Năm 2023, công ty tôi có vay tiền của giám đốc, trường hợp này có được xác định là giao dịch liên kết hay không? Trường hợp doanh nghiệp không kê khai giao dịch liên kết thì sẽ bị xử lý như thế nào? 

1. Giao dịch liên kết đối với công ty vay tiền của giám đốc

Tại Điều 5 Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định các bên có quan hệ liên kết là các bên có mối quan hệ thuộc một trong các trường hợp:

- Một bên tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư vào bên kia;

- Các bên trực tiếp hay gián tiếp cùng chịu sự điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư của một bên khác.

Cụ thể trường hợp Doanh nghiệp có phát sinh các giao dịch nhượng, nhận chuyển nhượng vốn góp ít nhất 25% vốn góp của chủ sở hữu của doanh nghiệp trong kỳ tính thuế; vay, cho vay ít nhất 10% vốn góp của chủ sở hữu tại thời điểm phát sinh giao dịch trong kỳ tính thuế với cá nhân điều hành, kiểm soát doanh nghiệp hoặc với cá nhân thuộc trong một các mối quan hệ theo quy định tại điểm g khoản 1 Điều 5 Nghị định 132/2020/NĐ-CP. 

Theo đó, công ty có đi vay tiền của Giám đốc thì được xác định là giao dịch liên kết nếu như thỏa mãn 2 nội dung sau:

- Giám đốc là người thực hiện điều hành, kiểm soát doanh nghiệp.

- Số tiền vay giám đốc bằng hoặc lớn hơn 10% vốn góp của chủ sở hữu.

Nếu không đáp ứng các điều kiện này thì giao dịch vay tiền giữa công ty với giám đốc không được xác định là giao dịch liên kết.

2. Các trường hợp ấn định thuế

Tại Khoản 1 Điều 50 Luật quản lý thuế 2019 quy định người nộp thuế bị ấn định thuế khi thuộc một trong các trường hợp vi phạm pháp luật về thuế sau:

- Không đăng ký thuế, không khai thuế, không nộp bổ sung hồ sơ thuế theo yêu cầu của cơ quan thuế hoặc khai thuế không đầy đủ, trung thực, chính xác về căn cứ tính thuế;

- Không phản ánh hoặc phản ánh không đầy đủ, trung thực, chính xác số liệu trên sổ kế toán để xác định nghĩa vụ thuế;

- Không xuất trình sổ kế toán, hóa đơn, chứng từ và các tài liệu cần thiết liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp trong thời hạn quy định;

- Không chấp hành quyết định thanh tra thuế, kiểm tra thuế theo quy định;

- Mua, bán, trao đổi và hạch toán giá trị hàng hóa, dịch vụ không theo giá trị giao dịch thông thường trên thị trường;

- Mua, trao đổi hàng hóa sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn mà hàng hóa là có thật theo xác định của cơ quan có thẩm quyền và đã được kê khai doanh thu tính thuế;

- Có dấu hiệu bỏ trốn hoặc phát tán tài sản để không thực hiện nghĩa vụ thuế;

- Thực hiện các giao dịch không đúng với bản chất kinh tế, không đúng thực tế phát sinh nhằm mục đích giảm nghĩa vụ thuế của người nộp thuế;

- Không tuân thủ quy định về nghĩa vụ kê khai, xác định giá giao dịch liên kết hoặc không cung cấp thông tin theo quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết.

Theo đó, nếu công ty thuộc trường hợp có phát sinh giao dịch liên kết mà không thực hiện kê khai theo Phụ lục I, II, III, IV Nghị định 132/2020/NĐ-CP thì bị ấn định thuế. 

Căn cứ ấn định thuế đối với người nộp thuế là tổ chức là cơ sở dữ liệu của cơ quan quản lý thuế và cơ sở dữ liệu thương mại; tài liệu và kết quả kiểm tra, thanh tra còn hiệu lực; kết quả xác minh; số tiền thuế phải nộp bình quân tối thiểu của 03 cơ sở kinh doanh cùng mặt hàng, ngành, nghề, quy mô tại địa phương; trường hợp tại địa phương, cơ sở kinh doanh không có hoặc có nhưng không đủ thông tin về mặt hàng, ngành, nghề, quy mô cơ sở kinh doanh thì lấy thông tin của cơ sở kinh doanh tại địa phương khác để thực hiện ấn định theo từng yếu tố.

3. Xử phạt vi phạm hành chính về giao dịch liên kết 

Căn cứ theo Khoản 4 Điều 13 Nghị định 125/2020/NĐ-CP: tổ chức có hành vi không nộp các phụ lục về giao dịch liên kết thì bị xử phạt từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng. 

Như vậy, khi công ty có phát sinh giao dịch vay tiền của giám đốc thì cần xác định giao dịch này có phải là giao dịch liên kết hay không. Nếu là giao dịch liên kết thì công ty (người nộp thuế) có nghĩa vụ kê khai, xác định giá giao dịch liên kết theo Phụ lục I, II, III, IV Nghị định 132/2020/NĐ-CP. Trường hợp không thực hiện thì sẽ bị cơ quan thuế ấn định thuế và xử phạt vi phạm hành chính từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng.