Bản án 09/2018/KDTM-PT ngày 31/01/2018 về tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG

BẢN ÁN 09/2018/KDTM-PT NGÀY 31/01/2018 VỀ TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA

Ngày 31 tháng 01 năm 2018, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Bình Dương xét xử phúc thẩm công khai vụ án kinh doanh, thương mại thụ lý số 22/2017/TLPT-KDTM, ngày 28 tháng 11 năm 2017 về việc “tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa” Do Bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm số 13/2017/KDTM-ST ngày 15 tháng 8 năm 2017 của Tòa án nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương bị kháng cáo. Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 32/2017/QÐ-PT ngày 20/12/2017, giữa các đương sự:

- Nguyên đơn: Công ty TNHH MTV Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B, địa chỉ: Số N, đường L, khu phố N, phường P, thành phố T, tỉnh Bình Dương.

Người đại diện hợp pháp của nguyên đơn: Ông Nguyễn Văn Đ và bà Trịnh Thị Thu Y, cùng địa chỉ: Số N, đường N, Phường N, Quận N, Thành phố Hồ Chí Minh, là người đại diện theo ủy quyền (Giấy ủy quyền ngày 18/8/2016), có mặt.

- Bị đơn: Công ty TNHH MTV Thủy sản H, địa chỉ: Số N, đường L, phường M, quận N, thành phố Hải Phòng.

Người đại diện hợp pháp của bị đơn: Bà Hoàng Thị T, có cùng địa chỉ với bị đơn, là người đại diện theo ủy quyền (Giấy ủy quyền số 28/GUQ-TSHL- HCTH ngày 25/01/2018), có mặt.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị đơn: Ông Đỗ Văn T, Luật sư Văn phòng Luật sư H, địa chỉ: Số N, đường N, Phường Q, quận H, thành phố Hải Phòng, có mặt.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Ông Huỳnh Văn T, sinh năm 1956, địa chỉ: Số N, đường N, Phường N, quận G, Thành phố Hồ Chí Minh (hiện đang bị tạm giam tại Trại tạm giam T16 - Bộ Công an), vắng mặt.

- Người kháng cáo: Bị đơn Công ty TNHH MTV Thủy sản H.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo nội dung bản án sơ thẩm:

- Đại diện nguyên đơn trình bày: Công ty TNHH MTV Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B (gọi tắt là Công ty Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B) và Chi nhánh Công ty TNHH MTV Thủy sản H (gọi tắt là Công ty Thủy sản H) tại Thành phố Hồ Chí Minh có ký kết các Hợp đồng mua bán hàng hóa (thép cán nóng dạng tấm) số 04/HĐKT-2014/BD-CNHL ngày 18/3/2014; số 05/HĐKT-2014/BD-CNHL ngày 14/4/2014; số 06/HĐKT-2014/BD-CNHL ngày 16/4/2014 và số 07/HĐKT-2014/BD-CNHL ngày 25/7/2014.

Quá trình thực hiện hợp đồng, Công ty Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B đã thực hiện đúng các thỏa thuận trong hợp đồng, giao hàng và xuất hóa đơn cho Chi nhánh Công ty Thủy sản H. Tuy nhiên, đến nay Chi nhánh Công ty Thủy sản H tại Thành phố Hồ Chí Minh chưa thanh toán đủ tiền hàng cho Công ty Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B. Hiện nay, Chi nhánh Công ty Thủy sản H còn nợ Công ty Dịch vụ Công nghiệp và Thuốc lá B số tiền là 7.400.951.485 đồng phát sinh từ năm 2014, theo Bảng xác nhận số dư nợ ngày 29/3/2016. Công ty Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B nhiều lần liên hệ yêu cầu Công ty Thủy sản H và Chi nhánh Công ty Thủy sản H thanh toán số tiền nợ nêu trên. Công ty Thủy sản H và Chi nhánh Công ty Thủy sản H nhiều lần gia hạn thời điểm thanh toán nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Vì vậy, Công ty Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B khởi kiện yêu cầu Tòa án nhân dân thành phồ Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương, buộc Công ty Thủy sản H có trách nhiệm trả cho Công ty Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B số tiền nợ 7.400.951.485đ và tiền lãi chậm thanh toán là 1.635.103.363 đồng.

