Vào ngày 29/6/2024, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã được Quốc hội chính thức thông qua.
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2025.
Theo đó, tại khoản 1 Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định đối tượng, điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội như sau:
(1) Là công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên;
(2) Không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ;
(3) Có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Trong đó, trợ cấp hưu trí xã hội là loại hình bảo hiểm xã hội do ngân sách nhà nước bảo đảm cho người cao tuổi, bao gồm các chế độ:
- Trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng;
- Hỗ trợ chi phí mai táng;
- Hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng.
(Căn cứ Điều 3, Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2024).
Cũng tại khoản 2 Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có quy định Công dân Việt Nam hộ cận nghèo từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi và đáp ứng đủ điều kiện (2) và (3) thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Do đó kể từ ngày 01/7/2025, công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên, hoặc từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi nếu thuộc hộ nghèo mà không được hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, đồng thời có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì người đó sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội.
Đây là một trong những điểm mới đáng chú ý của Luật Bảo hiểm xã hội 2024, khi hiện nay chỉ quy định người từ đủ 80 tuổi trở lên không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng hoặc người cao tuổi từ đủ 75 tuổi đến 80 tuổi thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo đang sống tại địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đặc biệt khó khăn (Theo khoản 5 Điều 5 Nghị định 20/2021/NĐ-CP).
Như vậy, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã giảm số tuổi nhận trợ cấp hưu trí xã hội của người không được hưởng lương hưu xuống còn 75 tuổi, thay vì 80 tuổi theo quy định hiện hành.
Trình tự, thủ tục thực hiện trợ cấp hưu trí xã hội được quy định tại Điều 22 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 như sau:
- Mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng do Chính phủ quy định phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ. Định kỳ 03 năm, Chính phủ thực hiện rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội.
Tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách, huy động các nguồn lực xã hội, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
- Trường hợp công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên, hoặc từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, đồng thời thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng thì những đối tượng này sẽ được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.
- Người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, khi chết thì tổ chức, cá nhân lo mai táng được nhận hỗ trợ chi phí mai táng theo quy định của pháp luật về người cao tuổi.
Cũng theo khoản 3 Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội trên cơ sở đề nghị của Chính phủ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ.
Trân trọng!