Hiện nay, chữ ký số, chữ ký điện tử đang dần trở nên phổ biến. Vậy, giá trị pháp lý của chữ ký số được quy định ra sao? Đăng ký chữ ký số cá nhân thế nào?

Chữ ký số là gì? Chữ ký số và chữ ký điện tử có phải là một?

Theo Điều 3 Nghị định 130/2018/NĐ-CP quy định:

"Chữ ký số" là một dạng chữ ký điện tử được tạo ra bằng sự biến đổi một thông điệp dữ liệu sử dụng hệ thống mật mã không đối xứng, theo đó, người có được thông điệp dữ liệu ban đầu và khóa công khai của người ký có thể xác định được chính xác:

- Việc biến đổi nêu trên được tạo ra bằng đúng khóa bí mật tương ứng với khóa công khai trong cùng một cặp khóa;

- Sự toàn vẹn nội dung của thông điệp dữ liệu kể từ khi thực hiện việc biến đổi nêu trên.

Trong đó: "Hệ thống mật mã không đối xứng" là hệ thống mật mã có khả năng tạo được cặp khóa bao gồm khóa bí mật và khóa công khai:

- "Khóa bí mật" là một khóa trong cặp khóa thuộc hệ thống mật mã không đối xứng, được dùng để tạo chữ ký số.

- "Khóa công khai" là một khóa trong cặp khóa thuộc hệ thống mật mã không đối xứng, được sử dụng để kiểm tra chữ ký số được tạo bởi khóa bí mật tương ứng trong cặp khóa.

Theo khoản 1 Điều 21 Luật giao dịch điện tử 2005 quy định:

Chữ ký điện tử được tạo lập dưới dạng từ, chữ, số, ký hiệu, âm thanh hoặc các hình thức khác bằng phương tiện điện tử, gắn liền hoặc kết hợp một cách lô gíc với thông điệp dữ liệu, có khả năng xác nhận người ký thông điệp dữ liệu và xác nhận sự chấp thuận của người đó đối với nội dung thông điệp dữ liệu được ký.

Đồng thời, Luật giao dịch điện từ 2005 sẽ được thay thế bởi Luật giao dịch điện tử 2023 có hiệu lực từ ngày 01/7/2024. Theo đó, tại Điều 3 Luật giao dịch điện tử 2023 đã quy định cụ thể hai loại chữ ký này như sau:

- Chữ ký điện tử là chữ ký được tạo lập dưới dạng dữ liệu điện tử gắn liền hoặc kết hợp một cách lô gíc với thông điệp dữ liệu để xác nhận chủ thể ký và khẳng định sự chấp thuận của chủ thể đó đối với thông điệp dữ liệu.

- Chữ ký số là chữ ký điện tử sử dụng thuật toán khóa không đối xứng, gồm khóa bí mật và khóa công khai, trong đó khóa bí mật được dùng để ký số và khóa công khai được dùng để kiểm tra chữ ký số. Chữ ký số bảo đảm tính xác thực, tính toàn vẹn và tính chống chối bỏ nhưng không bảo đảm tính bí mật của thông điệp dữ liệu.

Như vậy, chữ ký số và chữ ký điện tử là hai dạng chữ ký hoàn toàn khác nhau. Chữ ký số là một dạng của chữ ký điện tử.

Chữ ký số có giá trị pháp lý không?

Theo Điều 8 Nghị định 130/2018/NĐ-CP quy định giá trị pháp lý của chữ ký số như sau:

- Trong trường hợp pháp luật quy định văn bản cần có chữ ký thì yêu cầu đối với một thông điệp dữ liệu được xem là đáp ứng nếu thông điệp dữ liệu đó được ký bằng chữ ký số và chữ ký số đó được đảm bảo an toàn theo quy định tại Điều 9 Nghị định 130/2018/NĐ-CP.

- Trong trường hợp pháp luật quy định văn bản cần được đóng dấu của cơ quan tổ chức thì yêu cầu đó đối với một thông điệp dữ liệu được xem là đáp ứng nếu thông điệp dữ liệu đó được ký bởi chữ ký số cơ quan, tổ chức và chữ ký số đó được đảm bảo an toàn theo quy định tại Điều 9 Nghị định 130/2018/NĐ-CP.

