Người vận chuyển có quyền bán đấu giá số hàng bị lưu giữ tại cảng biển không?

Chào anh, Ban biên tập xin giải đáp như sau:

1. Người vận chuyển có quyền lưu giữ hàng hóa tại cảng biển không?

Theo quy định tại Điều 4 Nghị đinh 169/2016/NĐ-CP thì người vận có quyền lưu giữ hàng hóa tại cảng biển trong các trường hợp sau đây:

- Người nhận hàng không đến nhận, từ chối nhận hàng.

- Người nhận hàng trì hoãn việc nhận hàng và đã quá thời gian theo thỏa thuận trong hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển.

- Có nhiều người cùng xuất trình vận đơn, vận đơn suốt đường biển, giấy gửi hàng đường biển hoặc chứng từ vận chuyển khác có giá trị để nhận cùng một lô hàng.

- Người giao hàng và người nhận hàng không thanh toán hết các khoản nợ đã được quy định tại hợp đồng vận chuyển hoặc không đưa ra bảo đảm cần thiết.

Như vậy, người vận chuyển có quyền lưu giữ hàng hóa tại cảng biển khi người nhận không đến nhận, từ chối nhận, trì hoãn việc nhận, người giao và người nhận không thanh toán hết các khoản nợ (không đưa ra đảm bảo cần thiết) như đã thỏa thuận trong hợp đồng vận chuyển, hoặc người vận chuyển có nghi ngờ khi có nhiều người nhận xuất trình giấy tờ để nhận cùng một lô hàng.

2. Người vận chuyển có phải thông báo hàng hóa bị lưu giữ không?

Theo Điều 7 Nghị đinh 169/2016/NĐ-CP quy định việc thông báo hàng hóa bị lưu giữ như sau:

Bước 1. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày phát sinh việc lưu giữ hàng hóa, người vận chuyển phải thông báo bằng văn bản cho người giao hàng, người nhận hàng về việc lưu giữ hàng hóa và dự định bán hàng hóa bị lưu giữ để thanh toán các khoản nợ; nội dung của thông báo phải có tối thiểu các thông tin sau đây:

- Tên hàng hóa, loại hàng, số lượng, khối lượng hàng hóa và thời gian bắt đầu dỡ hàng hóa để thực hiện việc lưu giữ; địa điểm lưu giữ hàng hóa;

- Dự kiến chi phí và tổn thất phát sinh do người nhận hàng chịu trách nhiệm chi trả;

- Dự kiến thời gian bán đấu giá hàng hóa (nếu có).

Bước 2. Sau 15 ngày kể từ ngày gửi thông báo quy định tại bước 1, người vận chuyển không nhận được trả lời của người giao hàng, người nhận hàng hoặc không được thanh toán hết các khoản nợ thì người vận chuyển phải đăng tải ít nhất trên một trong các báo giấy phát hành hàng ngày hoặc trên các phương tiện thông tin đại chúng của trung ương hoặc của địa phương cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi thực hiện việc lưu giữ hàng hóa trong ba số liên tiếp.

Thời gian thực hiện việc đăng tải thông báo được kéo dài nhưng tối đa không quá 30 ngày kể từ ngày thông báo cho người giao hàng.

Như vậy, người vận chuyển phải thông báo hàng hóa bị lưu giữ bằng văn bản cho người giao hàng và người nhận hàng biết. Đồng thời, thông báo về dự định bán hàng hóa đó để thanh toán các khoản nợ và phải đăng tải thông báo trong các báo giấy phát hành hàng ngày hoặc thông báo công khai trên phương tiện thông tin đại chúng trong ba số liên tiếp.

3. Người vận chuyển có quyền bán đấu giá số hàng bị lưu giữ tại cảng biển không?

Tại Điều 6 Nghị đinh 169/2016/NĐ-CP quy định nguyên tắc chung xử lý hàng hóa do người vận chuyển lưu giữ tại cảng biển như sau:

- Khi thực hiện quyền lưu giữ hàng hóa theo quy định tại mục 1, người vận chuyển phải giao kết hợp đồng gửi giữ hàng hóa với người lưu giữ để dỡ hàng ra khỏi tàu và gửi vào nơi an toàn theo quy định của pháp luật.

Nội dung của hợp đồng gửi giữ hàng hóa được thực hiện theo quy định của pháp luật về hợp đồng gửi giữ tài sản, đồng thời còn bao gồm cả các nội dung thỏa thuận về việc lấy hàng hóa trước thời hạn, quyền và trách nhiệm của người lưu giữ hàng hóa trong việc giao hàng hóa cho người đến nhận hàng.

- Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày tàu biển đến cảng trả hàng, nếu không có người nhận số hàng đã gửi hoặc người nhận hàng không thanh toán hết các khoản nợ hoặc không đưa ra các bảo đảm cần thiết thì người vận chuyển có quyền bán đấu giá số hàng đó để trừ nợ.(*)

- Trường hợp chưa đến 60 ngày quy định tại (*), trong thời gian hàng hóa bị lưu giữ nếu người nhận hàng đến nhận hàng hóa thì người lưu giữ hàng hóa được xử lý hàng hóa trên cơ sở hợp đồng gửi giữ tài sản đã giao kết với người vận chuyển theo quy định của pháp luật.

Sau khi giao hàng hóa cho người nhận hàng hợp pháp theo thông báo của người vận chuyển, người lưu giữ hàng hóa thông báo bằng văn bản cho người vận chuyển, đồng thời gửi kèm theo biên bản giao hàng hóa giữa người lưu giữ và người nhận hàng và các chứng từ khác có liên quan (nếu có).

Như vậy, theo quy định trên thì người vận chuyển có quyền bán đấu giá số hàng bị lưu giữ tại cảng biển để trừ nợ nếu trong thời hạn 60 ngày không có người nhận hoặc người nhận không thanh toán hết các khoản nợ hoặc không đưa ra các bảo đảm cần thiết về số hàng đó.