Người lao động qua đời, người thân có được hưởng BHXH 1 lần?

Chào chị, ban biên tập xin giải đáp như sau:

1. Điều kiện để người lao động hưởng BHXH một lần

Theo quy định tại khoản 1 Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động thuộc các trường hợp sau sẽ được hưởng BHXH 1 lần:

Điều 77. Bảo hiểm xã hội một lần

1. Người lao động quy định tại khoản 4 Điều 2 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ điều kiện về tuổi theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 73 của Luật này nhưng chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội mà không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội;

b) Ra nước ngoài để định cư;

c) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

Theo đó, người lao động có yêu cầu hưởng BHXH một lần phải có các điều kiện sau:

- Tham gia đóng BHXH tự nguyện

- Không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc

Thêm vào đó, để được hưởng BHXH 1 lần, người lao động phải thuộc một trong ba trường hợp sau:

- Đủ điều kiện về tuổi theo quy định (Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi) nhưng chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội mà không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội.

- Ra nước ngoài để định cư.

- Bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

2. Người lao động qua đời, người thân có được hưởng BHXH 1 lần?

Dựa trên các điều kiện hưởng BHXH 1 lần đã nêu ở trên, người lao động qua đời không thuộc vào trường hợp được hưởng BHXH 1 lần.

Tuy nhiên, theo quy định tại Mục 5 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 về chế độ tử truất, thân nhân của người lao động mất đột ngột sẽ nhận chế độ tử truất, bao gồm: chi phí mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng hoặc trợ cấp tuất 1 lần.

Thứ nhất, về chi phí mai táng được quy định tại khoản 1 Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, Người lao động đang đóng bảo hiểm xã hội hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội mà đã có thời gian đóng từ đủ 12 tháng trở lên thì người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng. Trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng người tham gia BHXH chết.

Thứ hai, về trợ cấp tuất, theo trường hợp của bạn, bố bạn đã đóng BHXH 14 năm không thuộc vào đối tượng được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng theo quy định tại điểm a, khoản 1 Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội 2014:”Đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần;”.

Vì vậy, gia đình bạn có thể nhận trợ cấp tuất một lần được quy định cụ thể tại Điều 70 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 như sau:

Điều 70. Mức trợ cấp tuất một lần

1. Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng bảo hiểm xã hội trước năm 2014; bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho các năm đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2014 trở đi; mức thấp nhất bằng 03 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội làm căn cứ tính trợ cấp tuất một lần thực hiện theo quy định tại Điều 62 của Luật này.

2. Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người đang hưởng lương hưu chết được tính theo thời gian đã hưởng lương hưu, nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng; nếu chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu, mức thấp nhất bằng 03 tháng lương hưu đang hưởng.

3. Mức lương cơ sở dùng để tính trợ cấp tuất một lần là mức lương cơ sở tại tháng mà người quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 66 của Luật này chết.

Theo đó, người lao động tham gia BHXH dưới 15 năm, không thuộc các trường hợp được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng, thân nhân sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần. Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng bảo hiểm xã hội trước năm 2014; bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho các năm đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2014 trở đi.

Như vậy, ba bạn tham gia đóng BHXH 14 năm và đột ngột qua đời, thì gia đình bạn sẽ hưởng chế độ tử truất gồm phí mai táng và trợ cấp tuất một lần.