- Chữ ký số và chứng thư số nước ngoài được cấp giấy phép sử dụng tại Việt Nam theo quy định tại Chương V Nghị định 130/2018/NĐ-CP này có giá trị pháp lý và hiệu lực như chữ ký số và chứng thư số do tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng của Việt Nam cấp.

Như vậy, chữ ký số nếu đáp ứng các yêu cầu theo quy định thì sẽ có giá trị pháp lý. Theo đó, giá trị của chữ ký số so với chữ ký tay trong văn bản giấy là như nhau. 

Hướng dẫn đăng ký chữ ký số cá nhân mới nhất

Cách tạo chữ ký số cá nhân

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân/Hộ chiếu (bản gốc và bản sao)

Ảnh chân dung 3x4 (2 ảnh)

Bước 2: Chọn cơ quan cung cấp dịch vụ chữ ký số

Hiện nay có nhiều nhà cung cấp dịch vụ chữ ký số như ViettelCA, BKAVCA, VNPT-CA, FPT-CA,...

Người dùng cần chọn một trong các cơ quan cấp chữ ký số uy tín và được công nhận để đảm bảo rằng chữ ký số được tạo ra có giá trị pháp lý. 

Bước 3: Đăng ký và xác thực thông tin

Sau khi chọn cơ quan cấp chữ ký số, người dùng cần đăng ký tài khoản trên trang web của cơ quan đó và xác thực thông tin của mình bằng các giấy tờ như CMND/CCCD/Hộ chiếu, giấy phép kinh doanh,..

Bước 4: Xác thực danh tính

Sau khi xác thực thông tin, người dùng cần đến trực tiếp cơ quan cấp chữ ký số số để cung cấp các giấy tờ liên quan và đăng ký cho việc xác thực bằng chữ ký.

Bước 5: Tạo chữ ký số

Sau khi hoàn thành các bước đăng ký và xác thực, người dùng có thể tạo chữ ký số bằng cách sử dụng phần mềm cung cấp bởi cơ quan cấp chữ ký số.

Người dùng sẽ cài đặt phần mềm trên máy tính của mình và thực hiện tạo chữ ký theo hướng dẫn.

Bước 6: Lưu trữ chữ ký số

Sau khi tạo thành công chữ ký số, người dùng có thể lưu trữ chữ ký số trên ổ đĩa USB hoặc trên máy tính của mình và đảm bảo bảo mật, ngoài người có thẩm quyền ra không có ai có thể truy cập vào nó.

Cách đăng ký chữ ký số cá nhân mới nhất

Bước 1: Nộp hồ sơ

Tiến hành nộp hồ sơ đăng ký chữ ký số cá nhân thông qua USB Token. Sau khi đặt mua chữ ký số thành công, cá nhân cần liên hệ và nộp hồ sơ trực tiếp cho đơn vị cung cấp.

Bước 2: Thẩm định hồ sơ

Sau khi nhận hồ sơ, nhà cung cấp tiến hành thẩm định hồ sơ đăng ký chữ ký số cá nhân

Bước 3: Kích hoạt USB

Sau khi hồ sơ được thẩm định thành công, USB được gửi về đơn vị để tiến hành cài đặt, kích hoạt để thực hiện ký số bằng USB.

Bước 4: Đăng ký tài khoản với Tổng cục Thuế

Bước 5: Chứng thực chữ ký

Sau khi Trung tâm chứng thực chữ ký số quốc gia chứng thực hồ sơ, cá nhân có thể tiến hành sử dụng chữ ký số để ký các văn bản điện tử.

Như vậy, chữ ký số là một dạng của chữ ký điện tử và chữ ký số hoàn toàn có giá trị pháp lý như chữ ký tay trên giấy nếu đáp ứng các yêu cầu theo pháp luật. Đồng thời, chữ ký số là tài liệu pháp lý của cá nhân, tổ chức nên cần phải được bảo mật chặt chẽ, tránh để lộ đến tay các đối tượng xấu.

Xem thêm: Luật giao dịch điện tử 2023 có hiệu lực từ ngày 01/7/2024