Tình huống phát sinh liên quan vấn đề về thuế TNCN đối với trẻ chưa thành niên, chưa có CCCD thì khi phát sinh thu nhập (cụ thể là tiền giải thưởng các cuộc thi) thì tính thuế như thế nào và lấy MST của họ thế nào để kê khai hay là của bố mẹ khi nhận thay?
Thu nhập chịu thuế TNCN của trẻ em khi đạt giải thưởng
Liên quan vấn đề này, tại Điều 1 Văn bản hợp nhất 68/VBHN-BTC năm 2019 do Bộ Tài chính ban hành có nêu rõ người nộp thuế là cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú có phát sinh thu nhập chịu thuế theo quy định. Trong đó, phạm vi xác định thu nhập chịu thuế của người nộp thuế như sau:
- Đối với cá nhân cư trú, thu nhập chịu thuế là thu nhập phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam, không phân biệt nơi trả thu nhập.
- Đối với cá nhân là công dân của quốc gia, vùng lãnh thổ đã ký kết Hiệp định với Việt Nam về tránh đánh thuế hai lần và ngăn ngừa việc trốn lậu thuế đối với các loại thuế đánh vào thu nhập và là cá nhân cư trú tại Việt Nam thì nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân được tính từ tháng đến Việt Nam trong trường hợp cá nhân lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam đến tháng kết thúc hợp đồng lao động và rời Việt Nam (được tính đủ theo tháng) không phải thực hiện các thủ tục xác nhận lãnh sự để được thực hiện không thu thuế trùng hai lần theo Hiệp định tránh đánh thuế trùng giữa hai quốc gia.
- Đối với cá nhân không cư trú, thu nhập chịu thuế là thu nhập phát sinh tại Việt Nam, không phân biệt nơi trả và nhận thu nhập.
Có thể thấy rằng đối với cá nhân cư trú tại Việt Nam, việc phát sinh nghĩa vụ thuế TNCN không phụ thuộc vào độ tuổi nên trẻ chưa thành niên khi có phát sinh thu nhập chịu thuế thì vẫn tính thuế như bình thường. Đối với tiền giải thưởng, tại Khoản 6 Điều 2 Văn bản hợp nhất 68/VBHN-BTC năm 2019 có nêu về thu nhập chịu thuế từ trúng thưởng là các khoản tiền hoặc hiện vật mà cá nhân nhận được dưới các hình thức sau đây:
- Trúng thưởng xổ số do các công ty xổ số phát hành trả thưởng.
- Trúng thưởng trong các hình thức khuyến mại khi tham gia mua bán hàng hóa, dịch vụ theo quy định của Luật Thương mại.
- Trúng thưởng trong các hình thức cá cược, đặt cược được pháp luật cho phép.
- Trúng thưởng trong các trò chơi, cuộc thi có thưởng và các hình thức trúng thưởng khác do các tổ chức kinh tế, cơ quan hành chính, sự nghiệp, các đoàn thể và các tổ chức, cá nhân khác tổ chức.
Theo đó, cá nhân khi có phát sinh thu nhập từ trúng thưởng tại các cuộc thi do các tổ chức kinh tế, cơ quan hành chính, sự nghiệp, các đoàn thể và các tổ chức, cá nhân khác tổ chức thì đó được xem là thu nhập chịu thuế TNCN.
Phương pháp tính thuế TNCN từ trúng thưởng của trẻ em
Liên quan vấn đề này, tại Khoản 1 Điều 15 Thông tư 111/2013/TT-BTC có nêu rõ nguyên tắc xác định thu nhập tính thuế TNCN như sau:
- Thu nhập tính thuế từ trúng thưởng là phần giá trị giải thưởng vượt trên 10 triệu đồng mà người nộp thuế nhận được theo từng lần trúng thưởng không phụ thuộc vào số lần nhận tiền thưởng.
- Trường hợp một giải thưởng nhưng có nhiều người trúng giải thì thu nhập tính thuế được phân chia cho từng người nhận giải thưởng. Người được trúng giải phải xuất trình các căn cứ pháp lý chứng minh. Trường hợp không có căn cứ pháp lý chứng minh thì thu nhập trúng thưởng tính cho một cá nhân. Trường hợp cá nhân trúng nhiều giải thưởng trong một cuộc chơi thì thu nhập tính thuế được tính trên tổng giá trị của các giải thưởng.
Theo đó, nếu giải thưởng nhận được từ 10 triệu đồng trở xuống sẽ không chịu thuế TNCN, còn nếu vượt trên 10 triệu đồng sẽ phát sinh thu nhập tính thuế với phần vượt đó.
Thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ trúng thưởng áp dụng theo Biểu thuế toàn phần với thuế suất là 10%.
Thời điểm xác định thu nhập tính thuế đối với thu nhập từ trúng thưởng là thời điểm tổ chức, cá nhân trả thưởng cho người trúng thưởng.
Đối với vấn đề đăng ký MST cho người chưa có CCCD thì hiện không có hướng dẫn cụ thể nào. Vẫn đề này chị cần liên hệ trực tiếp với cơ quan thuế để được hướng dẫn việc kê khai chính xác nhất, không có quy định tại văn bản quy phạm pháp luật về việc kê khai thông qua cha mẹ của người nhận thưởng cả.
