Hiện nay chức năng cảnh báo của ô tô thực hiện những nhiệm vụ gì? Việc đề xuất bổ sung thêm chức năng cảnh báo khi lái xe ô tô không đăng nhập thẻ định danh có ý nghĩa như thế nào?

Quy định hiện nay về các chức năng cảnh báo trên thiết bị giám sát hành trình (TBGSHT)

Hiện nay theo QCVN 31:2014/BGTVT, TBGSHT phải phát tín hiệu cảnh báo bằng âm thanh với âm lượng không nhỏ hơn 65 dB (A) khi đo ở khoảng cách 10 cm, tần suất từ 60 đến 120 lần trên phút, bảo đảm người lái xe có thể nghe được khi đang lái xe trong các trường hợp sau:

- Xe chạy quá tốc độ giới hạn theo quy định, âm thanh cảnh báo phải được duy trì liên tục cho đến khi tốc độ xe nhỏ hơn hoặc bằng tốc độ giới hạn.

Chức năng này giúp cho lái xe biết được tốc độ của xe hiện tại đã vượt quá giới hạn quy định, nếu tiếp tục lái xe ở tốc độ cao có thể gây tai nạn giao thông hoặc bị xử phạt theo quy định. Khi có cảnh báo sẽ giúp lái xe chú ý điều chỉnh lại tốc độ di chuyển của phương tiện mình đang điều khiển.

- Tối thiểu 05 phút trước thời điểm 04 giờ lái xe liên tục, âm thanh cảnh báo phải được duy trì liên tục cho đến khi xe dừng hoặc lái xe thực hiện đăng xuất.

Chức năng này giúp tránh được tình trạng các bác tài làm việc liên tục mà không nghỉ ngơi, khi lưu thông trên quãng đường dài sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ và khả năng điều khiển phương tiện gây tai nạn giao thông. Khi có cảnh báo, lái xe sẽ biết được là phải nghỉ ngơi để có thể tham gia giao thông một cách an toàn nhất.

Chức năng cảnh báo mới được đề xuất tại dự thảo

Bộ Giao thông vận tải đang dự thảo Thông tư ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô - sửa đổi 1:2024 QCVN 31:2014/BGTVT. Xem chi tiết dự thảo tại đây: https://cdn.thuvienphapluat.vn//uploads/danluatfile/2024/03/15/du-thao-tcvn-o-to.docx

Theo đó, ngoài các chức năng cảnh báo nêu trên, Bộ Giao thông vận tải đã đề xuất TBGSHT xe ô tô phải có thêm chức năng cảnh báo đối với trường hợp lái xe không thực hiện đăng nhập thẻ định danh trước khi phương tiện di chuyển nhằm xác định rõ người lái xe.

Chức năng này sẽ xác định rõ người đang lái xe là ai. Khi cần thiết, sẽ tiện lợi cho quá trình nhận dạng người trong xe và biết được ai là người đang điều khiển phương tiện. Đồng thời, chức năng này cũng hạn chế việc người lái xe cố tình hay quên không đăng nhập thẻ định danh để có thể lái xe quá tốc độ, lái xe liên tục nhiều giờ mà không bị cảnh báo hay để “lách” những quy định khác.

Yêu cầu về các bộ phận của TBGSHT

Theo quy định tại QCVN 31:2014/BGTVT, phần cứng và phần mềm của TBGSHT phải đáp ứng những quy định như sau:

Yêu cầu về phần cứng

TBGSHT phải có vỏ bọc cứng, đảm bảo hoạt động bình thường trong môi trường làm việc của xe, đảm bảo không làm mất hay thay đổi dữ liệu đã được ghi, lưu trữ tại TBGSHT. Kết cấu TBGSHT phải có các bộ phận sau:

+ Bộ vi xử lý;

+ Bộ phận hiển thị và cảnh báo bằng đèn hoặc màn hình, còi hoặc loa;

+ Bộ phận thu nhận thông tin lái xe (đầu đọc và thẻ nhận dạng lái xe) theo quy định tại Phụ lục C của Quy chuẩn này;

+ Bộ phận nhận tín hiệu GPS;

+ Bộ phận thu phát dữ liệu GSM;

+ Đồng hồ thời gian thực được đồng bộ thời gian GPS (khi có tín hiệu GPS) và hiệu chỉnh theo giờ Việt Nam;

+ Có ít nhất một cổng kết nối theo chuẩn RS 232 (DB9-Male, DTE);

+ Bộ nhớ đảm bảo dung lượng để lưu giữ các dữ liệu tối thiểu 30 ngày gần nhất các thông tin quy định tại mục 2.1.4 của Quy chuẩn này.

Yêu cầu về phần mềm quản lý, khai thác

Phần mềm phải cài đặt được trên máy tính, tương thích với các hệ điều hành Microsoft Windows, các giao diện và kết quả hiển thị bằng tiếng Việt. Phần mềm phải có các tính năng sau:

+ Tính năng giám sát trực tuyến: hiển thị các thông tin vị trí xe trên bản đồ số, biển số xe, thông tin lái xe hiện tại (tên lái xe và số GPLX), tốc độ tức thời, tổng số lần quá tốc độ, số lần và thời gian dừng đỗ, thời gian lái xe liên tục và tổng thời gian lái xe trong ngày của lái xe đó;

+ Tính năng quản lý, khai thác dữ liệu: truy cập, tìm kiếm, lập bảng biểu, báo cáo, thống kê các dữ liệu theo quy định của Bộ Giao thông vận tải về cung cấp, quản lý và sử dụng dữ liệu từ TBGSHT của xe ô tô. Mẫu báo cáo thống kê dữ liệu quy định tại Phụ lục B của Quy chuẩn này;

+ Tính năng thông báo trạng thái hoạt động của TBGSHT: phần mềm phải hiển thị được trạng thái của thiết bị tương ứng lắp trên xe hoạt động bình thường hoặc mất tín hiệu quá 30 phút.

Tại dự thảo, Bộ Giao thông vận tải đã đề xuất bỏ yêu cầu tương thích với các hệ điều hành Microsoft Windows để phần mềm có thể xây dựng trên nhiều nền tảng, đồng thời, làm rõ quy định về phông chữ.

Cụ thể, phần mềm quản lý, khai thác của đơn vị kinh doanh vận tải phải cài đặt trên máy tính; có giao diện tiếng Việt; dữ liệu nhập, chuyển đổi vào phần mềm phải sử dụng phông chữ Unicode TCVN 6909:2001 và gõ dấu tiếng Việt.

Như vậy, dự thảo đã đề xuất thêm chức năng mới đối với TBGSHT là cảnh báo khi lái xe không thực hiện đăng nhập thẻ định danh trước khi di chuyển. Đồng thời, tại dự thảo cũng đề xuất thêm nhiều yêu cầu nhằm giúp cho việc quản lý các phương tiện lưu thông tốt hơn và đảm bảo các yêu cầu về an toàn giao thông.