Dạy thêm, học thêm ngoài giờ là vấn đề muôn thuở của nghề giáo. Việc này mang đến nhiều lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ và hệ lụy cần được xem xét thấu đáo
(1) Quy định của pháp luật về dạy thêm, học thêm
Lenin có câu: “Học, học nữa, học mãi” để nói về việc kiến thức là vô tận, và con người cần phải học tập để rèn luyện bản thân, nâng cao tri thức để giúp ích cho xã hội.
Theo khoản 1 Điều 2 Thông tư 17/2012/TT-BGDĐT quy định, dạy thêm, học thêm là hoạt động dạy học phụ thêm có thu tiền của người học, có nội dung theo chương trình giáo dục phổ thông nhưng ngoài kế hoạch giáo dục của chương trình giáo dục phổ thông do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.
Theo đó, giáo viên khi tổ chức dạy thêm sau giờ học phải tuân thủ theo nguyên tắc quy định tại tại Điều 3 Thông tư 17/2012/TT-BGDĐT đối với việc dạy thêm, học thêm như sau:
- Hoạt động dạy thêm, học thêm phải góp phần củng cố, nâng cao kiến thức, kỹ năng, giáo dục nhân cách của học sinh; phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý và không gây nên tình trạng vượt quá sức tiếp thu của người học.
- Không cắt giảm nội dung trong chương trình giáo dục phổ thông chính khoá để đưa vào giờ dạy thêm; không dạy thêm trước những nội dung trong chương trình giáo dục phổ thông chính khoá.
- Đối tượng học thêm là học sinh có nhu cầu học thêm, tự nguyện học thêm và được gia đình đồng ý; không được dùng bất cứ hình thức nào để ép buộc gia đình học sinh và học sinh học thêm.
- Không tổ chức lớp dạy thêm, học thêm theo các lớp học chính khóa; học sinh trong cùng một lớp dạy thêm, học thêm phải có học lực tương đương nhau; khi xếp học sinh vào các lớp dạy thêm, học thêm phải căn cứ vào học lực của học sinh.
- Tổ chức, cá nhân tổ chức hoạt động dạy thêm, học thêm phải chịu trách nhiệm về các nội dung đăng ký và xin phép tổ chức hoạt động dạy thêm, học thêm.
Nhìn chung, các quy định về dạy thêm, học thêm nhằm mục đích đảm bảo hoạt động này diễn ra một cách hợp lý, hiệu quả, thật sự có ý nghĩa và bổ ích, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đảm bảo quyền lợi cho học sinh, đặc biệt là việc học thêm phải trên tinh thần tự nguyện của học sinh và gia đình học sinh.
(2) Lợi ích và hệ lụy của việc dạy thêm, học thêm
Một số lợi ích của việc dạy thêm, học thêm có thể kể đến như:
- Tạo cơ hội cho học sinh học tập nâng cao, củng cố kiến thức chuẩn bị cho các kỳ thi
- Góp phần giảm tải áp lực học tập cho học sinh trong trường
- Giúp giáo viên tăng thu nhập, cải thiện đời sống
Tuy nhiên, nếu lạm dụng việc dạy thêm, học thêm cũng sẽ gây ra các hệ lụy như:
- Gây áp lực học tập cho học sinh, tạo ra môi trường học tập "chợ chiều"
- Tạo điều kiện cho giáo viên "lộ" kiến thức, phương pháp giảng dạy trong chính khóa
- Gây mất cân bằng trong việc phân bổ thời gian và tâm sức của giáo viên
Do đó, để hạn chế điểm bất cập và tăng thêm lợi ích của việc dạy thêm, pháp luật cũng quy định một số trường hợp không được dạy thêm. Từ đó đặt ra một thắc mắc liệu giáo viên giảng dạy ở trường công lập được dạy thêm ngoài trường không?
(3) Giáo viên giảng dạy ở trường công lập được dạy thêm ngoài trường không?
Theo quy định tại Điều 4 Thông tư 17/2012/TT-BGDĐT quy định về một số trường hợp không được dạy thêm như sau
- Không dạy thêm đối với học sinh đã được nhà trường tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.
- Không dạy thêm đối với học sinh tiểu học, trừ các trường hợp: bồi dưỡng về nghệ thuật, thể dục thể thao, rèn luyện kỹ năng sống.
- Cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp và trường dạy nghề không tổ chức dạy thêm, học thêm các nội dung theo chương trình giáo dục phổ thông.
- Đối với giáo viên đang hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập:
+ Không được tổ chức dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường nhưng có thể tham gia dạy thêm ngoài nhà trường;
+ Không được dạy thêm ngoài nhà trường đối với học sinh mà giáo viên đang dạy chính khóa khi chưa được sự cho phép của Thủ trưởng cơ quan quản lý giáo viên đó.
Như vậy, pháp luật không cho phép giáo viên đang giảng dạy, hưởng lương từ các trường công lập được tự mình tổ chức dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường cũng như không được dạy thêm ngoài nhà trường cho học sinh mình đang dạy chính khóa trừ khi được Thủ trưởng cho phép. Tuy nhiên pháp luật vẫn cho phép giáo viên tham gia dạy thêm ngoài nhà trường như hình thức dạy trong trung tâm.
Giáo dục là nền tảng cho sự phát triển của đất nước, do đó, việc xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh, hiệu quả cần sự chung tay góp sức của tất cả các bên liên quan. Việc giáo viên trường công dạy thêm ngoài giờ cần được quản lý chặt chẽ, định hướng đúng đắn để đảm bảo lợi ích cho học sinh, giáo viên và xã hội.
