Trên thực tế nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của pháp luật để hưởng trợ cấp thai sản, lạm dụng quỹ BHXH như thành lập công ty ký hợp đồng với người lao động mang thai nhưng thực tế không làm việc để hưởng chế độ thai sản, người lao động gửi đóng BHXH, nâng cao mức đóng BHXH để hưởng chế độ thai sản.
Vậy có văn bản nào quy định về việc phải thanh tra BHXH trước khi duyệt chế độ cho những trường hợp này không?
Cơ quan BHXH có yêu cầu thanh tra hồ sơ lao động liên quan đến BHXH tại doanh nghiệp trước khi duyệt hồ sơ hưởng chế độ thai sản của các trường hợp lao động đóng BHXH chưa đủ 12 tháng trước khi sinh?
Về vấn đề này Tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 31 Luật BHXH năm 2014 quy định điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với lao động nữ sinh con là: Phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc lao động nữ đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Tuy nhiên, trên thực tế nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của pháp luật để hưởng trợ cấp thai sản, lạm dụng quỹ BHXH như thành lập công ty ký hợp đồng với người lao động mang thai nhưng thực tế không làm việc để hưởng chế độ thai sản, người lao động gửi đóng BHXH, nâng cao mức đóng BHXH để hưởng chế độ thai sản.
Do đó, để ngăn chặn tình trạng trên, BHXH Việt Nam đã ban hành Công văn số 1019/BHXH-CSXH ngày 23/3/2012, Công văn số 2388/BHXH-CSXH ngày 27/6/2013, Công văn Số 2578/BHXH-CSXH ngày 14 tháng 07 năm 2015, Công văn số 1973/BHXH-CSXH ngày 27/5/2017 chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tăng cường kiểm tra, rà soát kỹ các trường hợp đề nghị giải quyết chế độ thai sản mà có thời gian đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Qua kiểm tra, xác minh nếu phát hiện có hiện tượng đăng ký đóng BHXH nhưng thực tế không làm việc, không có tiền lương hoặc tiền công tại đơn vị thì không giải quyết hưởng chế độ thai sản, đồng thời báo cáo và đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan có chức năng của địa phương tiến hành thanh tra và kết luận xử lý vi phạm, những vụ vi phạm điển hình đề nghị truy tố trước pháp luật.
