Cứ mỗi dịp năm mới đến hàng loạt các loại hình bao lì xì phục vụ dịp Tết Nguyên đán được sản xuất và quảng cáo đầy trên mạng như bao lì xì hình sổ đỏ,... Việc này làm nhiều người cảm thấy thích thú và mua về dùng.
Tuy nhiên, có lẽ nhiều người không biết được khi sản xuất bao lì xì có in hình liên quan đến việc sao chép quốc huy Việt Nam và làm giả đồng Việt Nam có thể bị truy cứu hình sự.
1. Quốc huy được phép in ở đâu?
Tại Điều lệ 973-TTg năm 1956 có quy định việc dùng quốc huy trên các giấy tờ sau đây được xem là hợp lệ.
Theo đó, hình quốc huy được in hoặc đóng bằng dấu nổi trên các thứ giấy sau đây:
- Bằng huân chương, bằng khen của Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Thủ Tướng Chính Phủ.
- Các văn bản ngoại giao như quốc thư, uỷ nhiệm thư, thư giới thiệu của Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Thủ Tướng Chính Phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao.
- Hộ chiếu.
- Các công hàm, thiếp mời, phong bì của Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Thủ Tướng Chính Phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao.
- Các thư từ, thiếp mời, phong bì của Trưởng ban Thường trực Quốc Hội trong việc giao thiệp với các cơ quan nước ngoài,
- Công văn, thiếp mời, phong bì của các Đại sứ quán và Lãnh sự quán ở nước ngoài.
Đối với những trường hợp cụ thể chưa nói trong điều lệ này thì các cơ quan sẽ báo cáo lên Thủ Tướng Chính Phủ để xét duyệt.
Qua đó, chỉ những văn bản được ban hành và công bố bởi các cơ quan trực thuộc Nhà nước Việt Nam thì mới được sử dụng Quốc huy in lên các văn bản đó. Trường hợp có những trường hợp cụ thể khác thì phải báo cáo Thủ tướng.
2. Có truy cứu hình sự hành vi in hình Quốc huy trên bao lì xì?
Hiện nay, có rất nhiều cơ sở in hình bao lì xì bằng hình giấy kết hôn hay sổ đỏ có in hình Quốc huy Việt Nam lên để bán tràn lan trên các trang mạng. Vậy hành vi này có bị truy cứu hình sự?
Cụ thể tại Điều 351 Bộ luật Hình sự 2015 quy định người nào cố ý xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Do Quốc kỳ, Quốc huy là biểu tượng thiêng liêng của Nhà nước dùng để biểu trưng cho Nhà nước vì vậy nếu cố ý sử dụng Quốc huy mà in hình không cần thận có thể bị phạt tù. Căn cứ quy định trên thì nếu chỉ đăng hình Quốc huy bình thường thì sẽ không bị truy cứu.
Tuy nhiên, mặc dù không bị truy cứu hình sự vì tội cố ý xúc phạm Quốc huy nhưng căn cứ điểm a khoản 6 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP sẽ bị phạt tiền từ 80 triệu đồng - 100 triệu đồng đối với cá nhân có hành vi:
Quảng cáo gây ảnh hưởng xấu đến sự tôn nghiêm đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Đảng kỳ, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 45 Nghị định 38/2021/NĐ-CP.
Lưu ý: Đối với tổ chức, doanh nghiệp mà có hành vi sản xuất hàng loạt và quảng cáo sản phẩm có in hình Quốc huy sẽ bị xử phạt gấp 2 lần so với cá nhân.
3. In hình tiền Việt Nam lên bao lì xì có bị phạt?
Việt Nam đồng chỉ được in và phát hành bởi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và cấm cá cá nhân, tổ chức khác có hành vi in hình tiền Việt Nam để sử dụng dù bất cứ mục đích nào.
Cụ thể, khoản 4 Điều 31 Nghị định 88/2019/NĐ-CP quy định mức phạt với hành vi in hình tiền Việt Nam như sau:
Phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với hành vi sao chụp, in ấn, sử dụng bố cục, một phần hoặc toàn bộ hình ảnh, chi tiết, hoa văn của tiền Việt Nam không đúng quy định của pháp luật
Theo quy định trên, người nào in hình tiền Việt Nam lên lì xì hoặc người nào sử dụng lì xì hình tiền Việt Nam đều là sử dụng tiền Việt Nam không đúng quy định của pháp luật và sẽ bị phạt tiền từ 40 - 50 triệu đồng.
Trường hợp tổ chức vi phạm hành vi này sẽ bị phạt gấp đôi mức phạt trên, tương ứng với 80 triệu đồng - 100 triệu đồng.
Ngoài ra, người có hành vi vi phạm còn phải nộp vào ngân sách Nhà nước số lợi bất hợp pháp có được do buôn bán bao lì xì in hình tiền, buộc tiêu huỷ toàn bộ số lì xì có in hình tiền Việt Nam.
