Tòa án nhân dân tối cao ban hành Thông tư 01/2023/TT-TANDTC quy định chi tiết về điều kiện bổ nhiệm hòa giải viên của Luật hòa giải, đối thoại tại tòa án ngày 09/3/2023.

Trước đó tại Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án quy định chi tiết về:

(1)  Điều kiện bổ nhiệm Hòa giải viên 

Căn cứ tại Điều 10 Luật hòa giải, đối thoại tại tòa án quy định về điều kiện bổ nhiệm Hòa giải viên như sau:

Công dân Việt Nam thường trú tại Việt Nam, trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng, hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu trong việc chấp hành pháp luật và có đủ các điều kiện sau đây thì có thể được bổ nhiệm làm Hòa giải viên:

- Đã là Thẩm phán, Thẩm tra viên Tòa án, Thư ký Tòa án, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên Viện kiểm sát, Chấp hành viên thi hành án dân sự, Thanh tra viên; luật sư, chuyên gia, nhà chuyên môn khác có ít nhất 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công tác; người có hiểu biết về phong tục tập quán, có uy tín trong cộng đồng dân cư;

- Có kinh nghiệm, kỹ năng hòa giải, đối thoại;

- Có sức khỏe bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao;

- Có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải, đối thoại do cơ sở đào tạo của Tòa án nhân dân tối cao cấp, trừ người đã là Thẩm phán, Thẩm tra viên Tòa án ngạch Thẩm tra viên chính, Thẩm tra viên cao cấp, Thư ký Tòa án ngạch Thư ký viên chính, Thư ký viên cao cấp, Kiểm sát viên, Chấp hành viên thi hành án dân sự, Thanh tra viên.

(2) Các trường hợp không được bổ nhiệm làm Hòa giải viên 

Người thuộc một trong các trường hợp sau đây thì không được bổ nhiệm làm Hòa giải viên:

- Không đáp ứng điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 10;

- Đang là cán bộ, công chức, viên chức; sĩ quan, hạ sĩ quan Quân đội nhân dân, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng; sĩ quan, hạ sĩ quan Công an nhân dân, công nhân công an.

Dựa theo những gì quy định về điều kiện được bổ nhiệm làm Hòa giải viên như trên, Thông tư 01/2023/TT-TANDTC quy định chi tiết về điều kiện này như sau :

Xác định chuyên gia, nhà chuyên môn khác

Tại điểm a khoản 1 Điều 10 của Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án đề cập đến chuyên gia, nhà chuyên môn khác, theo đó Thông tư 01/2023/TT-TANDTC xác định chuyên gia, nhà chuyên môn khác là người được đào tạo chuyên sâu, có kỹ năng thực hành công việc, có kinh nghiệm thực tiễn, lý luận chuyên sâu về một lĩnh vực cụ thể.

Ví dụ: chuyên gia tâm lý học, chuyên gia tài chính, chuyên gia sở hữu trí tuệ,...

Xác định người có hiểu biết về phong tục tập quán, có uy tín trong cộng đồng dân cư

Cụ thể, tại Thông tư 01 xác định người có hiểu biết về phong tục tập quán, có uy tín trong cộng đồng dân cư quy định tại điểm a khoản 1 Điều 10 của Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án như sau:

- Người có hiểu biết về phong tục tập quán, có uy tín trong cộng đồng dân cư là người hiểu biết về văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán, dân tộc; 

- Người có mối liên hệ chặt chẽ và có ảnh hưởng trong dòng họ, dân tộc và cộng đồng dân cư; 

- Người có khả năng quy tụ, tập hợp đồng bào trong phạm vi nhất định, được người dân trong cộng đồng tín nhiệm, tin tưởng, nghe và làm theo.

Ví dụ: già làng, trưởng bản,... tại khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số là người có uy tín, có hiểu biết phong tục tập quán trong cộng đồng dân cư.

Thông tư 01/2023/TT-TANDTC có hiệu kể từ ngày 25/4/2023.