Chia, tách, hợp nhất hay sáp nhập là những từ chúng ta có thể thường thấy trong lĩnh vực doanh nghiệp khi ai đó nói về vấn đề tổ chức lại doanh nghiệp. Theo khoản 25 Điều 4 Luật doanh nghiệp 2014 đã quy định rằng việc chia, tách, hợp nhất và sáp nhập chính là các hoạt động nằm trong khái niệm tổ chức lại doanh nghiệp (pháp luật doanh nghiệp không quy định rõ như thế nào là tổ chức lại doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu không tìm hiểu sâu, sẽ dễ bị nhầm lẫn giữa chia – tách, sáp nhập – hợp nhất doanh nghiệp. Bài viết sau đây xin làm rõ về những khái niệm nêu trên.

Thứ nhất, về vấn đề chia và tách doanh nghiệp:

- Giống nhau:

+ Là hình thức tổ chức lại mà doanh nghiệp sẽ tiến hành chia thành viên, cổ đông và nguồn lực kinh doanh mà doanh nghiệp đang nắm giữ;

+ Chia và tách doanh nghiệp đều dẫn đến sự hình thành nhiều doanh nghiệp mới;

+ Áp dụng đối với công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn.

- Khác nhau:

+ Hệ quả: Đối với hình thức chia doanh nghiệp, thì công ty bị chia sẽ chấm dứt tồn tại khi công ty mới được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (A = B + C); đối với hình thức tách doanh nghiệp, thì công ty bị tách sẽ không chấm dứt sự tồn tại mà chỉ chuyển một phần tài sản, quyền, nghĩa vụ để thành lập nên một công ty mới khác (A = A + B).

Thứ hai, về vấn đề hợp nhất và sáp nhập doanh nghiệp:

- Giống nhau:

+ Là hình thức tổ chức lại mà doanh nghiệp thực hiện bằng cách kết hợp năng lực kinh doanh của các doanh nghiệp tham gia tổ chức lại để hình thành năng lực kinh doanh thống nhất trong một doanh nghiệp;

+ Hợp nhất và sáp nhập đều dẫn đến chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập;

+ Áp dụng cho các loại hình công ty hợp danh, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn.

- Khác nhau: Hợp nhất doanh nghiệp sẽ dẫn đến sự hình thành công ty mới (B + C = A); sáp nhập doanh nghiệp không dẫn đến sự hình thành công ty mới mà chỉ dẫn đến những thay đổi bên trong công ty nhận sáp nhập ( B + C = C).