Rút kinh nghiệm vụ án hành chính về cấp giấy chứng nhận QSDĐ 02 lần cho cùng thửa đất

I. NỘI DUNG VỤ ÁN

- Người khởi kiện bà Huỳnh Thị Thu H trình bày:

Ngày 14/4/2005, gia đình bà H được UBND huyện Krông B cấp GCNQSDĐ số AB 493267 đối với thửa đất số 159, tờ bản đồ số 70, diện tích 8.756m” tại thôn 1, xã Y, huyện Krông B, tỉnh Đắk L. Ngày 04/9/2014, UBND huyện Krông B tiếp tục cấp GCNQSDĐ số BS 145474 đối với thửa đất số 642, tờ bản đồ số 39, diện tích 10.222,3m” tại buôn Y, xã Y, huyện Krông B, tỉnh Đắk L cho gia đình bà (trong đó có trùng với diện tích đã được cấp trên GCNQSDĐ số AB 493267 là: 8.765 m). Trong quá trình tham gia tố tụng tại TAND huyện Krông B, tỉnh Đắk L trong vụ án do Ngân hàng N - Chi nhánh Krông B Đắk L khởi kiện vào năm 2019 bà có nghe nói hai thửa đất trên bị chồng lấn nhưng không biết có chính xác không. Sau khi làm việc với UBND xã Y vào năm 2021, bà mới biết thông tin chính xác UBND huyện Krông B cấp GCNQSDĐ cho gia đình bà hai thửa đất trên cùng một diện tích.

Do đó, bà H khởi kiện để nghị TAND tỉnh Đắk L hủy GCNQSDĐ số BS 145474 đối với thửa đất số 642, tờ bản đồ số 39, diện tích 10.222,3m do UBND huyện Krông B cấp cho gia đình bà H ngày 04/9/2014.

- Người bị kiện UBND huyện Krông B trình bày:

Hiện tại GCNQSDĐ số AB 493267 ngày 14/4/2005: Ông Nguyễn Xuân T đang cất giữ ở nhà. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BS 145474 cấp ngày 04/9/2014: Ông Nguyễn Xuân T và vợ là bà Huỳnh Thị Thu H đang thế chấp tại Ngân hàng N - Chi nhánh Krông B Đắk L,

Về hiện trạng sử dụng đất: Hộ ông Nguyễn Xuân T và vợ là bà Huỳnh Thị Thu H đang sử dụng đất tại vị trí của thửa đất số 642, tờ bản đồ số 39, mục đích sử dụng đất trồng cây lâu năm, vị trí tại: Buôn Y, xã Y, huyện Krông B. Tại thời điểm làm việc trên đất không có cây trồng, tài sản vật kiến trúc trên đất.

Về trình tự, thủ tục cấp GCNQSDĐ số BS 145474 cấp ngày 04/9/2014: Việc UBND huyện Krông B cấp GCNQSDĐ số BS 145474 ngày 04/9/2014 đảm bảo đúng trình tự, thủ tục. Tại thời điểm cấp, UBND xã Y đã thực hiện việc công khai hồ sơ đề nghị cấp GCNQSDĐ của hộ ông T và vợ là bà Huỳnh Thị Thu H và các hộ dân tại xã Y theo quy định (15 ngày), UBND xã Y không nhận được bất kỳ đơn thư khiếu nại nào liên quan đến việc cấp GCNQSDĐ sổ BS 145474 cấp ngày 04/9/2014 của hộ ông Thanh bà H. Tuy nhiên, UBND xã Y, Hội đồng tư vấn đăng ký đất đai của xã Y đã thiếu sót, kiểm tra không chặt chẽ, dẫn đến việc cấp GCNQSDĐ số BS 145474 ngày 04/9/2014 đối với thửa đất số 642, tờ bản đồ số 39, diện tích 10.222,3m' bị trùng với thửa đất số 159, tờ bản đồ số 70, diện tích 8.765 m, đã được UBND huyện Krông B cấp GCNQSDĐ số AB 493267 cấp ngày 14/4/2005.

II. QUÁ TRÌNH GIẢI QUYẾT CỦA TÒA ÁN

- Bản án hành chính sơ thẩm số 06/2022/HC-ST ngày 23/022022 của Tòa án nhân dân tỉnh ĐL quyết định:

Căn cứ vào khoản 1 Điều 30; khoản 4 Điều 32; điểm a khoản 2 Điều 116; điểm b khoản 2 Điều 193; Điều 194; Điểu 206 Luật Tố tụng hành chính;

Căn cứ điểm d khoản 2, khoản 3 Điều 106; Điều 204; Điều 209 Luật Đất đai 2013; Khoản 5 Điều 87 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính Phủ quy định chi tiết về thi hành một số điều của Luật Đất đai năm 2013.

Áp dụng khoản 1 Điều 32 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án;

Tuyên xử.

Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Huỳnh Thị Thu H. Tuyên hủy một phần Quyết định số 1904/QĐ-UBND ngày 23/5/2014 về việc cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình bà H, tuyên bỏ giá trị pháp lý GCNQSDĐ số BS 145474 do UBND huyện Krông B cấp ngày 04/9/2014 cho hộ gia đình bà Huỳnh Thị Thu H tại thửa đất số 642, tờ bản đồ số 39,

Ngoài ra Bản án còn tuyển về án phí, quyền kháng cáo của đương sự.

