Bảo hiểm bắt buộc là loại bảo hiểm thể hiện về điều kiện, mức phí, số tiền bảo hiểm tối thiểu do pháp luật quy định. Các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ các nội dung này.

1. Đối tượng NSDLĐ phải tham gia BHXH bắt buộc

Đối với trường hợp sử dụng NLĐ là công dân Việt Nam

NSDLĐ tham gia BHXH bắt buộc bao gồm các đối tượng sau đây có thuê mướn, sử dụng lao động theo hợp đồng lao động:

- Cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân.

- Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội khác.

- Cơ quan, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam.

- Doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác, tổ chức khác và cá nhân.

Đối với trường hợp sử dụng NLĐ là người nước ngoài

NSDLĐ tham gia BHXH bắt buộc bao gồm các đối tượng sau đây có thuê mướn, sử dụng lao động theo hợp đồng lao động:

- Cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội khác.

- Cơ quan, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam.

- Doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác, tổ chức khác và cá nhân được phép hoạt động kinh doanh theo quy định của pháp luật.

2. Giảm mức đóng BHXH vào quỹ TNLĐ, BNN

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 4 Nghị định 58/2020/NĐ-CP về  mức đóng và phương thức đóng vào Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

Người sử dụng lao động hằng tháng đóng trên quỹ tiền lương đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và h khoản 1 Điều 2 và khoản 2 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội, trừ trường hợp lao động là người giúp việc gia đình, theo một trong các mức sau:

- Mức đóng bình thường bằng 0,5% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội; đồng thời được áp dụng đối với người lao động là cán bộ, công chức, viên chức và người thuộc lực lượng vũ trang thuộc các cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội, quân đội, công an, đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng ngân sách nhà nước;

- Mức đóng bằng 0,3% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội được áp dụng đối với doanh nghiệp bảo đảm điều kiện theo quy định tại Điều 5 của Nghị định 58/2020/NĐ-CP.

Vì vậy, theo quy định trên thì mức đóng BHXH vào quỹ TNLĐ, BNN sẽ được giảm đối với các doanh nghiệp bảo đảm được điều kiện theo quy định trên từ 0,5% xuống 0,3% và sẽ được áp dụng từ ngày 15 tháng 07 năm 2020.

Căn cứ theo quy định tại Điều 5 Nghị định 58/2020/NĐ-CP thì doanh nghiệp muốn được giảm mức đóng BHXH phải bảo đảm các điều kiện sau đây:

+ Là doanh nghiệp hoạt động trong các ngành nghề có nguy cơ cao về TNLĐ, BNN;

+ Trong vòng 03 năm tính đến thời điểm đề xuất không bị xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức phạt tiền, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi vi phạm pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động và bảo hiểm xã hội;

+ Thực hiện việc báo cáo định kỳ tai nạn lao động và báo cáo về an toàn, vệ sinh lao động chính xác, đầy đủ, đúng thời hạn trong 03 năm liền kề trước năm đề xuất;

+ Tần suất tai nạn lao động của năm liền kề trước năm đề xuất phải giảm từ 15% trở lên so với tần suất tai nạn lao động trung bình của 03 năm liền kề trước năm đề xuất hoặc không để xảy ra tai nạn lao động tính từ 03 năm liền kề trước năm đề xuất.

3. Thủ tục xin giảm mức đóng BHXH bắt buộc cho doanh nghiệp

Căn cứ theo quy định tại Điều 5 và Điều 8 Nghị định 58/2020/NĐ-CP như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đề xuất

Doanh nghiệp đáp ứng điều kiện chuẩn bị một bộ hồ sơ đề xuất bao gồm các loại giấy tờ sau đây:

– Văn bản đề nghị theo Mẫu số 01 tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 58.

– Bản sao chứng thực Báo cáo đánh giá công tác an toàn, vệ sinh lao động và giảm tần suất tai nạn lao động được thực hiện bởi tổ chức đánh giá an toàn, vệ sinh lao động quy định tại Điều 7 Nghị định 58/2020/NĐ-CP.

Bước 2: Nộp hồ sơ đề xuất

Doanh nghiệp 01 bộ hồ sơ đề xuất (đã chuẩn bị ở Bước 1) về Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thông qua một trong các hình thức sau đây:

- Nộp trực tiếp; hoặc

- Nộp trực tuyến; hoặc

- Nộp qua đường bưu điện.

Bước 3: Nhận kết quả

Trong thời hạn 30 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ của người sử dụng lao động, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ gửi hoặc trả kết quả trực tiếp hoặc trực tuyến hoặc qua đường bưu điện cho doanh nghiệp.

Thời hạn thực hiện mức đóng BHXH bắt buộc vào Quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN thấp hơn mức đóng bình thường là 36 tháng, kể từ tháng quyết định áp dụng mức đóng có hiệu lực.

Trong vòng 60 ngày trước ngày hết thời hạn áp dụng mức đóng trên, nếu doanh nghiệp vẫn có nhu cầu tiếp tục mức đóng thấp hơn mức đóng bình thường vào Quỹ bảo hiểm TNLĐ thì tiếp tục thực hiện thủ tục đề xuất nêu trên.