Từ 01/01/2026, thời hạn điều tra, truy tố, xét xử đối với NCTN không quá ½ thời hạn đối với người trưởng thành

Từ 01/01/2026, thời hạn điều tra, truy tố, xét xử đối với người chưa thành niên phạm tội không quá ½ thời hạn đối với người trưởng thành

Theo đó, tại Điều 129 Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 quy định thời hạn điều tra, thời hạn quyết định việc truy tố, thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm, thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm như sau:

- Thời hạn điều tra, thời hạn quyết định việc truy tố, thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm, thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm đối với vụ án có người chưa thành niên là người bị buộc tội không quá một phần hai thời hạn tương ứng được quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự.

Trường hợp vụ án có tính chất đặc biệt phức tạp hoặc trong giai đoạn truy tố, xét xử sơ thẩm, Viện kiểm sát, Tòa án ra thông báo áp dụng thủ tục xử lý chuyển hướng thì được áp dụng quy định tương ứng về thời hạn điều tra, thời hạn quyết định việc truy tố, thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm, thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự.

- Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao chủ trì, phối hợp với Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Bộ trưởng Bộ Công an và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định chi tiết Điều 129 Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024.

Như vậy, từ 01/01/2026, thời hạn điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm đối với người chưa thành niên phạm tội không quá ½ thời hạn đối với người trưởng thành, trừ trường hợp vụ án có tính chất đặc biệt phức tạp.

Sẽ giám sát điện tử thay tạm giam với người chưa thành niên phạm tội từ 01/01/2028

Theo khoản 1 Điều 139 Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 quy định “Giám sát điện tử là biện pháp ngăn chặn thay thế tạm giam. Căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi và nhân thân của người chưa thành niên là bị can, bị cáo, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định cho họ được giám sát điện tử.”

Điều 178 Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 quy định về hiệu lực thi hành như sau:

Điều 178. Hiệu lực thi hành

1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2026, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Quy định tại Điều 139, khoản 1 và khoản 2 Điều 162 của Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2028.

Có thể thấy, từ 1/1/2028 sẽ áp dụng biện pháp giám sát điện tử, thay thế tạm giam, tùy vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi và nhân thân của người chưa thành niên là bị can, bị cáo.

Quyền và nghĩa vụ của người chưa thành niên là người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố

Tại Điều 21 Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024 có quy định về quyền và nghĩa vụ của người chưa thành niên là người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị buộc tội

Theo đó, người chưa thành niên là người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị buộc tội có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

- Các quyền và nghĩa vụ theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự;

- Có người đại diện tham gia tố tụng;

- Được sự hỗ trợ của chuyên gia y tế, tâm lý, giáo dục, xã hội học trong trường hợp cần thiết;

- Được thông tin đầy đủ, kịp thời bằng ngôn từ đơn giản, thân thiện, dễ hiểu về những nội dung liên quan đến việc giải quyết vụ việc, vụ án;

- Được bảo đảm giữ bí mật cá nhân trong suốt quá trình giải quyết vụ việc, vụ án;

- Được trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật;

- Được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ theo quy định của Luật này;

- Các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của Luật này.

Ngoài ra, người chưa thành niên là bị can, bị cáo còn có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

- Đề nghị áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng;

- Được sự hỗ trợ của người làm công tác xã hội trong quá trình tố tụng;

- Khiếu nại quyết định về việc áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng.