Người đại diện phần vốn của công ty mẹ có được trở thành thành viên Hội đồng quản trị độc lập tại công ty con không?

Cơ cấu tổ chức quản lý công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng

Theo quy định tại Điều 137 Luật Doanh nghiệp 2020 thì cơ cấu tổ chức quản lý công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng (không theo quy định của pháp luật về chứng khoán) được quyền lựa chọn tổ chức quản lý và hoạt động theo một trong hai mô hình sau đây:

- Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trường hợp công ty cổ phần có dưới 11 cổ đông và các cổ đông là tổ chức sở hữu dưới 50% tổng số cổ phần của công ty thì không bắt buộc phải có Ban kiểm soát;

- Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trường hợp này ít nhất 20% số thành viên Hội đồng quản trị phải là thành viên độc lập và có Ủy ban kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị. Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban kiểm toán quy định tại Điều lệ công ty hoặc quy chế hoạt động của Ủy ban kiểm toán do Hội đồng quản trị ban hành.

Đối với công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng (không theo quy định của pháp luật về chứng khoán) mà chỉ có một người đại diện theo pháp luật thì Chủ tịch Hội đồng quản trị hoặc Giám đốc hoặc Tổng giám đốc là người đại diện theo pháp luật của công ty. Trường hợp Điều lệ chưa có quy định thì Chủ tịch Hội đồng quản trị là người đại diện theo pháp luật của công ty. Trường hợp công ty có hơn một người đại diện theo pháp luật thì Chủ tịch Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc đương nhiên là người đại diện theo pháp luật của công ty.

Như vậy, đối với công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng (không theo quy định của pháp luật về chứng khoán) thì được lựa chọn cơ cấu quản lý theo nội dung trích dẫn trên.

Người đại diện phần vốn của công ty mẹ có được trở thành thành viên Hội đồng quản trị độc lập tại công ty con không? 

Như nội dung đã phân tích tại mục trên, theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 137 Luật Doanh nghiệp 2020 thì công ty cổ phần có quyền lựa chọn tổ chức quản lý và hoạt động theo một trong hai mô hình được liệt kê, trong đó có mô hình đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trường hợp này ít nhất 20% số thành viên Hội đồng quản trị phải là thành viên độc lập và có Ủy ban kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị. Đối với cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban kiểm toán quy định tại Điều lệ công ty hoặc quy chế hoạt động của Ủy ban kiểm toán do Hội đồng quản trị ban hành.

Căn cứ quy định tại Điều 155 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về tiêu chuẩn và điều kiện làm thành viên Hội đồng quản trị thì thành viên độc lập Hội đồng quản trị phải đủ tiêu chuẩn và điều kiện của thành viên Hội đồng quản trị và một số tiêu chuẩn riêng biệt, cụ thể:

+ Đối với tiêu chuẩn và điều kiện làm thành viên Hội đồng quản trị:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 155 Luật Doanh nghiệp 2020, thành viên Hội đồng quản trị phải có các tiêu chuẩn và điều kiện sau đây:

- Không thuộc đối tượng không có quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam (theo quy định tại khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020);

- Có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm trong quản trị kinh doanh hoặc trong lĩnh vực, ngành, nghề kinh doanh của công ty và không nhất thiết phải là cổ đông của công ty, trừ trường hợp Điều lệ công ty có quy định khác;

- Thành viên Hội đồng quản trị công ty có thể đồng thời là thành viên Hội đồng quản trị của công ty khác;

- Đối với doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 88 của Luật này và công ty con của doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 88 của Luật này thì thành viên Hội đồng quản trị không được là người có quan hệ gia đình của Giám đốc, Tổng giám đốc và người quản lý khác của công ty; của người quản lý, người có thẩm quyền bổ nhiệm người quản lý công ty mẹ.

+ Một số điều kiện riêng biệt:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 155 Luật Doanh nghiệp 2020, ngoài những tiêu chuẩn nêu trên thì thành viên độc lập Hội đồng quản trị phải có các tiêu chuẩn và điều kiện sau đây:

- Không phải là người đang làm việc cho công ty, công ty mẹ hoặc công ty con của công ty; không phải là người đã từng làm việc cho công ty, công ty mẹ hoặc công ty con của công ty ít nhất trong 03 năm liền trước đó;

- Không phải là người đang hưởng lương, thù lao từ công ty, trừ các khoản phụ cấp mà thành viên Hội đồng quản trị được hưởng theo quy định;

- Không phải là người có vợ hoặc chồng, bố đẻ, bố nuôi, mẹ đẻ, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi, anh ruột, chị ruột, em ruột là cổ đông lớn của công ty; là người quản lý của công ty hoặc công ty con của công ty;

- Không phải là người trực tiếp hoặc gián tiếp sở hữu ít nhất 01% tổng số cổ phần có quyền biểu quyết của công ty;

- Không phải là người đã từng làm thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát của công ty ít nhất trong 05 năm liền trước đó, trừ trường hợp được bổ nhiệm liên tục 02 nhiệm kỳ.

Như vậy, theo quy định đối với công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng (không theo quy định của pháp luật về chứng khoán) có cơ cấu tổ chức, quản lý với mô hình Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc thì trong số thành viên Hội đồng quản trị phải có ít nhất là 20% số thành viên độc lập. Những thành viên độc lập Hội đồng quản trị phải có đủ tiêu chuẩn và điều kiện nêu trên, khi người đại đại diện phần vốn của công ty mẹ có đủ tiêu chuẩn này thì hoàn toàn được trở thành thành viên Hội đồng quản trị độc lập của công ty con.