Những quyền lợi mới đối với người tham gia BHXH tự nguyện từ năm 2025

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã được ban hành và sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025. Trong đó, bổ sung thêm một số quy định mới có lợi cho người lao động khi tham gia BHXH tự nguyện.

1. Bổ sung chế độ thai sản đối với người tham gia BHXH tự nguyện

Nếu như hiện nay, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 hiện hành quy định bảo hiểm xã hội tự nguyện chỉ được hưởng 02 chế độ là hưu trí và tử tuất, thì tại điểm a Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã bổ sung thêm chế độ thai sản đối với người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện.

Cụ thể, tại Điều 94, 95 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định, người lao động tham gia BHXH tự nguyện bao gồm cả lao động nữ sinh con và lao động nam có vợ sinh con nếu đáp ứng đủ điều kiện (đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con) thì được hưởng trợ cấp bằng 2 triệu đồng cho mỗi con được sinh ra và mỗi thai từ 22 tuần tuổi trở lên chết trong tử cung, thai chết trong khi chuyển dạ.

Như vậy, từ ngày 01/7/2025, khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực, sẽ có 04 chế độ BHXH mà những người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng bao gồm:

- Trợ cấp thai sản;

- Hưu trí;

- Tử tuất;

- Bảo hiểm tai nạn lao động theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015.

2. Đóng BHXH tự nguyện từ đủ 15 năm trở lên được hưởng lương hưu

Tại Điều 98, 99 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên.

Mức lương hưu hằng tháng của người tham gia BHXH tự nguyện đủ điều kiện trên được tính như sau:

- Đối với lao động nữ bằng 45% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 104 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 tương ứng 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%;

- Đối với lao động nam bằng 45% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 104 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 tương ứng 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Trường hợp lao động nam có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm, mức lương hưu hằng tháng bằng 40% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 104 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 tương ứng 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%.

- Việc tính mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu mà có thời gian đóng BHXH theo quy định của điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, nhưng có thời gian đóng BHXH ở Việt Nam dưới 15 năm thì mỗi năm đóng trong thời gian này được tính bằng 2,25% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH.

Hiện hành, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định người lao động tham gia BHXH tự nguyện hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 và đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.

Như vậy, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã điều chỉnh lại điều kiện hưởng lương hưu của người tham gia BHXH tự nguyện, thay vì đủ 20 năm thì từ ngày 01/7/2025 chỉ cần đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu thì sẽ được hưởng lương hưu.

3. Bổ sung thêm trường hợp tham gia BHXH tự nguyện được hưởng BHXH một lần

Tại khoản 1 Điều 102 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định đối tượng tham gia BHXH tự nguyện mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 nhưng có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 15 năm mà không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội.

Trường hợp người lao động không hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định tại Điều 23 Luật Bảo hiểm xã hội 2024;

- Ra nước ngoài để định cư;

- Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS;

- Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng;

- Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.

Như vậy, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã bổ sung thêm 02 trường hợp mà người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng bảo hiểm xã hội một lần đó là: Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, người khuyết tật đặc biệt nặng và người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày 01/7/2025, sau 12 tháng không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm BHXH.