Hoạt động cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng có vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân tiếp cận nguồn vốn. Tuy nhiên, không phải bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào cũng được cấp tín dụng.
(1) Cấp tín dụng là gì? Có bao nhiêu hình thức cấp tín dụng?
Theo khoản 4 Điều 4 Luật Các tổ chức tín dụng 2024 quy định, cấp tín dụng là việc thỏa thuận để tổ chức, cá nhân sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bảo lãnh ngân hàng, thư tín dụng và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác.
Như vậy, cấp tín dụng là việc ngân hàng hoặc tổ chức tài chính cho phép cá nhân hoặc doanh nghiệp sử dụng tiền với điều kiện phải trả lại sau đó, và có nhiều cách khác nhau để thực hiện việc này.
Theo đó, các hình thức để cấp tín dụng bao gồm:
- Cho vay;
- Chiết khấu, tái chiết khấu;
- Bảo lãnh ngân hàng;
- Phát hành thẻ tín dụng;
- Bao thanh toán trong nước; bao thanh toán quốc tế đối với các ngân hàng được phép thực hiện thanh toán quốc tế;
- Thư tín dụng;
- Các hình thức cấp tín dụng khác theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.
Có thể thấy, cấp tín dụng không chỉ đơn thuần là việc cho vay tiền mà còn bao gồm nhiều dịch vụ tài chính khác, mỗi hình thức đều có mục đích và lợi ích riêng cho đối tượng được cấp tín dụng. Điều này không chỉ giúp thúc đẩy hoạt động kinh tế mà còn tạo điều kiện cho các cá nhân và doanh nghiệp phát triển.
(2) Tổ chức tín dụng không được cấp tín dụng trong những trường hợp nào?
Cấp tín dụng là một hoạt động có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế và hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển. Tuy nhiên không phải bất kỳ cá nhân hay tổ chức, doanh nghiệp nào cũng được cấp tín dụng.
Theo quy định tại Điều 134 Luật Các tổ chức tín dụng 2024, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được cấp tín dụng cho những đối tượng sau đây:
- Thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Ban kiểm soát, Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó giám đốc) và chức danh tương đương theo quy định tại Điều lệ của tổ chức tín dụng đó;
- Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó giám đốc) của chi nhánh ngân hàng nước ngoài đó;
- Pháp nhân là cổ đông có người đại diện phần vốn góp là thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Ban kiểm soát của tổ chức tín dụng là công ty cổ phần;
- Pháp nhân là thành viên góp vốn, chủ sở hữu của tổ chức tín dụng là công ty trách nhiệm hữu hạn;
- Vợ, chồng, cha, mẹ, con, anh, chị, em của thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Ban kiểm soát, Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó giám đốc) và chức danh tương đương theo quy định tại Điều lệ của tổ chức tín dụng đó; Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó giám đốc) của chi nhánh ngân hàng nước ngoài đó.
Bên cạnh đó, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được cấp tín dụng cho các khách hàng được sự bảo đảm của những đối tượng nêu trên và cũng không được bảo đảm dưới bất kỳ hình thức nào cho các đối tượng nêu trên được cấp tín dụng tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác.
Có thể thấy, các cá nhân, tổ chức không được cấp tín dụng đều là những đối tượng có liên quan đến việc quản lý ngân hàng hoặc trực tiếp liên quan đến hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng đó.
Việc cấm tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng cấp tín dụng cho các cá nhân và tổ chức có liên quan đến việc quản lý hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đó nhằm tránh việc những đối tượng này lạm dụng quyền lực để trục lợi cho bản thân, đồng thời ngăn chặn xung đột lợi ích và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
Ngoài ra, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được cấp tín dụng trong các trường hợp sau đây:
- Cấp tín dụng cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh chứng khoán là công ty con, công ty liên kết của tổ chức tín dụng đó.
- Cấp tín dụng trên cơ sở nhận bảo đảm bằng cổ phiếu của tổ chức tín dụng hoặc công ty con, công ty liên kết của tổ chức tín dụng đó.
- Cấp tín dụng để góp vốn, mua cổ phần của tổ chức tín dụng.
Lưu ý:
- Việc cấp tín dụng theo các quy định trên bao gồm cả hoạt động mua, nắm giữ, đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp.
- Các đối tượng không được cấp tín dụng theo quy định trên không áp dụng đối với Quỹ tín dụng nhân dân và trường hợp cấp tín dụng dưới hình thức phát hành thẻ tín dụng cho cá nhân.