- Ngày 07/3/2022, Viện trưởng VKSND tỉnh ĐL ban hành Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 179/QĐ-VKS-HC quyết định kháng nghị đối với Bản án nêu trên, đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm hủy Bản án hành chính sơ thẩm 06/2022/HC-ST ngày 23/02/2022 của Tòa án nhân dân tỉnh ĐL, đình chỉ giải quyết vụ án do hết thời hiệu khởi kiện.

- Bản án hành chính phúc thẩm số 160/2022/HC-PT ngày 10/6/2022 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng quyết định:

Căn cứ khoản 2 Điều 3, Điều 118 và khoản 2 Điều 241 Luật tố tụng hành chính.

Chấp nhận kháng cáo của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan - Ngân hàng N- Chi nhánh huyện Krông B  Đắk L; chấp nhận Quyết định kháng nghị số 179/QĐ-VKS-HC Ngày 07/3/2022  của Viện trưởng VKSND tỉnh Đắk L, Sửa Bản án hành chính sơ thẩm số 06/2022/HC-ST ngày 23/02/2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk L.

- Bác yêu cầu khởi kiện của bà Huỳnh Thị Thu H về việc yêu cầu hủy một phần quyết định số 1904/QĐ-UBND ngày 23/5/2014 về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình bà H và tuyên hủy bỏ giá trị pháp lý Giấy CNQSDĐ số 1 BS 145474 do UBND huyện Krông B cấp ngày 04/9/2014 cho hộ gia đình N 7 bà | Huỳnh Thị Thu H tại thửa đất số 642, tờ bản đồ số 39.

- Kiến nghị UBND huyện Krông B thu hồi hủy bỏ GCNQSDĐ số BS 145474 ngày 14/4/2005 cấp cho ông Nguyễn Xuân T và bà Huỳnh Thị Thu H.

III. NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN RÚT KINH NGHIỆM

Tòa án cấp sơ thẩm khi xem xét đánh giá chứng cứ trong vụ án chưa khách quan, toàn diện chấp nhận đơn khởi kiện của bà H là không đúng; Viện kiểm sát ban hành kháng nghị phúc thẩm tuy nhiên nội dung kháng nghị chưa đủ căn cứ vững chắc. Cụ thể:

1. Về thời hiệu khởi kiện

Bà H trình bày quá trình tham gia tố tụng tại TAND huyện Krông B, tỉnh Đắk L với tư cách bị đơn trong vụ án do Ngân hàng khởi kiện vào tháng 4 năm 2019 bà H chỉ nghe nói hai thửa đất của gia đình bà bị cấp trùng. Đầu năm 2021 sau khi làm việc với UBND xã Y bà H mới biết thông tin chính xác thửa đất của gia đình bà đã được UBND huyện Krông B cấp GCNQSDĐ năm 2005 nhưng đến năm 2014 UBND huyện Krông B lại tiếp tục cấp GCNQSDĐ cho gia đình bà trên cùng một thửa đất, diện tích cấp Giấy CNQSD đất lần sau lớn hơn lần trước là 1.457m? (10.222m? - 8765m).

Năm 2016, gia đình bà H thế chấp thửa đất trên để vay tiền Ngân hàng. Ông T khai nhận gia đình có rất nhiều diện tích đất và được cấp nhiều GCNQSD đất nên khi nhận giấy không phát hiện việc UBND huyện Krông B đã cấp trùng GCNQSD đất nói trên cho gia đình.

Thấy rằng chưa đủ cơ sở để buộc bà H, ông Thanh phải biết có sự sai sót của UBND huyện Krông B trong việc cấp GCNQSD đất tại thời điểm thể chấp vay Ngân hàng (ngày 22/01/2016). Do vậy chưa có căn cứ vững chắc để xác định việc khởi kiện của bà H là hết thời hiệu khởi kiện theo Điều 116 Luật Tố tụng hành chính.

2. Về nội dung

Tại phiên tòa, đại diện của UBND huyện Krông B, tỉnh Đắk L thừa nhận sai sót trong việc cấp GCNQSD đất năm 2014 là không thu hồi lại GCNQSD đất đã cấp năm 2005 và đề nghị HĐXX xem xét đảm bảo quyền lợi của Ngân hàng là người thứ ba ngay tình. Phía Ngân hàng cũng thay đổi yêu cầu kháng cáo sửa bản án sơ thẩm.

Xét thấy, việc bà H khởi kiện yêu cầu hủy GCNQSD đất do UBND huyện Krông B đã cấp cho chính mình khi đã đem thể chấp cho Ngân hàng để vay vốn và không trả được nợ là có dấu hiệu gian dối, không muốn thực hiện nghĩa vụ đảm bảo. Thực tế diện tích được cấp GCNQSD đất năm 2014 lớn hơn diện tích được cấp giấy năm 2004 trên một thửa đất và do chính gia đình bà H sử dụng, không có tranh chấp với ai. Do vậy trong trường hợp này quyền và lợi ích của bà H không bị xâm phạm, Bản án sơ thẩm xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà H là không đúng.