Trường hợp nào phải bồi thường thiệt hại do hàng hóa không bảo đảm chất lượng gây ra?

Chào chị, Ban biên tập xin giải đáp như sau:

1. Trường hợp nào phải bồi thường thiệt hại do hàng hóa không bảo đảm chất lượng gây ra?

Theo quy định tại Điều 60 Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007 thì các thiệt hại phải bồi thường do hàng hóa không bảo đảm chất lượng gây ra như sau:

- Thiệt hại về giá trị hàng hóa, tài sản bị hư hỏng hoặc bị huỷ hoại.

- Thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ con người.

- Thiệt hại về lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác hàng hóa, tài sản.

- Chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại.

Theo quy định tại Điều 59 Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007 thì nguyên tắc bồi thường thiệt hại do hàng hóa không bảo đảm chất lượng như sau:

- Thiệt hại do vi phạm quy định về chất lượng sản phẩm, hàng hóa phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời.

- Thiệt hại được bồi thường là thiệt hại được nêu trên ở phía trên, trừ trường hợp các bên tranh chấp có thỏa thuận khác.

Như vậy, các trường hợp thiệt hại do hàng hóa không đảm bảo chất lượng đều phải được bồi thường và phải được bồi thường kịp thời, đầy đủ theo quy định của pháp luật, trừ khi các bên có thỏa thuận khác hoặc thuộc các trường hợp không phải bồi thường thiệt hại tại Mục 2.

2. Người bán hàng không phải bồi thường cho người tiêu dùng trong trường hợp thế nào?

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 62 Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007 thì người bán hàng không phải bồi thường cho người tiêu dùng trong các trường hợp sau:

- Người tiêu dùng sử dụng hàng hóa đã hết hạn sử dụng;

- Đã hết thời hiệu khiếu nại, khởi kiện;

- Đã thông báo hàng hóa có khuyết tật đến người mua, người tiêu dùng nhưng người mua, người tiêu dùng vẫn mua, sử dụng hàng hóa đó;

- Hàng hóa có khuyết tật do người sản xuất, người nhập khẩu tuân thủ quy định bắt buộc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

- Trình độ khoa học, công nghệ của thế giới chưa đủ để phát hiện khả năng gây mất an toàn của hàng hóa tính đến thời điểm hàng hóa gây thiệt hại;

- Thiệt hại phát sinh do lỗi của người mua, người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, tại Khoản 1 Điều 62 Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007 cũng quy định các trường hợp người sản xuất, người nhập khẩu không phải bồi thường cho người tiêu dùng như sau:

- Người bán hàng bán hàng hóa đã hết hạn sử dụng; người tiêu dùng sử dụng hàng hóa đã hết hạn sử dụng;

- Đã hết thời hiệu khiếu nại, khởi kiện;

- Đã thông báo thu hồi hàng hóa có khuyết tật đến người bán hàng, người sử dụng trước thời điểm hàng hóa gây thiệt hại;

- Sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật do tuân thủ quy định bắt buộc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

- Trình độ khoa học, công nghệ của thế giới chưa đủ để phát hiện khả năng gây mất an toàn của sản phẩm tính đến thời điểm hàng hóa gây thiệt hại;

- Thiệt hại phát sinh do lỗi của người bán hàng;

- Thiệt hại phát sinh do lỗi của người mua, người tiêu dùng.

Như vậy, trong một số trường hợp như hàng hóa hết hạn sử dụng, đã thông báo khuyết tật, hết thời hiệu khiếu nại, khởi kiện hay do lỗi của người tiêu dùng... thì người bán hàng sẽ không phải bồi thường cho người tiêu dùng.

3. Trách nhiệm bồi thường khi hàng hóa gây thiệt hại thuộc về ai?

Theo Điều 61 Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007 quy định trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hàng hóa gây thiệt hại như sau:

- Người sản xuất, người nhập khẩu phải bồi thường thiệt hại cho người bán hàng hoặc người tiêu dùng khi hàng hóa gây thiệt hại do lỗi của người sản xuất, người nhập khẩu không bảo đảm chất lượng hàng hóa, trừ trường hợp quy định Mục 2.

- Người bán hàng phải bồi thường thiệt hại cho người mua, người tiêu dùng trong trường hợp thiệt hại phát sinh do lỗi của người bán hàng không bảo đảm chất lượng hàng hóa, trừ trường hợp được nêu tại Mục 2.

- Biện pháp bồi thường thiệt hại: Việc bồi thường thiệt hại được thực hiện theo thoả thuận giữa các bên có liên quan hoặc theo quyết định của toà án hoặc trọng tài.

Ngoài ra, tại Điều 63 Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007 quy định tổ chức đánh giá sự phù hợp khi cung cấp kết quả sai phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau:

- Tổ chức đánh giá sự phù hợp cung cấp kết quả sai thì phải bồi thường thiệt hại phát sinh cho tổ chức, cá nhân yêu cầu đánh giá sự phù hợp theo quy định của pháp luật về dân sự.(*)

- Tổ chức, cá nhân có sản phẩm, hàng hóa được đánh giá sự phù hợp có nghĩa vụ chứng minh kết quả sai và lỗi của tổ chức đánh giá sự phù hợp quy định tại (*).

Như vậy, trách nhiệm bồi thường khi hàng hóa gây thiệt hại chủ yếu thuộc về 03 đối tượng sau: người sản xuất, nhập khẩu; người bán hàng và tổ chức đánh giá sự phù hợp. Theo đó, tùy thuộc vào nguyên nhân gây thiệt hại mà trách nhiệm sẽ thuộc về một hoặc một số đối tượng nêu trên.