Đội U23 của chúng ta đã có một kỳ thi đấu thành công, kéo theo đó là cơn mưa tiền thưởng. Và hiện giờ trên các trang báo, thậm chí là cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính đều có bài viết về việc tính thuế TNCN của đội tuyển. Vậy theo mọi người, U23 Việt Nam có phải nộp thuế TNCN hay không và thuế TNCN mà U23 Việt Nam phải đóng sẽ như thế nào ?

Trước tiên, về quan điểm của các tờ báo, bài viết hiện nay thì đều lý giải theo khoản 2 điều 2 của Thông tư 111/2013/TT-BTC - tức là lý giải theo thuế TNCN của tiền lương, tiền công.

Theo cách lý giải này, tiền thưởng của U23 Việt Nam được xét là tiền lương, tiền công của cầu thủ; vì vậy ngoài các khoản thưởng từ NSNN ra (theo điểm e khoản 2 điều 2 thông tư 111) thì tất cả các khoản thưởng còn lại đều sẽ phải đóng thuế TNCN. Và khi này, thuế suất sẽ tính theo bảng lũy tiến (tức là có thể lên đến 35%).

Ngoài ra, theo như báo Dân Trí thì "Trao đổi với Dân Trí, một cán bộ Tổng cục Thuế cho biết số tiền thưởng nhận được theo quy định sẽ vẫn phải nộp thuế. Mức thuế sẽ là 10% trên tổng số tiền được thưởng như khoản thu nhập vãng lai. Tuy nhiên không phải khoản thưởng nào cũng phải chịu thế."

Thế nhưng, mình hoàn toàn không đồng ý với cách lý giải này, bởi lẽ theo mình, mọi người (kể cả cơ quan thuế) đã nhầm lẫn về bản chất của khoản thu nhập này.

Trước tiên, nói về khoản 2 điều 2 thông tư 111/2013/TT-BTC thì đây là khoản nói về thuế TNCN từ tiền lương, tiền công, tiền thù lao - tức là "thu nhập người lao động nhận được từ người sử dụng lao động". Nói cách khác, phải có mối quan hệ lao động xảy ra giữa bên trả thu nhập (bên thưởng) và bên nhận thu nhập (bên nhận thưởng).

Thế nhưng, ở đây, giữa U23 Việt Nam và người hâm mộ nói chung, những cá nhân, doanh nghiệp thưởng cho đội nói riêng, có tồn tại quan hệ lao động, quan hệ giữa NLĐ và NSDLĐ hay không ?

Xin thưa câu trả lời là KHÔNG.

Đội tuyển U23 VN không phải là người lao động của người hâm mộ, đội tuyển không hề nhận lương của người hâm mộ, và những khoản thưởng của DN cho đội tuyển không phải là tiền thưởng theo một bản hợp đồng lao động. 

Khoản tiền thưởng mà các doanh nghiệp, các mạnh thường quân, thậm chí là UBND các địa phương trong trường hợp này phải mang tính chất của quà tặng, chứ không phải tiền lương: "vì các bạn đá đẹp, nên chúng tôi thưởng/tặng thưởng cho các bạn một phần quà" - chứ không phải là "vì các bạn làm việc (đá bóng) tốt nên tôi (nhân danh người sử dụng lao động của các bạn) thưởng cho các bạn một khoản tiền cho các bạn theo HĐLĐ giữa hai chúng ta.

Các khoản tặng thưởng này là tặng thưởng cho tập thể đội U23, và theo đó thì cả đội cùng nhau chia phần tiền, chứ không phải là các mạnh thường quân thưởng cho liên đoàn bóng đá Việt Nam, để rồi liên đoàn xét công và trả lương cho các cầu thủ.

Theo cách hiểu này thì không có lý gì để thu thuế TNCN đối với thuế từ tiền lương, tiền công đối với khoản tiền thưởng của đội, thuế TNCN nếu có thu thì phải thu theo diện thuế TNCN đối với quà tặng.

Mà đối với thu nhập từ quà tặng thì cần lưu ý là không phải quà tặng nào cũng chịu thuế, chỉ những quà tặng theo khoản 10 điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC mới phải chịu thuế: đó là những tài sản thuộc diện phải đăng ký, vd như "quà tặng là chứng khoán" " quà tặng là phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh" "quà tặng là bất động sản" "quà tặng là các tài sản khác phải đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng với cơ quan quản lý Nhà nước như: ô tô; xe gắn máy, xe mô tô; tàu thủy, kể cả sà lan, ca nô, tàu kéo, tàu đẩy; thuyền, kể cả du thuyền; tàu bay; súng săn, súng thể thao."".

Theo đó, khoản tặng thưởng bằng tiền mặt (phải gọi chính xác tên của nó là "quà tặng bằng tiền mặt cho các cầu thủ vì đã thi đấu quá xuất sắc") thì không nằm trong nhóm quà tặng phải chịu thuế TNCN, và như thế thì không thể tính thuế TNCN đối với các cầu thủ.

Chỉ riêng Mr.Park, ông được tặng thêm 1 căn nhà (nếu mình nhớ không lầm); như thế thì ông sẽ phải đóng thuế TNCN với căn nhà này, thuế suất sẽ là 10% giá trị căn nhà vượt quá 10 triệu đồng (vd căn nhà trị giá 1 tỷ thì sẽ đóng thuế là 10% của 990 triệu, tương đương 99 triệu).

Về chiếc xe được THACO tặng cho đội U23, nếu chiếc xe này đứng tên của tổ chức (VFF ?) vậy thì nó không phải là quà tặng cho cầu thủ, và sẽ không tính thuế TNCN cho các cầu thủ (còn giả sử bạn nào đứng ra nhận cái xe này về mình thì khi đó sẽ phải chịu thuế giống như căn nhà của Mr. Park).

---

Trên đây là ý kiến của mình, còn các bạn, các bạn nghĩ sao, liệu các cầu thủ của chúng ta có phải chịu thuế TNCN cho những phần tặng thưởng mà họ nhận được một cách vô cùng xứng đáng từ các mạnh thường quân, người hâm mộ hay không ?