- Bị đơn trình bày: Công ty Thủy sản H có Chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh được Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mã số 0201167489-002 ngày 10/8/2011, hoạt động theo ủy quyền của công ty, do ông Huỳnh Văn T, Giám đốc Chi nhánh là người đại diện theo pháp luật. Các hợp đồng mua bán hàng hóa ngày 18/3/2014, 14/4/2014, 16/4/2014 và 25/7/2014 giữa Chi nhánh Công ty Thủy sản H tại Thành phố Hồ Chí Minh và Công ty Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B được ký kết trên cơ sở Giấy ủy quyền số 06 ngày 31/12/2013 của ông Nguyễn Huy V - Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy sản H ủy quyền từ ngày 01/01/2014 đến ngày 31/12/2014 cho ông Huỳnh Văn T, Giám đốc Chi nhánh Công ty Thủy sản H. Các hợp đồng nêu trên do ông T ký đúng với nội dung được ủy quyền. Trong quá trình thực hiện nội dung được ủy quyền để xảy ra sai phạm thì Giám đốc chi nhánh phải chịu trách nhiệm, vì trong các hợp đồng mua bán không có điều khoản nào có nội dung nêu trách nhiệm thanh toán thay, trả nợ hộ của công ty mẹ (Công ty Thủy sản H) đối với hoạt động mua bán của Chi nhánh Công ty tại Thành phố Hồ Chí Minh và Công ty Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B. Công ty Thủy sản H chỉ chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ tài chính đối với những cam kết bảo lãnh trả nợ thay được nêu rõ trong nội dung các văn bản hoặc hợp đồng cụ thể. Công ty Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B khởi kiện Công ty Thủy sản H là không phù hợp nội dung ủy quyền và đối tượng ký kết các hợp đồng mua bán hàng hóa. Công ty Thủy sản H đề nghị Công ty Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B khởi kiện ông Huỳnh Văn T để thu hồi nợ.

Bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm số 13/2017/KDTM-ST ngày 15 tháng 8 năm 2017 của Tòa án nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương đã quyết định:

Chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của Công ty TNHH MTV Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B đối với Công ty TNHH MTV Thủy sản H về việc tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa.

Buộc Công ty TNHH MTV Thủy sản H trả cho Công ty TNHH MTV Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B số tiền 9.036.054.848 đồng, bao gồm 7.400.951.485 đồng nợ gốc và 1.635.103.363 đồng tiền lãi tính từ ngày 29/3/2016 - ngày 15/8/2017 theo Bảng xác nhận số dư nợ ngày 29/3/2016 giữa Chi nhánh Công ty TNHH MTV Thủy sản H và Công ty TNHH MTV Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B.

Kể từ ngày Công ty TNHH MTV Dịch vụ - Công nghiệp và Thuốc lá B có đơn yêu cầu thi hành án nếu Công ty TNHH MTV Thủy sản H chậm trả số tiền trên thì phải trả lãi theo mức lãi suất nợ quá hạn trung bình trên thị trường tương ứng với số tiền và thời gian chậm trả tại thời điểm thi hành án.

Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo của đương sự.

Ngày 15/9/2017, Công ty TNHH MTV Thủy sản H kháng cáo toàn bộ Bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm số 13/2017/KDTM-ST ngày 15 tháng 8 năm 2017 của Tòa án nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

Tại phiên tòa phúc thẩm:

- Ý kiến của đại diện Viện Kiểm sát: Trong quá trình giải quyết vụ án từ khi thụ lý cho đến khi đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm, Thẩm phán, Hội đồng xét xử và những người tham gia tố tụng đã thực hiện đúng pháp luật tố tụng. Về nội dung:

Căn cứ các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án đã được thẩm tra tại phiên tòa phúc thẩm; trên cơ sở xem xét đầy đủ, toàn diện tài liệu, chứng cứ, ý kiến trình bày và kết quả tranh tụng của các đương sự, của Luật sư, của Kiểm sát viên tham gia phiên tòa phúc thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

* Về thủ tục tố tụng:

[1] Ngày 15/8/2017, Tòa án nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương mở phiên tòa xét xử vụ án vắng mặt bị đơn, ngày 11/9/2017, bị đơn nhận được bản án sơ thẩm, ngày 15/9/2017 bị đơn có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm là trong thời hạn luật định.

Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm đã có những thiếu sót như sau:

[2] Theo Thông báo thụ lý bổ sung số 05/2016/TB-TLVABS ngày 29/11/2016 (bút lục số 111), Tòa án cấp sơ thẩm xác định Tổng công ty Thủy sản H là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án. Tuy nhiên, trong suốt quá trình tiến hành tố tụng, Tòa án cấp sơ thẩm không thu thập hồ sơ pháp lý của Tổng công ty Thủy sản H, không làm rõ mối quan hệ giữa Tổng Công ty Thủy sản H với Công ty Thủy sản H và với Chi nhánh của Công ty Thủy sản H để xác định vai trò của Tổng Công ty Thủy sản H trong vụ án, đồng thời làm cơ sở để xác định tư cách của Tổng Công ty Thủy sản H và tiến hành các thủ tục tố tụng theo quy định đối với đương sự này.

