Luật quy định thế nào về việc thắt dây an toàn trên xe ôtô? Hành khách không thắt dây an toàn bị xử phạt ra sao? CSGT phạt hành khách không thắt dây an toàn khi xe đang dừng, đỗ là đúng hay sai? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
(1) Quy định về thắt dây an toàn
Căn cứ theo Khoản 2 Điều 9 Luật Giao thông đường bộ 2008 có quy định như sau:
“Xe ô tô có trang bị dây an toàn thì người lái xe và người ngồi hàng ghế phía trước trong xe ô tô phải thắt dây an toàn.”
Từ quy định nêu, có thể thấy khi tham gia giao thông người điều khiển xe ôtô và những người ngồi tại hàng ghế phía trước bắt buộc phải thắt dây an toàn.
Tuy nhiên, sau khi Nghị quyết 141/NQ-CP về việc gia nhập Công ước Quốc tế 1968 được ban hành thì đã có một số mâu thuẫn giữa Công ước này và quy định nêu trên. Cụ thể, tại Khoản 5 Điều 7 của Công ước Quốc tế 1968 có quy định như sau:
“Người điều khiển và hành khách trên phương tiện cơ giới có ghế ngồi trang bị dây an toàn thì bắt buộc phải thắt dây an toàn, trừ trường hợp ngoại lệ theo pháp luật nội địa.”
Để giải quyết mâu thuẫn nêu trên, Quốc hội chính thức ban hành Luật Điều ước quốc tế 2016. Mà trong đó tại Khoản 1 Điều 6 có quy định như sau:
“Trường hợp văn bản quy phạm pháp luật và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của điều ước quốc tế đó, trừ Hiến pháp.”
Qua đó, việc thắt dây an toàn trên xe ôtô sẽ được áp dụng quy định của Công ước 1968. Đồng nghĩa với tất cả người đang trên ôtô bao gồm cả người lái lẫn những hành khách đang có mặt bắt buộc phải thắt dây an toàn tại vị trí có trang bị dây an toàn. Trừ những trường hợp ngoại lệ theo quy định của pháp luật nội địa.
(2) Hành khách không thắt dây an toàn bị xử phạt như thế nào?
Căn cứ theo quy định tại Khoản 3 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP như sau:
- Phạt tiền từ 800 ngàn đồng đến 01 triệu đồng đối với người điều khiển xe có hành vi sau đây:
+ Không thắt dây an toàn khi điều khiển xe chạy trên đường.
+ Chở người trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy.
Đồng thời, tại Khoản 5 Điều 11 Nghị định 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP cũng có quy định như sau:
“Phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với người được chở trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy.”
Như vậy, theo những quy định nêu trên, trường hợp không thắt dây an toàn tại vị trí được trang bị dây an toàn sẽ bị xử phạt từ 800 ngàn đồng đến 01 triệu đồng đối với người điều khiển phương tiện và 300 ngàn đồng đến 500 ngàn đồng đối với người được chở.
(3) CSGT phạt hành khách không thắt dây an toàn khi xe đang dừng, đỗ là đúng hay sai?
Theo những hình thức xử phạt đã được nêu tại mục (2), có thể thấy pháp luật hiện hành chỉ áp dụng xử phạt đối với hành vi không thắt dây an toàn khi xe đang chạy. Chính vì thế, CSGT không được quyền phạt hành khách không thắt dây an toàn khi xe đang dừng, đỗ.
Trường hợp khi có căn cứ cho rằng quyết định xử phạt của CSGT là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người khiếu nại có thể thực hiện khiếu nại theo 02 hình thức là gửi đơn khiếu nại hoặc khiếu nại trực tiếp được quy định tại Điều 8 Luật Khiếu nại 2011 được hướng dẫn bởi Nghị định 124/2020/NĐ-CP như sau:
- Trường hợp khiếu nại được thực hiện bằng đơn thì người khiếu nại sử dụng Mẫu số 01 Nghị định 124/2020/NĐ-CP trong đó phải đảm bảo ghi rõ các thông tin như sau:
+ Ngày, tháng, năm khiếu nại;
+ Tên, địa chỉ của người khiếu nại;
+ Tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại;
+ Nội dung, lý do khiếu nại, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại và yêu cầu giải quyết của người khiếu nại.
+ Đơn khiếu nại phải do người khiếu nại ký tên hoặc điểm chỉ.
Xem và tải về Mẫu số 01 tại đây: https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/02/15/Mau%20don%20khieu%20nai.doc
- Trường hợp người khiếu nại đến khiếu nại trực tiếp thì người tiếp nhận khiếu nại hướng dẫn người khiếu nại viết đơn khiếu nại hoặc người tiếp nhận ghi lại việc khiếu nại bằng văn bản và yêu cầu người khiếu nại ký hoặc điểm chỉ xác nhận vào văn bản, trong đó ghi rõ nội dung theo quy định.
Để tổng kết lại, tất cả người đang trên ôtô bao gồm cả người lái lẫn những hành khách đang có mặt bắt buộc phải thắt dây an toàn tại vị trí có trang bị dây an toàn. Trường hợp không tuân thủ sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, mức xử phạt nêu trên chỉ áp dụng khi xe đang di chuyển, trường hợp xe đang dừng đỗ thì CSGT không được quyền xử phạt không thắt dây an toàn đối với hành khách.
