Sắc lệnh là gì? Ở Việt Nam có văn bản này không?

Những ngày gần đây thông tin về cuộc Bầu cử ở Mỹ cuối cùng cũng đi đến hồi kết. Ông Biden trở thành Tổng thống thứ 46 của đất nước này và ngay lập tức ban hành các sắc lệnh được cho là trái ngược hẳn với những điều hành trước đó của Tổng thống Trump. Bài viết sẽ giải đáp về Sắc lệnh, cũng như vị trí của văn bản này ở Việt Nam.

Sắc lệnh là gì?

Sắc lệnh (Décret - tiếng Pháp) là thuật ngữ pháp lý phản ánh một trong những hình thức hay là nguồn cơ bản trong hệ thống pháp luật ở các quốc gia thuộc hệ thống (dòng họ) pháp luật châu Âu lục địa (Continetal Law).            

Sắc lệnh cũng được hiểu là mệnh lệnh, văn bản do người đứng đầu nhà nước (Chủ tịch nước hay Tổng thống) ban hành, quy định những điều quan trọng, có giá trị như một văn bản pháp luật do chính phủ ban bố, tất cả mọi người phải tuân theo.

Ở Pháp, sắc lệnh do Tổng thống ban hành (từ năm 1958, Thủ tướng Pháp cũng có thể ban hành) có hiệu lực thấp hơn luật. Tuy nhiên, có những sắc lệnh được ban hành thuộc lĩnh vực luật theo sự ủy quyền của Nghị viện thì có hiệu lực như luật gọi là Sắc lệnh-luật (Décret-Loi)

Việc ban hành sắc lệnh được xem là quyền lập pháp trong tình huống khẩn cấp của chính phủ mà chỉ có người đứng đầu chính phủ (hoặc người được ủy quyền của người đứng đầu) mới có thẩm quyền ký ban hành.

Ở Mỹ, sắc lệnh chỉ do Tổng thống được quyền ban hành, gọi là Executive Order.

Hệ thống VBQPPL của Việt Nam có Sắc lệnh không?

Trước đây, trong giai đoạn 1945 – 1946, Sắc lệnh từng là nguồn quan trọng của Nhà nước Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch, Hồ Chí Minh Sắc lệnh được ban hành được xây dựng và ban hành một cách nhanh chóng, đáp ứng kịp thời những yêu cầu cụ thể và cấp bách của pháp luật.

Về sau, lần cuối cùng văn bản có tên “Sắc lệnh” được ban hành là năm 1998.

Trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện nay, Lệnh của Chủ tịch nước có vai trò giống như Sắc lệnh, được quy định tại Khoản 4 Điều 4 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015, sửa đổi 2020.

Mong các cao nhân của DanLuat chỉ giáo lý do vì sao chúng ta không còn gọi Lệnh là Pháp lệnh!