Vị thuốc Cỏ xước là gì?

Khái niệm vị thuốc Cỏ xước được quy định tại Mục 27 Phụ lục II về Phương pháp chế biến 103 vị thuốc cổ truyền ban hành kèm theo Thông tư 30/2017/TT-BYT có hiệu lực từ ngày 28/08/2017. Cụ thể như sau:

Vị thuốc Cỏ xước (Ngưu tất nam) là rễ đã phơi hay sấy khô của cây Cỏ xước (Achyran this aspera L.). Họ Rau giền (Amaranthaceae).

Vị thuốc Cỏ xước được chế biến theo ba phương pháp là phương pháp chế biến Cỏ xước phiến, phương pháp chế biến Cỏ xước chích rượu và phương pháp chế biến Cỏ xước chích muối ăn. Traong đó:

- Đối với phương pháp chế biến Cỏ xước phiến thì dược liệu rửa sạch, rễ to thái phiến, rễ nhỏ cắt đoạn 3-5 cm, phơi hoặc sấy khô.

- Đối với phương pháp chế biến Cỏ cước chích rượu thì để chế biến 1,0 kg Cỏ xước chích rượu thì cần 1,0 kg cỏ xước phiến và 0,15 lít rượu. Tẩm rượu trắng vào có xước phiến, trộn đều, đậy kín, ủ trong khoảng 30 phút cho thấm hết rượu, cho vào chảo sao nhỏ lửa đến khi có mùi thơm của rượu bốc lên, phiến thuốc có mầu nâu nhạt. Lấy thuốc ra khay, để nguội, đóng gói. Ngoài ra, có thể sao nóng Ngưu tất phiến, phun rượu vào, sao phiến thuốc có mầu nâu nhạt. Lấy thuốc ra khay, để nguội, đóng gói. Có xước chích rượu được làm thành hiến thuốc có màu nâu nhạt, mùi thơm đặc trưng của Cỏ xước và của rượu.

- Đối với phương pháp chế biến Cỏ xước chích muối ăn thì để chế biến 1,0 kg có xước chích muối ăn cần phải có 1,0 kg Cỏ xước phiến và 0,02 g muối ăn. Hòa tan muối vào khoảng 500 ml nước. Tẩm nước muối vào Cỏ xước phiến, trộn đều, ủ trong khoảng 30 phút cho thấm hết nước muối, sao nhỏ lửa đến khi bắt đầu có muối kết tinh ở đáy chảo. Lấy thuốc ra khay, để nguội. Cỏ xước chích muối ăn được làm thành phiến thuốc có màu nâu nhạt, mùi thơm đặc trưng của Cỏ xước.

Vị thuốc Cỏ xước có vị đắng, chua, tính bình, quy vào kinh can, thận. Vị thuốc Cỏ xước chế rượu có công năng bổ can thận, hoạt huyết thông kinh, được dùng để chủ trị chữa thấp khớp, ngã sưng đau, đau lưng, nhức xương, sau khi đẻ máu hôi không ra và kinh nguyệt đau. Còn vị thuốc Cỏ xước chế muối có công năng bổ can thận, mạnh gân cốt được dùng để chữa đau lưng mỏi gối, hoa mắt chóng mặt do can dương vượng.

Trên đây là nội dung tư vấn về khái niệm vị thuốc Cỏ xước. Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn nên tham khảo thêm tại Thông tư 30/2017/TT-BYT.

Trân trọng!