” và dùng chai có nước nói là “axit” (chất độc nguy hiểm) để uy hiếp tinh thần người bị hại. Việc đe dọa xảy ra ngay tức khắc, vừa đánh vừa đe dọa làm cho bị hại tin rằng việc đe dọa này sẽ được thực hiện nên hoảng sợ nhảy xuống xe. Hậu quả là bị gãy chân với tỷ lệ thương tật là 25%. Cấp sơ thẩm cũng không điều tra làm rõ để xem xét, xử lý trách nhiệm đối với hành vi của bị cáo Q và Vi Văn P5 là thiếu sót, có dấu hiệu bỏ lọt hành vi phạm tội.

Với những thiếu sót và vi phạm nêu trên cần hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 26/2020/HS-ST ngày 25/3/2020 của Tòa án nhân dân huyện Nhơn Trạch và chuyển hồ sơ về cấp sơ thẩm điều tra, xét xử lại theo thủ tục chung.

[4] Quan điểm và đề nghị của đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đồng Nai phù hợp với nhận định của Hội đồng xét xử nên được chấp nhận.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm c khoản 1 Điều 355; điểm b khoản 1 Điều 358 Bộ luật tố tụng hình sự. Hủy bản án hình sự sơ thẩm số 26/2020/HS-ST ngày 25/3/2020 của Tòa án nhân dân huyện Nhơn Trạch.

Chuyển hồ sơ choViện kiểm sát huyện Nhơn Trạch để điều tra xét xử lại theo thủ tục chung.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án./.