Doanh nghiệp nhỏ và vừa là thành phần kinh tế có số lượng lớn tại Việt Nam đa phần ít nhận được sự chú ý nhưng lại đóng góp lớn cho ngân sách nhà nước và tạo ra nhiều việc làm thúc đẩy phát triển kinh tế.
Dù vậy, đa phần doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn gặp khó khăn về tài chính hoặc bước đầu trên thị trường chưa vững cần sự hỗ trợ từ nhà nước. Vậy doanh nghiệp nhỏ và vừa cần thực hiện đáp ứng những tiêu chí gì mới được nhà nước hỗ trợ?
1. Xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa
Để xác định được doanh nghiệp nhỏ và vừa thường được dựa vào quy mô doanh nghiệp cũng như số vốn và nhân lực của năm theo Điều 5 Nghị định 80/2021/NĐ-CP bao gồm các tiêu chí:
(1) Doanh nghiệp có quy mô siêu nhỏ
Lĩnh vực nông lâm ngư; công nghiệp và xây dựng có bình quân 10 lao động tham gia BHXH và tổng doanh thu của năm hoặc nguồn vốn không quá 3 tỷ đồng.
Lĩnh vực thương mại và dịch vụ có bình quân 10 lao động tham gia BHXH và tổng doanh thu của năm không quá 10 tỷ đồng hoặc nguồn vốn không quá 3 tỷ đồng.
(2) Doanh nghiệp có quy mô nhỏ
Lĩnh vực nông lâm ngư, công nghiệp và xây dựng có bình quân 100 lao động tham gia BHXH và tổng doanh thu không quá 50 tỷ đồng hoặc nguồn vốn không quá 20 tỷ đồng.
Lĩnh vực thương mại và dịch vụ có bình quân 50 lao động tham gia BHXH và tổng doanh thu không quá 100 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn của năm không quá 50 tỷ đồng.
(3) Doanh nghiệp có quy mô vừa
Lĩnh vực nông lâm ngư, công nghiệp và xây dựng có bình quân 200 lao động tham gia BHXH và tổng doanh thu không quá 200 tỷ đồng hoặc nguồn vốn không quá 100 tỷ đồng.
Lĩnh vực thương mại và dịch vụ có bình quân 100 lao động tham gia BHXH và tổng doanh thu không quá 300 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn của năm không quá 100 tỷ đồng.
2. Xác định có tham gia BHXH
Căn cứ Điều 7 Nghị định 80/2021/NĐ-CP thì doanh nghiệp cần xác định số lao động sử dụng có tham gia BHXH bình quân năm của doanh nghiệp nhỏ và vừa vì đâu là một trong những tiêu chí bắt buộc.
- Số lao động sử dụng có tham gia BHXH là toàn bộ số lao động do doanh nghiệp quản lý và trả lương.
- Số lao động sử dụng có tham gia BHXH được tính bằng tổng số lao động sử dụng có tham gia BHXH của tất cả các tháng trong năm trước liền kề chia cho 12 tháng.
- Trường hợp doanh nghiệp hoạt động dưới 01 năm, số lao động có tham gia BHXH bình quân năm được tính bằng tổng số lao động có BHXH của các tháng hoạt động chia cho số tháng hoạt động.
3. Xác định tổng nguồn vốn và doanh thu
(1) Tổng nguồn vốn của doanh nghiệp
Tổng nguồn vốn của năm được xác định trong bảng cân đối kế toán thể hiện trên Báo cáo tài chính của năm trước liền kề mà doanh nghiệp nộp cho cơ quan quản lý thuế. Tổng nguồn vốn của năm được xác định tại thời điểm cuối năm.
Trường hợp doanh nghiệp hoạt động dưới 01 năm, tổng nguồn vốn được xác định trong bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp tại thời điểm cuối quý liền kề thời điểm doanh nghiệp đăng ký hưởng nội dung hỗ trợ.
(2) Tổng doanh thu của doanh nghiệp
Tổng doanh thu của năm là tổng doanh thu bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp và được xác định trên Báo cáo tài chính của năm trước liền kề mà doanh nghiệp nộp cho cơ quan quản lý thuế.
Trường hợp doanh nghiệp hoạt động dưới 01 năm hoặc trên 01 năm nhưng chưa phát sinh doanh thu thì doanh nghiệp căn cứ vào tiêu chí tổng nguồn vốn quy định tại Điều 8 Nghị định này để xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa.
4. Xác định mức thuế của doanh nghiệp nhỏ và vừa
Kê khai thuế là một tiêu chí quan trọng nhằm xác định doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước và dựa theo đó thống kê được quy định và năng suất của doanh nghiệp đó. Cụ thể tại Điều 10 Nghị định 80/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Doanh nghiệp nhỏ và vừa căn cứ vào mẫu quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 80/2021/NĐ-CP để tự xác định và kê khai quy mô là doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp vừa.
Sau đó, nộp cho cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Doanh nghiệp nhỏ và vừa chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc kê khai.
Trường hợp doanh nghiệp phát hiện kê khai quy mô không chính xác, doanh nghiệp chủ động thực hiện điều chỉnh và kê khai lại. Việc kê khai lại phải được thực hiện trước thời điểm doanh nghiệp nhỏ và vừa được hưởng nội dung hỗ trợ.
Đối với doanh nghiệp cố ý kê khai không trung thực về quy mô để được hưởng hỗ trợ thì doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và hoàn trả toàn bộ kinh phí đã nhận hỗ trợ.
Thời điểm doanh nghiệp đề xuất hỗ trợ, cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đối chiếu thông tin về doanh nghiệp trên Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia để xác định thông tin doanh nghiệp kê khai đảm bảo đúng đối tượng hỗ trợ.
Như vậy, để nhận được hỗ trợ của nhà nước thì doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa phải đáp ứng được các tiêu chí trên. Tùy vào quy mô doanh nghiệp thì mức hỗ trợ sẽ tương xứng khi đáp ứng được điều kiện.
