Điều 33 Hiến pháp 2013 quy định: “Mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm”. Đây được xem là bước tiến vượt bậc của nền lập Hiến nước nhà nhằm tạo điều kiện thuận lợi để mọi người tự do kinh doanh.

Dẫu rằng Hiến pháp là đạo luật có hiệu lực pháp lý cao nhất, tuy nhiên thực tiễn nước nhà cho thấy “Hiến pháp chỉ đi vào cuộc sống khi có văn bản quy định chi tiết”.

Bởi vậy, Quốc hội, Chính phủ đã đốc thúc các Bộ rà soát và báo cáo danh mục những ngành nghề cấm đầu tư, kinh doanh và đầu tư, kinh doanh có điều kiện để đưa vào Luật doanh nghiệp sửa đổi và Luật đầu tư sửa đổi nhằm hiện thực Hiến pháp 2013. Tuy nhiên, đến nay nhiều Bộ vẫn “Án binh bất động”.

Liệu các Bộ không thể báo cáo số liệu hay cố ý không làm theo yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ?

1. Báo cáo số liệu khó quá!

Chính các bộ là người ban hành văn bản quy định về ngành, nghề cấm kinh doanh hoặc ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thì không có chuyện, giờ tìm lại văn bản mình đã ban hành không được.

Nếu tìm không được thì thử hỏi mấy mươi năm qua các bộ quản lý ngành, nghề kinh doanh trên thực tế bằng cái gì?

2. Cố ý không làm theo yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ?

Khả năng này có thể xảy ra hay không? Câu trả lời: rất có thể.

Bởi “giấy phép con” là món mồi ngon của các bộ trong mấy mươi năm qua, giờ tức khắc đòi nhả ra thì khó lòng làm liền được.

Thực sự mà nói “cố ý không làm” thì hơi quá nhưng chẳng có sai chút nào; Quốc hội, Chính phủ đốc thúc nhưng bộ vẫn không báo cáo theo kiểu tiếc quá,  nhưng chẳng dám nói ra là “không muốn báo cáo” nên im lặng nhằm kéo dài thời gian (bởi một năm quốc hội họp có hai lần, kéo thêm chút nào thì đỡ chút đó).

Với tình hình như thế này, thì năm nay Quốc hội  không thể thông qua Luật doanh nghiệp sửa đổi, Luật đầu tư sửa đổi có danh mục ngành nghề cấm đầu tư, kinh doanh; đầu tư, kinh doanh có điều kiện.

Hiến pháp mới nhưng Luật khó mới – tự do kinh doanh đúng nghĩa vẫn còn nằm trong chữ "chờ"!