[3] Theo Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên đăng ký thay đổi lần thứ 4 ngày 14/11/2016 của Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hải phòng thì người đại diện theo pháp luật của Công ty Thủy sản H là ông Đặng Vũ T – Giám đốc và ông Lê Duy S – Chủ tịch Công ty, sau đó ông Bùi Khắc Hiền thay thế ông Đặng Vũ T làm Giám đốc Công ty theo Quyết định số 3149/QĐ-BNN-TCCB ngày 27/7/2017 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Như vậy, Công ty Thủy sản H có hai người đại diện theo pháp luật. Tuy nhiên, trong quá trình tiến hành tố tụng, các văn bản trình bày ý kiến, văn bản ủy quyền tham gia tố tụng về phía bị đơn chỉ do ông Đặng Vũ T ký mà không có ý kiến của ông Lê Duy S là không đảm bảo giá trị pháp lý.

[4] Hồ sơ vụ án thể hiện ông Huỳnh Văn T - Giám đốc Chi nhánh Công ty Thủy sản H, được Tòa án cấp sơ thẩm xác định là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án, ông T hiện đang bị tạm giam tại Trại tạm giam T16 - Bộ Công an. Tòa án cấp sơ thẩm chưa thu thập chứng cứ làm rõ ông T bị khởi tố về hành vi gì, có liên quan đến vụ tranh chấp đang giải quyết hay không để xử lý theo quy định của pháp luật mà đưa vụ án ra xét xử là chưa đủ cơ sở.

[5] Ngày 31/10/2016, Tòa án sơ thẩm triệu tập đương sự trong vụ án để tiến hành phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận công khai chứng cứ và hòa giải, Tòa án lập biên bản hoãn phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải với lý do giấy ủy quyền của bị đơn không hợp lệ và bị đơn có yêu cầu hoãn. Ngày 18/11/2016, Tòa án sơ thẩm tiếp tục triệu tập đương sự trong vụ án để tiến hành phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận công khai chứng cứ và hòa giải, tại buổi làm việc do vắng mặt bị đơn nên Tòa án lập biên bản không tiến hành phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải được. Ngày 23/12/2016, Tòa án tiếp tục triệu tập đương sự để tiến hành phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận công khai chứng cứ và hòa giải, do vắng bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nên Tòa án lập biên bản hoãn phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải, sau đó ban hành quyết định đưa vụ án ra xét xử. Xét thấy, Tòa án cấp sơ thẩm đã hai lần triệu tập đương sự để mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải nhưng bị đơn đều vắng mặt. Lẽ ra, khi triệu tập lần thứ hai mà vẫn có đương sự vắng mặt, căn cứ khoản 1 Điều 207; khoản 2 Điều 208 Bộ luật Tố tụng dân sự, Tòa án lập biên bản không tiến hành hòa giải được và tiến hành mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ. Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm đã không mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, đồng thời trình tự lập các biên bản hoãn, biên bản không tiến hành mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải không đúng quy định.

Xét thấy, các vi phạm của Tòa án cấp sơ thẩm là nghiêm trọng, cấp phúc thẩm không thể khắc phục được nên cần hủy bản án sơ thẩm, chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm.

Từ những phân tích trên, có căn cứ chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bị đơn Công ty TNHH MTV Thủy sản H. Ý kiến của đại diện Viện kiểm sát là phù hợp với quy định của pháp luật.

Án phí kinh doanh, thương mại phúc thẩm: Bị đơn Công ty Thủy sản H không phải nộp.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

- Căn cứ khoản 3, Điều 148; khoản 3 Điều 308, Điều 310 Bộ luật Tố tụng dân sự;

- Căn cứ Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án, Tuyên xử:

1. Chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bị đơn Công ty TNHH MTV Thủy sản H.

2. Hủy Bản án kinh doanh, thương mại sơ thẩm số 13/2017/KDTM-ST ngày 15 tháng 8 năm 2017 của Tòa án nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm.

3. Về án phí kinh doanh, thương mại phúc thẩm:

- Công ty TNHH MTV Thủy sản H không phải nộp. Hoàn trả cho Công ty TNHH MTV Thủy sản H 2.000.000 đồng tiền tạm ứng án phí đã nộp theo Biên lai thu tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án số 0001578 ngày 28/9/2017 của Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án./.