Thông tư 15/2024/TT-NHNN: Quy định mới về dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư 15/2024/TT-NHNN quy định về cung ứng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt.

1. Điều kiện cung ứng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt thực hiện bằng phương tiện điện tử

Theo quy định tại Điều 5 Thông tư 15/2024/TT-NHNN thì tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt thực hiện bằng phương tiện điện tử phải đáp ứng những yêu cầu sau đây:

- Tuân thủ các quy định về việc lập, xử lý, sử dụng, bảo quản, lưu trữ chứng từ điện tử theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.

- Xây dựng quy trình thanh toán trong đó đảm bảo có đủ thông tin cần thiết để kiểm tra, đối chiếu nhận biết khách hàng; đáp ứng cơ sở hạ tầng kỹ thuật; quản lý rủi ro, an toàn, bảo mật khi dịch vụ thanh toán thực hiện bằng phương tiện điện tử theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.

- Có thỏa thuận bằng văn bản với khách hàng và các bên liên quan, trong đó quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên và cơ chế giải quyết tranh chấp (nếu có) theo quy định của pháp luật.

- Ngân hàng có biện pháp thông báo cho khách hàng trên môi trường điện tử về bằng chứng giao dịch thanh toán thực hiện bằng phương tiện điện tử, trong đó tối thiểu nêu rõ số tham chiếu giao dịch, ngày giao dịch, số tiền giao dịch. Việc sử dụng kênh thông báo tối thiểu phải qua tin nhắn SMS hoặc thư điện tử hoặc kênh thông báo khác và phải được thể hiện trong thỏa thuận bằng văn bản với khách hàng.

- Tuân thủ các quy định của pháp luật về phòng, chống rửa tiền.

Trong đó, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt là những tổ chức quy định tại khoản 1 Điều 2 Thông tư 15/2024/TT-NHNN, cụ thể bao gồm:

- Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

- Ngân hàng thương mại, ngân hàng chính sách, ngân hàng hợp tác xã, chi nhánh ngân hàng nước ngoài 

- Quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô;

- Doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích.

2. Tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt có những quyền lợi gì?

Cũng theo Điều 16 Thông tư 15/2024/TT-NHNN thì tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt sẽ được hưởng những quyền lợi sau đây:

(1) Được lựa chọn sử dụng dịch vụ thanh toán của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán; được quyền yêu cầu và nhận thông báo, hướng dẫn và cảnh báo từ tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán để nhận biết và phòng tránh rủi ro khi sử dụng dịch vụ thanh toán.

(2) Được thỏa thuận với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán về quyền và nghĩa vụ khi sử dụng dịch vụ thanh toán phù hợp với các quy định của pháp luật.

(3) Được yêu cầu tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán cung cấp thông tin về việc thực hiện các dịch vụ thanh toán theo thỏa thuận với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.

(4) Được khiếu nại và yêu cầu tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phục vụ mình bồi thường thiệt hại khi: tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thực hiện giao dịch thanh toán chậm so với thỏa thuận, không thực hiện giao dịch thanh toán hoặc thực hiện giao dịch thanh toán không khớp đúng với lệnh thanh toán, thu phí dịch vụ thanh toán không đúng loại phí hoặc mức phí mà tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán đã công bố và các vi phạm khác trong thỏa thuận.

(5) Thực hiện các quyền khác theo quy định tại Thông tư 15/2024/TT-NHNN và quy định của pháp luật có liên quan.

Đồng thời, tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt cũng cần phải có trách nhiệm:

- Thực hiện đúng, đầy đủ các điều kiện, quy trình đối với các dịch vụ thanh toán theo quy định tại Thông tư này và theo thỏa thuận giữa tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ thanh toán và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phù hợp với quy định của pháp luật.

- Hoàn trả hoặc phối hợp với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán hoàn trả đầy đủ số tiền thụ hưởng do tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán chuyển thừa, chuyển nhầm (bao gồm cả lỗi tác nghiệp, sự cố hệ thống của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán).

- Chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực của các thông tin và chứng từ thanh toán mà mình cung cấp.

- Tự bảo vệ các bí mật thông tin tài khoản, giao dịch của cá nhân, tổ chức để đảm bảo an toàn, bảo mật trong giao dịch thanh toán; thông báo kịp thời cho tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán khi phát hiện thấy có sai sót, nhầm lẫn trong giao dịch thanh toán hoặc nghi ngờ thông tin giao dịch bị lợi dụng.

- Thực hiện các trách nhiệm khác theo quy định tại Thông tư 15/2024/TT-NHNN và quy định của pháp luật có liên quan.

(Theo Điều 17 Thông tư 15/2024/TT-NHNN)

Thông tư 15/2024/TT-NHNN bắt đầu có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024, trừ khoản 6 Điều 6 Thông tư 15/2024/TT-NHNN có hiệu lực từ ngày 01/01/2025.