Thủ tục tạm dừng làm thủ tục hải quan thực hiện thế nào?

Chào anh, Ban biên tập xin giải đáp như sau:

1. Nguyên tắc tạm dừng làm thủ tục hải quan

Theo Điều 73 Luật Hải quan 2014 được sửa đổi bởi Điểm b Khoản 1 Điều 2 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 quy định nguyên tắc tạm dừng làm thủ tục hải quan như sau:

- Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ đã được bảo hộ theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ có quyền đề nghị cơ quan hải quan áp dụng các biện pháp kiểm tra, giám sát hoặc tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu có dấu hiệu xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

- Cơ quan hải quan quyết định tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu khi chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc người được ủy quyền hợp pháp có đơn đề nghị, bằng chứng về sở hữu hợp pháp quyền sở hữu trí tuệ, bằng chứng về việc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và đã nộp một khoản tiền hoặc chứng từ bảo lãnh của tổ chức tín dụng để bảo đảm bồi thường thiệt hại và các chi phí phát sinh theo quy định của pháp luật do việc đề nghị tạm dừng làm thủ tục hải quan không đúng.

Cơ quan hải quan chủ động tạm dừng làm thủ tục hải quan nếu trong quá trình thực hiện kiểm tra, giám sát và kiểm soát phát hiện căn cứ rõ ràng để nghi ngờ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu là hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ.

- Các quy định về việc tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu có dấu hiệu xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ quy định tại Luật Hải quan 2014 không áp dụng đối với hàng hóa viện trợ nhân đạo, tài sản di chuyển, hàng hóa được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ, hành lý, quà biếu, quà tặng trong tiêu chuẩn miễn thuế và hàng hóa quá cảnh.

Như vậy, theo quy định trên thì nguyên tắc tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ bao gồm các nguyên tắc sau:  

- Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có quyền đề nghị cơ quan hải quan tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa nghi ngờ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

- Cơ quan hải quan có thể tạm dừng làm thủ tục hải quan khi có đơn đề nghị hợp lệ của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ.

- Cơ quan hải quan có thể chủ động tạm dừng làm thủ tục hải quan nếu phát hiện hàng hóa nghi ngờ giả mạo về sở hữu trí tuệ.

- Quy định trên không áp dụng đối với một số trường hợp đặc biệt như hàng viện trợ nhân đạo, hành lý, quà tặng...

2. Thủ tục tạm dừng làm thủ tục hải quan thực hiện thế nào?

Theo quy tại Điều 76 Luật Hải quan 2014 thì thủ tục tạm dừng làm thủ tục hải quan thực hiện như sau:

(1) Thủ tục tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với người yêu cầu đã được cơ quan hải quan chấp nhận đơn đề nghị kiểm tra, giám sát được thực hiện như sau:

- Khi phát hiện lô hàng có dấu hiệu xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, cơ quan hải quan tạm dừng làm thủ tục hải quan và thông báo ngay bằng văn bản cho người yêu cầu biết;

- Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo của cơ quan hải quan, người yêu cầu có đơn đề nghị không có yêu cầu tạm dừng làm thủ tục hải quan thì cơ quan hải quan tiếp tục làm thủ tục hải quan theo quy định.

Trường hợp người nộp đơn yêu cầu bằng văn bản đề nghị tạm dừng, đồng thời nộp một khoản tiền hoặc chứng từ bảo lãnh theo quy định tại khoản 3 Điều 74 Luật Hải quan 2014 thì cơ quan hải quan quyết định tạm dừng làm thủ tục hải quan.

(2)Trường hợp chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có yêu cầu tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa có dấu hiệu xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nhưng chưa có đơn yêu cầu kiểm tra, giám sát thì cơ quan hải quan quyết định tạm dừng làm thủ tục hải quan nếu đáp ứng các quy định tại khoản 3 Điều 74 Luật Hải quan 2014.

(3) Thời hạn tạm dừng làm thủ tục hải quan là 10 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan hải quan ra quyết định.

Trong trường hợp người yêu cầu tạm dừng có lý do chính đáng thì thời hạn này có thể kéo dài, nhưng không quá 20 ngày làm việc với điều kiện người yêu cầu tạm dừng làm thủ tục hải quan phải nộp thêm khoản tiền hoặc chứng từ bảo lãnh quy định tại khoản 3 Điều 74 Luật Hải quan 2014.

(4) Kết thúc thời hạn tạm dừng quy định tại (3) mà người yêu cầu tạm dừng làm thủ tục hải quan không khởi kiện dân sự và cơ quan hải quan không quyết định thụ lý vụ việc theo thủ tục xử lý vi phạm hành chính thì cơ quan hải quan tiếp tục làm thủ tục hải quan cho lô hàng.

Trường hợp người yêu cầu tạm dừng làm thủ tục hải quan rút đơn yêu cầu và cơ quan hải quan không quyết định thụ lý vụ việc theo thủ tục xử lý vi phạm hành chính trước khi kết thúc thời hạn tạm dừng thì cơ quan hải quan tiếp tục làm thủ tục hải quan ngay cho lô hàng.

(5) Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc người được ủy quyền hợp pháp phải thanh toán các khoản chi phí phát sinh bao gồm phí lưu kho, bãi, xếp dỡ, bảo quản hàng hóa cho chủ hàng do việc tạm dừng làm thủ tục hải quan không đúng gây ra.

(6) Cơ quan hải quan hoàn trả các khoản tiền bảo đảm cho chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc người được ủy quyền hợp pháp sau khi chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc người được ủy quyền hợp pháp đã thực hiện nghĩa vụ thanh toán các chi phí và thiệt hại phát sinh theo quyết định của cơ quan hải quan hoặc cơ quan có thẩm quyền.

(7) Thời hạn nộp thuế (nếu có) được tính từ ngày cơ quan hải quan quyết định tiếp tục làm thủ tục hải quan cho lô hàng.

Như vậy, thủ tục tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ thực thực hiện như sau:

- Cơ quan hải quan sẽ thông báo cho người yêu cầu khi phát hiện hàng nghi ngờ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

- Trong 3 ngày kể từ khi nhận được thông báo, nếu người yêu cầu không đề nghị tạm dừng thì cơ quan hải quan sẽ tiếp tục làm thủ tục hải quan bình thường.

- Nếu người yêu cầu có đề nghị tạm dừng bằng văn bản và nộp khoản tiền bảo đảm, cơ quan hải quan sẽ ra quyết định tạm dừng làm thủ tục.

- Thời hạn tạm dừng là 10 ngày làm việc và có thể kéo dài thêm nhưng không quá 20 ngày.

- Hết thời hạn mà không khởi kiện hay bị xử phạt hành chính thì cơ quan hải quan sẽ tiếp tục thủ tục cho hàng hóa.

- Người yêu cầu tạm dừng phải chịu các chi phí phát sinh và được hoàn lại tiền đã đặt cọc sau khi đã thực hiện nghĩa vụ thanh toán.

- Thời hạn nộp thuế được tính từ khi có quyết định tiếp tục thủ tục hải quan.