Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp đang bị truy thu thuế có được chuyển nhượng bất động sản không?

1. Trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp

Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật (tại Khoản 1 Điều 12 Luật Doanh nghiệp 2020).

Tùy vào loại hình và quy chế của doanh nghiệp mà số lượng người đại diện theo pháp luật của mỗi doanh nghiệp là khác nhau.

Trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp được quy định tại Điều 13 Luật Doanh nghiệp 2020, như sau:

(1) Thực hiện quyền và nghĩa vụ được giao một cách trung thực, cẩn trọng, tốt nhất nhằm bảo đảm lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp;

(2) Trung thành với lợi ích của doanh nghiệp; không lạm dụng địa vị, chức vụ và sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh, tài sản khác của doanh nghiệp để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác;

(3) Thông báo kịp thời, đầy đủ, chính xác cho doanh nghiệp về doanh nghiệp mà mình, người có liên quan của mình làm chủ hoặc có cổ phần, phần vốn góp theo quy định của Luật này.

Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp chỉ phải chịu trách nhiệm đối với các thiệt hại của doanh nghiệp do những hành vi vi phạm các trách nhiệm nêu trên.

2. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp có thể đảm nhận chức danh gì?

Theo quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020 thì người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp sẽ đảm nhận chức danh sau:

- Đối với doanh nghiệp tư nhân: Chủ doanh nghiệp tư nhân là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp.

- Đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên thì người đại diện theo pháp luật có thể là Chủ tịch Hội đồng thành viên, Giám đốc hoặc Tổng Giám đốc. 

Trường hợp Điều lệ công ty không quy định thì Chủ tịch Hội đồng thành viên là người đại diện theo pháp luật.

- Đối với công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên: Chủ tịch Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty hoặc Giám đốc hoặc Tổng giám đốc là người đại diện theo pháp luật. 

Trường hợp Điều lệ công ty không quy định thì Chủ tịch Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty là người đại diện theo pháp luật của công ty.

- Đối với công ty cổ phần: Chủ tịch Hội đồng quản trị hoặc Giám đốc hoặc Tổng giám đốc là người đại diện theo pháp luật của công ty. 

Trường hợp Điều lệ chưa có quy định thì Chủ tịch Hội đồng quản trị là người đại diện theo pháp luật của công ty. Trường hợp công ty có hơn một người đại diện theo pháp luật thì Chủ tịch Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc đương nhiên là người đại diện theo pháp luật của công ty.

- Đối với công ty hợp danh: Thành viên hợp danh sẽ là người đại diện theo pháp luật công ty.

3. Người đại diện theo pháp luật của công ty đang bị truy thu thuế có được chuyển nhượng bất động sản không?

Căn cứ các Điều 46, Điều 74, Điều 111, Điều 177 và Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định như sau:

Điều 46. Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên

1. Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên là doanh nghiệp có từ 02 đến 50 thành viên là tổ chức, cá nhân. Thành viên chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 47 của Luật này. Phần vốn góp của thành viên chỉ được chuyển nhượng theo quy định tại các điều 51, 52 và 53 của Luật này.

…

Điều 74. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên

1. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên là doanh nghiệp do một tổ chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu (sau đây gọi là chủ sở hữu công ty). Chủ sở hữu công ty chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn điều lệ của công ty.

…

Điều 111. Công ty cổ phần

1. Công ty cổ phần là doanh nghiệp, trong đó:

a) Vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần;

b) Cổ đông có thể là tổ chức, cá nhân; số lượng cổ đông tối thiểu là 03 và không hạn chế số lượng tối đa;

c) Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp;

…

Điều 177. Công ty hợp danh

1. Công ty hợp danh là doanh nghiệp, trong đó:

…

b) Thành viên hợp danh phải là cá nhân, chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về các nghĩa vụ của công ty;

…

Điều 188. Doanh nghiệp tư nhân

1. Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp.

…

Theo đó, thành viên của công ty trách nhiệm hữu hạn, cổ đông của công ty cổ phần chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp. Đối với thành viên hợp danh của công ty hợp danh và chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân thì sẽ phải chịu trách nhiệm, nghĩa vụ của doanh nghiệp bằng toàn bộ tài sản của mình.

Do đó, trong trường hợp doanh nghiệp nợ thuế thì thành viên hợp danh của công ty hợp danh và chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân sẽ phải chịu trách nhiệm, nghĩa vụ của doanh nghiệp bằng toàn bộ tài sản của mình.

Dẫn chiếu đến mục 2 liệt kê các chức danh của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp thì khi người đại diện theo pháp luật của công ty đồng thời là thành viên hợp danh hoặc chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân sẽ phải chịu trách nhiệm, nghĩa vụ của doanh nghiệp bằng toàn bộ tài sản của mình.

Như vậy, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp không phải chịu trách nhiệm về việc trả nợ thuế cho doanh nghiệp nên không bị hạn chế khi thực hiện chuyển nhượng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. 

Trong trường hợp người đại diện theo pháp luật này đồng thời là thành viên hợp danh của công ty hợp danh hoặc chủ sở hữu của doanh nghiệp tư nhân đang bị truy thu thuế thì người này sẽ bị hạn chế về quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất.