Từ ngày 01/01/2025, thêm trường hợp xử lý người có chức vụ, quyền hạn vi phạm trong quản lý đất đai

Chào anh, ban biên tập xin giải đáp như sau:

1. Từ ngày 01/01/2025, thêm trường hợp xử lý người có chức vụ, quyền hạn vi phạm trong quản lý đất đai

Việc xử lý vi phạm pháp luật về đất đai là cần thiết để đảm bảo trật tự quản lý đất đai, bảo vệ quyền lợi của Nhà nước và người dân. Việc xử lý cần thực hiện nghiêm minh, công bằng, đúng quy định của pháp luật.

Theo quy định tại Điều 240 Luật Đất đai 2024 về xử lý đối với người có hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai khi thi hành công vụ, cụ thể như sau:

 Người có hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai khi thi hành công vụ thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật đối với các hành vi vi phạm, bao gồm:

- Lợi dụng hoặc lạm dụng chức vụ, quyền hạn làm trái với quy định của pháp luật trong công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai, quản lý hồ sơ địa chính, đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, ra quyết định hành chính trong quản lý đất đai;

- Thiếu trách nhiệm trong quản lý để xảy ra vi phạm pháp luật về đất đai hoặc có hành vi khác gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất;

- Vi phạm quy định về lấy ý kiến, công bố, công khai thông tin; vi phạm quy định về trình tự, thủ tục hành chính; vi phạm quy định về báo cáo trong quản lý đất đai.

Quy định nay về xử lý đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ trong lĩnh vực đất đai tại Điều 207 Luật Đất đai 2013 như sau:

1. Người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật đối với các hành vi vi phạm sau đây:

a) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái với quy định của pháp luật trong giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, chuyển quyền sử dụng đất, thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai, quản lý hồ sơ địa chính, ra quyết định hành chính trong quản lý đất đai;

b) Thiếu trách nhiệm trong quản lý để xảy ra vi phạm pháp luật về đất đai hoặc có hành vi khác gây thiệt hại đến tài nguyên đất đai, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất;

c) Vi phạm quy định về lấy ý kiến, công bố, công khai thông tin; vi phạm quy định trình tự, thủ tục hành chính; vi phạm quy định về báo cáo trong quản lý đất đai.

Như vậy, Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2025) đã mở rộng hơn xử lý các hành vi vi phạm pháp luật của người có chức vụ, quyền hạn trong quản lý đất đai khi thi hành công vụ, bao gồm cả hành vi vi phạm trong công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đăng ký, cấp Giấy chứng nhận,... so với Luật Đất đai 2013 chỉ tập trung vào các hành vi vi phạm trong giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất,...

2. Ai có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý những vi phạm trong quản lý đất đai?

Theo Điều 241 Luật Đất đai 2024 thì trách nhiệm trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai được quy định như sau:

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm sau đây:

+ Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai tại địa phương theo thẩm quyền;

+ Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời theo thẩm quyền đối với các hành vi không đăng ký đất đai; lấn đất, chiếm đất, hủy hoại đất; sử dụng đất không đúng mục đích; chuyển, nhận quyền sử dụng đất không đúng pháp luật và hành vi vi phạm pháp luật đất đai khác của người sử dụng đất.

- Người đứng đầu cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc thi hành công vụ của cán bộ, công chức; giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cá nhân, tổ chức và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai tại địa phương theo thẩm quyền.

- Công chức làm công tác địa chính cấp xã; công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai các cấp khi thi hành công vụ có trách nhiệm phát hiện và đề xuất xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.

Như vậy, Chủ tịch UBND các cấp, người đứng đầu cơ quan quản lý đất đai, công chức địa chính có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các vi phạm về quản lý, sử dụng đất đai tại địa phương theo thẩm quyền. Họ phải kiểm tra thường xuyên, đôn đốc, hướng dẫn cán bộ, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm.

Trân trọng!